Barış İçin Akademisyenler grubundan tutuklanan Esra Mungan, Kıvanç Ersoy, Muzaffer Kaya, ve Meral Camcı 22 Nisan'daki ilk duruşmada tahliye edildi. Tutukluluğun kaldırılmasının gerekçesi suçun TCK'nın 301.maddesi kapsamında değerlendirilebileceği, bunun için de Adalet Bakanının iznine ihtiyaç olduğu.
TCK madde 301; "Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama" başlığını taşıyor, Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Türkiye Büyük Millet Meclisini, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ve Devletin yargı organlarını alenen aşağılayan kişinin, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı öngörüyor.
TCK 301; ifade özgürlüğünü cezalandıran sabıkalı bir kanun maddesi. Eski Ceza Kanunundaki numarası 159'du. Bu kanunun hışmına, kimler uğramadı ki; Orhan Pamuk, Hrant Dink, Ragıp Zarakolu, say say bitmez, tek dertleri yazılarıyla, sözleriyle düşünce dünyasına katkıda bulunmak olan çok sayıda düşünce suçu mağduru bu kanun maddesinden yargılandılar. Mağduriyet, yalnızca yargılanmak, ceza almakla kalsa iyi Sevgili Hrant Dink gibi nefret cinayetine kurban gidenler de oldu.

Düşünceyi hapseden bu kanunun tartışmasını ayrı bir yazıya bırakalım, akademisyenlere dönelim. Barış için akademisyenler bildirisinin yayınlandığı günlerde, bildirinin düşünceyi ifade ve yayma özgürlüğünün tipik bir örneği olduğunu anlatmaya çalışmıştım.[1]
Siyasi iktidarın başı ve diğer yetkilileri tarafından yapılan sürekli hakaret ve tehditlerle yaygınlaşan nefret söylemleriyle ve tutuklanma ile geçen üç ayın sonunda dört akademisyen üzerlerine atılı suçun 'terör örgütü propagandası' yerine "Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama" olabileceği gerekçesiyle salıverildiler. Bu şekilde soruşturma yapılması Adalet Bakanının iznine bağlı olan bir suçtan dolayı dört akademisyen 38 gün haksız yere tutuklu kalmış oldu.
Şimdi sormak lazım;
TCK 301.maddesinin cezası 6 aydan 2 yıla kadar, erteleme kapsamında olan bir ceza, akademisyenler bunun için mi tutuklandılar? "Eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz" diyen TCK 301/3. maddesi neden dikkate alınmadı? Akademisyenlere baştan "terör örgütü propagandası" suçunun yakıştırılması sırf tutuklanmaları için miydi? Bu konularda Türkiye Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)'nde sürekli mahkum olurken, hukukçular bunları neden okumaz, neden görmez, neden bilmez, neden uygulamaz?
Her şey bir yana, akademisyen hakkındaki tutuklamanın kaldırılmış olması, hak ve özgürlükler adına, hukuk adına umut verici. Şimdi yapılması gereken; aynı bildiri nedeniyle haklarında soruşturma açılan tüm akademisyenler için Adalet Bakanı'ndan izin istenmeli, izin çıkmadan soruşturmalar sürdürülmemelidir.
Barış İçin Akademisyenler bildirisi nedeniyle açılan soruşturmalar önünde sonunda akademisyenlerin beraatları ile sonuçlanacaktır. Bu soruşturmaya yol açan, izin veren siyasiler, linç kampanyasını başlatan ve sürdüren gazeteler, yazarlar ile soruşturan, tutuklayan hukukçuların sonu ise o kadar parlak değil, onlar için hükmü Tarih Mahkemesi verecektir.

[1] Akademisyenler hain ve alçak mı?