Kurulduğu günden bu yana 250 bine yakın öğrenciye yurt içi, 2000'e yakın öğrenciye ise yurt dışı yüksek lisans bursu verdiklerini belirten Türk Eğitim Vakfı Genel Müdürü Yıldız Günay, 'Talepler çok yoğun ve yüksek. Geçen yıl 2 bin burs için 50 bin öğrenci başvurdu. Başarılı ve ihtiyacı olan öğrencileri seçmeyi hedefliyoruz' dedi.
Günay, küçük bağışların dilencilere gittiğini belirterek, 'Vakıf için küçük bir para olduğu düşünülüyor. Dilenciye verirken paranın nereye gittiğini görüyorlar. Dilencinin tercih edilme sebebi bu. Bağışın küçüğü büyüğü yoktur. Bin tanesi birleşiyor, çocukları okutuyor' diye kaydetti. TEV Genel Müdürü Yıldız Günay ile TEV olarak sahiplendikleri Somalı öğrencileri, vakıf sorunlarını, burs kampanyalarını ve burs gözetimlerini konuştuk:
Somalı 166 çocuğumuzun eğitimini üstlendik
*TEV olarak Somalı çocukların eğitim masraflarını üstlendiniz. Manevi olarak da destek oluyor musunuz?
Mayıs 2014'te Soma maden faciası sonrası Milli Eğitim ve AFAD ile bir araya gelip, hayatını kaybeden babaların tüm çocuklarının eğitim ihtiyaçlarını sahiplenmek istedik. 4 vakfın işbirliğiyle bağış toplayan vakıflar bir araya geldi. Bölgedeki bütün çocuklara eşit olarak aynı uygulama yapıldı. TEV olarak Somalı çocukların eğitimine destek vermek amacıyla sahiplendiğimiz 166 bursiyerimiz var. Her sene çocuklarımızla bir araya geliyoruz. Bunun için de 'Eğitime Dönüş' zamanını seçtik ve 3 yıldır okula dönüş pikniği adı altında öğrenci ve aileler sene başında bir araya geliyor. Sorunlarını dinleyip çözüm üretiyoruz. Yetim çocuklarımızla ilişkilerimizi sağlam tutmak en az maddi destek kadar önemli. Ayrıca Somalı çocukların eğitimiyle ilgili TEV olarak en çok burs alan vakıf olduk. Burs verirken de rakamların eşit olmasına dikkat ediyoruz.
*Geçen sene de İzmir'i buluşma şehri olarak seçtiniz. İki sene üst üste neden İzmir?
İzmir ortak buluşma noktamız ve öğrenciler bu şehri çok sevdi. Bunun dışında öğrenciler tek bir köyden değil, farklı yerlerden geliyor. Soma'dan var, Balıkesir'den var, Savaştepe'den var. Çocuklar bu tür buluşmalarımızın yaşadıkları şehrin dışında, farklı bir mekanda olmasını tercih ediyorlar. Şube başkanlarımız çocuklarımızı ve ailelerini bulundukları yerden özel araçlarla getiriyor. Bunu yapmamızın birkaç amacı var:
İlk amacımız iletişimi kurmak, ailelerin sorunlarını dinlemek. İkinci amaç bu buluşma günü bağışçılarla da bir araya gelinmesi önemli çünkü burs verenlerimize Somalı çocukların bursa ihtiyacı olduklarını göstermek de önemli oluyor. Bağışlar da böylece devam ediyor. Üçüncü olarak da kamuoyunda olumlu çözümler konusunda farkındalık yaratmak istiyoruz.
Somalı Çocuk Fonu 4. yılında
Fonumuz ilk günden itibaren kurumsal 1000 bağışçı kaynağından oluşmuştu. Şimdiye kadar 1 milyona yakın burs verildi. Bazı kaynakçılarımız taahhütle çalışıyor. Nakit olarak değil, her yıl düzenli olarak ödemelerini yapıyorlar. Toplam fon büyüklüğümüz 5 milyon lirayı geçecek. Sadece Somalı öğrencilere değil, bütün öğrencilerin maddi sıkıntı yaşamadan, maddiyatı kafalarına takmadan eğitim görmelerini, donanımlı olarak işe atılmalarını istiyoruz. Kaynakları da ona göre çoğaltmak istiyoruz.
*TEV olarak 50 yıllık çalışmalarınızdan bahsedebilir misiniz?
TEV 4 Mayıs 1967'de kuruldu. Şimdiye kadar 250 bine yakın yurt içi burs verdi. 2000'e yakın da yurt dışı yüksek lisans bursu vermiş bir kurumuz. Ayrıca TEV olarak 30 tane eğitim kurumu yapıp, bunların 26'sını MEB'e devrettik, 4 tanesinden biri üstün yetenekli öğrenciler için ayrıldı, diğer 3'ü ise kız yurdu olarak kullanılmaya ayrıldı. Bu 3 yurdumuz Ankara, İzmir ve Trabzon'da üniversite seviyesinde okuyan kızlarımız için kullanılıyor. Bursiyerlerimiz için elektronik platformlarımız var. Yılda 7 bin öğrenciye burs veriyoruz. 7 bin burs için her yıl 2 bin öğrenciyi yeniden seçiyoruz. 2 bini mezun oluyor, 2 bin de yeni öğrenci seçiyoruz.
