Üstad Attila İlhan'ın tanımayanınız yoktur. O, usta bir edebiyatçıdır. Güçlü bir şairdir. Müthiş bir hatiptir. Ancak sadece bunlar değildir.
Attila İlhan, bu toprakların yetiştirdiği en büyük değerlerden biridir benim gözümde.
Onu esas büyük yapan ne şairliğidir, ne edebiyatçılığıdır ne hatipliğidir. Yazdığı ve söylediği her şeye anlam katan vatan sevgisidir. Toplumcu-gerçekçi çizgiyle sanatına kattığı anlamdır.
Onun söyleşilerinden birinde izlemiştim.
Kadirşinaslıktan bahsediyordu. Ve birkaç isim üzerinde durarak Atatürk Türkiyesi'nin milliyetçilik düşüncesini çözümlemişti. Ben bugünkü yazımda sadece iki örnek üzerinden yola çıkacağım. Bu iki örnek üzerinden hem Türkiye'yi kuran insanların mantıklarını hem de Attila İlhan'ın millet fikrinin içeriğini çözümleyeceğim.
Rıfat Börekçi Hocaefendi, Attila İlhan'ın aktardığı ilk kahramandı. Rıfat Börekçi, Ankara müftüsü idi. Milli mücadele yıllarında Ankara Hükümeti büyük bir maddi imkansızlık içindeyken Hocaefendi Ankaralıları milli mücadele yolunda seferber eden kişilerin başında yer almıştı. Cumhuriyet yolunda yaptığı hizmetler saymakla bitmezdi.
Sonra Yozgatlı bir Anadolu Rumu'ydu Attila İlhan'ın saydığı kahraman. Pontus Rum Devleti kurulması yolundaki çaba ve kışkırtmalara karşı çıkan, işgal destekçisi Fener Patrikhanesi'ni tanımadığını ilan eden bir kahramandan söz etmişti İlhan. Adı Papa Eftim'di. Papa Eftim, Fener'in entrikalarına karşı bağımsız Türk Patrikhanesi'ni kuran kişiydi. Milli mücadeleye adanmış bir ömürdü Papa Eftim'inki. Eftim İstiklal Madalyası sahibiydi. Muharip gaziydi.
Mustafa Kemal Türkiyesi'nde Türk milleti tasavvurunun bir etnik, dinsel ve mezhepsel bir kimlik olmadığını, bir ideal birlikteliği anlamına geldiği konusunda Papa Eftim'in görüşleri oldukça önemli kanıtlar taşır. Şöyle diyor bir konuşmasında Papa Eftim: "Bazı gazeteciler beni Türk dostu Eftim olarak tanıtmak istediler. Kendilerine bunun yanlışlığını birçok defa izaha çalıştım. Bir yabancı Türk dostu olabilir ama benim gibi halis bir Türkün yabancı bir Türk dostu gibi gösterilmek istenmesinden incinmemek elde değildir. Ben Türk dostu Eftim değil, Türk oğlu Türk Eftimim. Biz Hıristiyan Türkler de bütün Türklerle beraber milletimizle istiklalimize kavuştuk ve şimdi övünüyoruz. Ne mutlu Türküm diyene!"
Attila İlhan kimdi? Attila İlhan Rıfat Börekçiydi. Papa Eftim'di. Attila İlhan, Cebbar Oğlu Mehemmed'di. Mustafa Kemal'di.
Gençleri, Atatürk'ü anlamaya, Atatürk Türkiyesi'ni araştırmaya ve Attila İlhan okumaya çağırıyorum.