Uzun nakliye koşullarına dayanabilmeleri, iri ve güzel görünebilmeleri için genleriyle oynanan domateslere lezzet veren özelliklerin kaybolduğu açıklandı.

Science dergisinde yayınlanan araştırmanın sonuçlarına göre bilim insanları DNA analizleri sonucunda domateslerde kaybolan lezzet veren genlerinin hangileri olduğunu tespit ettiler.

Domatesteki şeker oranının domatesin lezzetini belirleyen faktörlerden biri olduğu belirtilen araştırmada, hem büyük hem de lezzetli domates yetiştirmenin olanaklı olmadığı belirtiliyor. Pazar için üretilen iri domateslerin, büyümelerini gerçekleştirmek için kendi içindeki şekeri tükettikleri bunun da domatesdeki lezzetin azalmasına neden olduğu belirtiliyor.

İsveç Tarım Üniversitesi moleküler hücre biolojisi doçenti Folke Sitbon bu konuda ‘‘Hem büyük hem de tatlı domates yetiştirmek mümkün değil. Ya birini ya diğerini tercih edecek, ya da ikisi arasında bir denge sağlayacaksınız. Tabii domatesin lezzetini belirleyen başka diğer genler de var.’’ dedi.

Domateslerin döllendirilmesinde uzun nakliye koşullarına dayanması iri ve aynı büyüklükte olmasına odaklanılıp, lezzet veren kimyasal maddelerin gözardı edildiğini belirtilen bitki fizjolojisi doçenti Jens Sundström de bu süreçte domateslerin lezzetini önemli ölçüde etkileyen asit ve koku elementlerinin kaybolduğunu belirterek ‘‘Koku elementi lezzette önemli bir etken. Domateslerin döllendirilmesinde koku elementinin kaybolmasına karşın, bu element domateslerin saplarında bir oranda varlığını koruyor. Pazarda domateslerin salkımlarıyla satılmasının nedeni biraz da bu’’ diye konuştu.

Araştırmacılar pazarda satılan domateslerde çoğunlukla bulunmayan, domateslerin lezzetini etkileyen 13 kimyasal madde tespit etti. Bu maddeleri tespit edebilmek için 398 değişik domates cinsinin genetik materyali araştırıldı. Bu cinslerden bir kısmı da deneklere tattırıldı. Lezzetli ve daha küçük domates cinsleri arasında genetik materyal farklılıklarını araştıran bilim insanları hangi genlerin domateslerin lezzetinde etkin olduğunu tespit ettiler.

Elde edilen yeni bilgilerle daha lezzetli ve nakliyeye daha dayanıklı domates elde etmek için çok uzun bir zamana gerek olduğunu düşünmediğini belirten doçent Jens Sundström ‘‘Mevcut domates cinslerinde gen materyalinin hala mevcut olduğunu düşünürsek, bunları tekrardan döllemek yeterli. Gerçekte lezzetli yeni domates cinsinin pazara çıkmasının 10-15 seneden fazla zaman alacağını düşünmüyorum’’ diye konuştu.