Sanıyoruz ki spor yapmak, düzenli beslenmek ölmemek demek. Unuttuğumuz bir nokta var ki; ölümsüzlük yok! Yaşam kadar ölümün de hayatın bir parçası ve doğası olduğunu bilmeme ve hastanelerde pek çok ölüme tanıklık etmeme rağmen; çocuklara ve gençlere ölümü yakıştıramam. İşte yine bir genç sporcumuz, Eskişehirsporlu milli futbolcumuz Ediz Bahtiyaroğlu 26 yaşında hayatını kaybetti. Profesyonel futbolcunun içkisi yok, sigarası yok. Hayatı spor üzerine kurulu, dengeli beslenen ve düzenli doktor kontrolünden geçen birisi nasıl olurda ölür?

Şimdi hayal edin; evde oturuyorsunuz ve elektrikler şak diye kesiliyor. Nedeninini anlamıyorsunuz, yağmur yağsa sebep o diyeceksiniz. Bir yerlerde kısa devre oldu ve şalter attı! Jeneratörünüz varsa birkaç dakikada devreye girip sizi tekrar aydınlığa kavuşturacak; yoksa karanlıkta bekleyeceksiniz Tam da bu örnekteki gibi kalpteki elektrik akımı şak diye kesiliyor. Nedeninini anlayamıyoruz, bilinen kalp yetmezliği, kapak hastalığı, ritm bozukluğu varsa sebep o diyeceğiz. Bir yerlerde kısa devre oldu ve kalp durdu! Şok cihazı varsa ilk üç dakikada müdahele edilirse hastayı tekrar aydınlığa kavuşur yoksa hayatını kaybeder.

Bilinen hastalığı olmayan, hiç beklenmedik anda şikayetlerin başlamasıyla 1-2 saat gibi kısa bir zaman diliminde gerçekleşen ölüme Ani Kardiyak Ölüm ya da Ani Kalp Durması denir. Ölüm öncesi çarpıntı, göğüs ağrısı, nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi, baş dönmesi, göz kararması ve fenalık hissi gibi şikayetler olur. Bazen de hiç bunları hissetmeden ya da dile bile getirmeden yığılır kalır insan.

Yoğun spor yapan, profesyonel sporcularda kalp kasları kalınlaşır; hipertrofik kardiyomyopati denir buna. Kalp kasının lifleri arasında sinyal iletim sorunu çıkar ve genelde aniden ritm bozukluğuna bağlı ventriküler fibrilasyon gelişir. Dakikalar içinde oluşan ölümün sebebi bu aritmiler (elektrik akım bozuklukları) olur. Altta yatan ritm bozukluğu, doğumsal kalp hastalıkları, ritm bozan ilaçlar ani kardiyak ölüm riskini arttırır. Hatırlarsınız  Michael Jackson da ani kalp durması sonucu hayatını kaybetmişti. İlaçların yan etkilerinin ve aşırı stresin de suçu var.

Lisanslı sporcuların her bin tanesinden 3'ü; profesyonel sporcuların da her on binden 7'si ani kalp durmasıyla hayatını kaybediyor. Bu ani ölümlerin ancak üçte biri önceden tespit edilebilinir. Zaten profesyonellerin amatörlere kıyasla ölüm oranının az olmasının nedeni, sık yapılan düzenli sağlık kontrolleri. En çok da futbolcularda ve basketbolcularda ani kardiyak ölümler görülür.

Peki ne yapmak lazım?

1.    EKG (elektrokardiyogrfi) cihazıyla kalbin elektrik aktivitesinin vücut yüzeyinden grafik olarak kaydedilmesi ve EKO (ekokardiyografi) cihazıyla kalbin ultrasonografik olarak incelenmesi düzenli olarak uygulanmalı.  Bu sayede kalp boşlukları, kalp kapakları, kalbin kasılması ve iletimi değerlendirilir. Kluplerde sporcular ciddi testlerden ve kontollerden geçmekte ama siz amatör olarak sporla uğraşıyorsanız bu kontrolleri kendiniz kalp doktoruna giderek yaptırabilirsiniz.
2.    Müsabakaların, maçların yapıldığı spor salonlarında ve sahalarında acil müdahalede kullanmak üzere defibrilatör cihazı bulundurmak, ve tabii bu cihazı kullanacak ilk yardım eğitimi almış kişilerin olması. Böylece en kısa sürede tedavinin başlamasını sağlanır.
3.    Profesyoneller bu konuda çok bilgili ve temkinli; bu yüzden bu uyarı spor yapan amatörlere.
4.     Takviye kullanmayın. Doping etkisi yapacak ilaçlardan uzak durun. Uyarıcı içeren bu tip ilaçlar ZARARLI! Merak edenler Dünya Anti-Doping Ajansı (WADA) nın yasaklılar listesine gözatabilir.
5.    Spora başlayanlar öncesinde ve belli aralıklarla sağlık kontrolünden geçin.

Allah'tan Ediz'e rahmet diliyorum. Ailesine, sevenlerine, Es Es taraftarlarına ve tüm futbol camiasına başsağlığı diliyorum.

Sağlıkla kalın.