1970'lerde ülkemizde yeni doğan 1000 bebekten 100'ü ölüyordu, yani bebek ölüm hızı 100/1000'lerdeydi. Artık bu tek haneli rakamlara düştü. Tabii ne yazık ki sıfırlanamıyor ve riskler devam ediyor. Bebek ölümlerini azaltmak ve bebeklere bazı hastalıkları erken tanımak için Yeni Doğan Tarama Testleri Sağlık Bakanlığı'nca uygulanmakta.

Standart olarak doğan her bebekten ilk kan alınarak annenin TC numarası altında bebekler sisteme kaydedilir. Bu yıl 1.266.000 bebek sisteme girmiş. Ülkemizde % 98'lere yakın bir oranda sisteme bebek kaydı bulunmakta. Kayıt en kötü denen illerde bile bu sayı en düşük % 96 olmakta. Zaten % 90 üstü yeterli. Bu kayıt sistemi çok önemli, çünkü istatistiksel veriler elde edilir ve bu doğrultuda sağlık politikaları şekillenir.

Mevcut tarama programında şuan fenilketonüri, biyonidaz eksikliği, tiroid testleri yeni doğandan alınan kanda bakılmakta. Ancak fenilketonüri bakmak için bebeğin beslenmiş olması lazım. Bu yüzden ilk kanda değil de 48 saat sonra alınan ikinci kanda bakılıyor. Bunların haricinde kalça displazisi yani kalça çıkıklığı ve işitme kaybı taraması yapılmakta.Türk Neonataloji Derneği ile Sağlık Bakanlığı'nın beraber hazırladığı konjenital (doğumsal) kalp hastalıkları  tarama programı çerçevesinde parmak ucuna takılan minik bir cihazla kandaki oksijen miktarı (oksijen satürasyonu) ölçülmekte.

Bu taramalar yapılırken bir yandan da görülmekte ki 1990'lardan beri akraba evliliğinde artış var!!! Akraba evlilikleri bebeklerin sağlığı için büyük risk! Bu konuda her birim üzerine düşeni yapmalı, müftülükten milli eğitim müdürlüklerine, sağlık personelinden halk eğitimlerine kadar.

Bebekler, çocuklar, gençler... Geleceğimiz onlar. Sağlıklı ve eğitimli olmalılar. Bu yüzden yeni doğan taramaları ile erken tanı ve tedavi yapılmakta. Bir taraftan da riskleri ortadan kaldırmak gerekir. Akraba evliliklerine dur denmeli!!!

Not: Geçen hafta DEÜ 15. Pediatri Günleri düzenlendi ve güncel bilgilerle karşılaştık. Organizasyonda emeği geçen herkese ve özellikle Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Çocuk Hastalıkları ve Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hale Ören'e teşekkürler. 16.'sında görüşmek ümidiyle.
Sağlıkla kalın.