Hiç, bildikleri hiçtir, bilmek istedikleri hiç
Bak da gör şu cahilleri, kurulmuşlar tepesine dünyanın
Onlardan değilsen şayet sana kâfir derler adama
Boş ver onları Hayyam, sen bak kendi yoluna.
 
Geçen pazar yolculuğumuz sırasında 5 yaşındaki oğlum Utku, birden bire 'Bugün ayın kaçı?' diye sordu. Sorusunu yanıtladıktan sonra, 5 yaşındaki bir çocuk tarihi neden merak eder, ben merak etmeye başladım. Bunu neden sorduğunu sorduğumda, cevabı kısaca 'öğrenmek için' oldu. Merakım tam yatışmamıştı. 'Öğrendin, peki ama ne değişti' diye üsteledim. Verdiği cevap bu yazıyı yazmama sebep oldu: 'Bilmediğim bildiğime değişti.'

Psikanalitik kuramda, öğrenme isteği ve merakın en çok 3-6 yaşlar arasında yeşerdiği ifade edilir. Çocuk bütün dünyayı öğrenmek için sorular sorar, cevaplar arar. Genelde Batı kültüründe merak olumlu olarak algılanırken, bizim de dahil olduğumuz Doğu kültüründe merak çoğu zaman ayıplanır. Belki de bu yüzden Batı kültüründe her yaşta araştırmacılık desteklenirken, bizde insanın başına ne gelirse meraktan geleceğine dair kısıtlayıcı anlayış hakimdir.

Dünyanın en büyük sorunlarından birinin dini cehalet ve bunun getirdiği saldırganlık, acımasızlık ve vahşet olduğunu düşünüyorum. Düşmanlığın hiçbir dinde, hiçbir sosyal anlayışta yer bulabileceğine inanmıyorum. Bunun aksini söyleyenlerin Hayyam döneminden beridir aynı softalar olduğunu biliyorum. Dün ramazan ayının ilk günüydü. İslamiyet'te verilen ilk emrin 'Oku' olduğu her bilim-din söyleşilerinde kendine yer bulur. İlk emir 'OKU' ama ne kadar okuyoruz, ne kadar araştırıyoruz, ne kadar merak ediyoruz? Belki de bunu sormam, merak etmem bile kimilerine garip gelip, ayıplanabilir ama ne biliyoruz, ne bilmek istiyoruz? Çevremize baktığımızda bu sorunun cevabını 'HİÇ' olarak kabul edecek yığınlar olduğunu görmek, gelecek için endişe veriyor.

Geleceğin çocuklarımız olduğunu kabul edersek, onların merak etmesine, sormasına, öğrenmesine ve bilmediklerinin bildiklerine değişmesine izin veriniz. Çünkü dünyanın geleceğini kurtaracak olanlar, okuyarak anlayan ve uygulayanlar olacaklardır.