*Yurt ihtiyacını karşıladığınız öğrencilere burs katkısında da bulunuyor musunuz?
Burs katkısı kadar, öğrencilerimize konaklayacakları yer tayin etmemiz de önemli. Kız yurtlarını arttırmak stratejik hedeflerimizden biri. Bizim kız yurdu açma amacımız, özellikle başarılı ve bölgeleri dışında üniversite kazanan kızlarımıza ve ailelerine güvenli yuva sunmak. Olduğu kadar burs da vermeye çalışıyoruz. Makul bir ücret ödeyerek kalan kızlarımız da oluyor. Trabzon, Ankara ve İzmir Balçova'da yurtlarımız var. Balçova kapasitemiz 370 kişilik. Bir sonraki tercih ettiğimiz yurt bölgesini ise İstanbul olarak planlıyoruz.
*Burslarınız yıllık mı oluyor, mezuniyet dönemine kadar mı?
Genel olarak yıllık burs veriyoruz. Her yıl başvurular yenileniyor. Bazen aynı kişilerin bursu birkaç yıl devam ediyor. Biraz daha kişi bazlı olarak ilerliyoruz. Bir yıllık burslarımız da var, birkaç yıllık da.
*Burs talepleri nasıl? Karşılayabiliyor musunuz?
Talepler çok yoğun ve çok yüksek. Geçen yıl 2 bin burs için 50 bin öğrenci başvurdu. Başarılı ve ihtiyacı olan öğrencileri seçmeyi hedefliyoruz. Elimizden gelen kaynaklar kadar öğrenciye yardımcı olmaya çalışıyoruz. Burs bağışlarını arttırıp daha çok öğrenciye destek olmak için kamu spotuna yöneldik. Geçtiğimiz dönemlerde kamu spotumuz çıktı. Halen de oynuyor. Spottaki genç yüzler cennet, vatan, istiklal, adalet ve en sonunda 'Ben de Barış' diyor. Daha sonra da Cem Yılmaz'ın sesi girip, 'Onlar Bizim Kurtuluşumuz, siz de gençlerin eğitimine destek olun diyor.
*Her yıl ne kadar burs başvurusu geliyor?
Geçen yıl lisans bursları için 50 bin, toplamda ise 60 bin başvuru geldi. Doktora, yüksek lisans bursları var. Bu sene de burs başvurularımızı eğitim bilimindeki arkadaşlar takip ediyor. Geçen yılki 60 bin başvurunun üzerine çıkacağımızı söylüyorlar. 30 Eylül'e kadar başvurumuz devam ediyor.
Enflasyonu baz alarak burs miktarını belirliyoruz
*Burslarınıza her yıl neye göre artış gösteriyor?
Bu sene 200 meslek lisesi öğrencisi, 510 da lisans mezunu öğrencisi olarak burs veriyoruz. Kız yurtları için de burslarımız var. Her il için farklı rakam veriliyor. Her yıl Temmuz ayında yönetim kurulu toplanıyor. Burslara enflasyon civarında artış yapıyoruz, miktarlarımızı enflasyonu esas alarak arttırıyoruz. Diğer burs veren kurumlarla da bir araya gelip, birlikte öngörü yaratıyoruz. Toplam 7 bin kadar kişinin eğitimine katkıda bulunuyoruz.
*Neye göre burs veriyorsunuz?
Bizim burslarımızın en büyük bölümü yurt içi lisans bursları. Seçim kriterimiz ihtiyaç. Başarı kriterlerimiz de var. Başka burslarımız da var üstün başarı gibi. O da Türkiye'de seçme sınavlarında ilk 5 bine giren öğrencilerden seçiliyor. Orada da başarı kriterini kullanıyoruz. Kompozisyon ve çizimlerinin başarılı olması ve tabii ihtiyacının olması gerek. Başarılı olmuş, ilk 5 bine girmiş ve aile durumu düşük gibi kriterleri esas alıyoruz. Yurt dışında da verdiğimiz burslarda aynı şekilde başarı ve ihtiyaç kriterlerini ele alıyoruz.
*Küçük bağışlar dilencilere gidiyor. Ufak bağışları toplayınca büyük meblalar ortaya çıkıyor. Bu tür bağışları sizin gibi yararlı eğitim vakıflarına nasıl kazandırılmalı?
Neden dilenci derseniz, rakamları çok düşük olduğu için dilenciler seçiliyor. Vakıf için küçük bir para olduğu düşünülüyor. Dilenciye verirken paranın nereye gittiğini görüyorlar. Dilencinin tercih edilme sebebi bu. Bağışın küçüğü büyüğü yoktur. Bin tanesi birleşiyor, çocukları okutuyor. Bu yılki kamu spotumuz SMS. Bir SMS ile çocukların hayatını değiştirebilirsiniz. Kariyer sahibi olmanıza gerek yok. Herkes elinden geldiği kadar bağışta bulunabilir, hiç değilse bir SMS yoluyla 5-10 liralık bağışlarla da vakfı destekleyebilirsiniz. Gittiği yeri de gösterebiliyoruz. Vakıf bir kara kutu değil, attığınız paralar da kayboluyor değil. Eğitim çocuklarımızın geleceği için önemli. 50. yıl iletişimimizde mümkün olduğu kadar onu yapmaya çalışıyoruz. Bağışlar dilencilere değil, daha yararlı yerlere gitmeli.
*Reklam, spot ve SMS'lerin bağışlarda yararı oluyor mu?
Test ettik. Mesela İzmir'de konserimiz vardı. Konser bin kişilik bir salonda yapıldı. Sunucu Berna Laçin'di. Kamu spotunu da o sundu, SMS atılmasını istedi. Anında yapanlar oldu diyemem. İnsanlar hadi yap dediler diye hemen yapayım demiyor. Ama o dönem kamu spotlarının yarattığı algı ile bu yıl online mecradan gelen bağışlarımız arttı. Bir yaşlı bağışçımız, çok hayırlı iş yaptın dedi. Niye dedim. 'Ben her Cuma bir dilenciye para veriyordum, şimdi bir SMS atıyorum, gönderiyorum' dedi.
*Geldiğimiz nokta ne?
Vakıflar ve dernekler burs istemekten çekiniyorlar. Dilenci hiç çekinmeden yapışıp istiyor. İstemesini biliyor. Yararlı kurumlar isteyemiyor, çekiniyor. Gördük ki istemekten çekinen vakıfların artık kampanya ve kamu spotlarıyla istemeleri lazım. TEV, Van depremi haricinde herhangi bir SMS kampanyasına çıkmış vakıf değildi. Ama gördük ki istemeyi de bilmek gerek. Vakıflar olarak giderek bunu yaygınlaştırmaya çalışıyoruz. Küçük bağışlara büyük destek verilecek.
*Eğitim vakıflarının sorunları?
En büyük sorunumuz, az kaynak ve çok ihtiyaç olması. Geçen sene 2 bin bursa 50 bin başvuru geldi. Her üniversite mülakatına muhakkak bir gözlemci ve yönetici gidiyor. Fakülte komisyonları kuruluyor. Bizlerden yönetici seviyesinde gözlemci gidiyor. 2 öğrenci arasında seçim yapmak çok zor. Aile gelirlerinde 30 lira fark oluyor. Birine veriyoruz, diğerine veremiyoruz. Bunun için kaliteli ve çağdaş eğitime ayrılan kaynak çok az. Onun için de eğitime desteğin artması gerek. Eğitime destek ülkeye destektir. Çok başarılı öğrenciler maddiyattan dolayı okuyamıyor. Bu durum vakıfta çalıştığınız en ağır taraftır. 25 öğrenciden birini seçiyoruz, diğerlerine hayır demek zorunda kalıyoruz. Bağışlarımıza göre burs veriyoruz. Veremediklerimizin durumu bizi üzüyor.
*Neden?
Sistemi tam oturtamadık diyebilirim. Talep çok, bağış az.
*Kaç kişilik ekip ve ya komisyon gözetiminde buna karar veriliyor?
Yönetmeliklerimize göre yurt içi burslarımızda her üniversite kendi fakülte komisyonunu oluşturuyor. Bunlar da 3 civarında akademisyen gözetiminde oluyor. Üstün başarı ve yurt dışı burslarda da TEV komisyonu kuruluyor. TEV'de 140 kişilik bir ekibimiz var. Ama bizim çalışanlarımızın yarıya yakını çelenk personeli. Cenazelerde çelenk bağışları önemli kaynaklarımızdan biri sayılır. Cenazelerde gördüğünüz TEV çelenkleri 1972'de Vehbi Koç'un başlattığı defneden bir yuvarlak ve ortasına çelenk, ortasına da o cenazeye çiçek göndermek isteyen kişinin ismi yazılıyor ve kişi vakfa bağış yapıyor. Bizim de gelirlerimizin önemli bölümü olduğu için camilerde cenazelerde saha ekibi kullanıyoruz. Geriye kalanı genel müdürlük ve şubeler. Ankara, İzmir, Eskişehir, Bursa, Denizli, Kayseri, Trabzon, Antalya, Adana, Bodrum ve Kocaeli'nde şubelerimiz var. Trakya'da bir şube açacağız. TEV Türkiye'nin eğitim vakfı ve mümkün olduğu kadar her bağışçımıza yakın olmak istiyoruz.
