Manisa'nın Soma ilçesinde 13 Mayıs 2014 günü meydana gelen faciayla ilgili Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nde, 8'i tutuklu 45 sanığın yargılanmasına devam edildi. Tutuklu sanıkların tamamı ve bazı tutuksuz sanıkların hazır bulunduğu duruşmada tutuklu sanıklar maden teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik ve maden mühendisi Yasin Kurmaz savunma yaptı. Faciada şehit olanlardan Başmühendis Mehmet Efe'nin madendeki birçok konudan sorumlu olduğunu, kendilerinin sorumluluğu bulunmadığını söylemeleri, madenci yakınlarının tepkisini çekti.
BİLİRKİŞİ RAPORUNU KABUL ETMEDİLER
Bilirkişi raporunu kabul etmediğini belirten sanık Çelik, sensör değerlerine kendisinin bakmadığını, ölçümleri değerlendiren kişinin faciada hayatını kaybeden Başmühendis Efe olduğunu söyledi.
HİÇBİR SORUMLULUKLARI YOKMUŞ
Mahkeme Başkanı Aytaç Ballı ise sabit sensör, seyyar sensör ve defter kayıtlarında uyumsuzluk olduğunu hatırlatarak, "Hiç bakmıyor musun?" diye sordu. Sanık Çelik, defter kayıtlarına bakmadığını belirtti. Sensör sonuçlarına göre 50 pmm değerini aşan çok sayıda kayıt bulunduğunu belirten Ballı, "İşi durduyor muydunuz?" diye sordu. Çelik, "Emniyetçi arkadaşlar bakıyor." cevabını verdi. Ocağa alınacak malzemelere kendisinin karar vermediğini de belirten Çelik, buna da Efe'nin karar verdiğini ifade etti.
MAHKEME BAŞKANI: HER ŞEYİN SORUMLULUĞU ONDA MIYDI?
İşçilerden maskesi çalışmayan kimseyi görmediği, gaz maskelerinin bakımının yapıldığını söyledi. Mahkeme Başkanı Ballı, "Her şeyin sorumluluğu Mehmet Efe de mi?" diye sordu. Çelik, "Mehmet Efe'nin talimatlarını yapıyoruz. Ben Mehmet Efe'den aldığım talimatları altıma iletirim. Ben karar alma mekanizmasından sorumlu değilim, alınan kararları uygulatmaktayım." dedi. Bir eksiklik görüp Mehmet Efe'ye iletildiğinde yapılmayan bir şey olup olmadığı sorusuna karşılık ise bütün taleplerin yerine getirildiğini söyleyerek, hakkındaki suçlamaları kabul etmedi.
MADENCİ YAKINLARI TEPKİ GÖSTERDİ
Sanık Çelik'in, neredeyse bütün sorumluluğun Mehmet Efe'de olduğunu söylemesi, salondakilerin büyük tepkisini çekti. Madenci yakınları, "Her işi Mehmet Efe yapıyorsa siz ne yapıyordunuz?", "Madeni Mehmet Efe yönetiyormuş.", "Ramazan Doğru, boşu boşuna 37 bin TL maaş alıyormuş, bütün işi Mehmet Efe yapıyormuş.'' diye tepki gösterdi.
İŞ GÜVENLİĞİ UZMANINDAN DA O SORUMLUYMUŞ
Tutuklu sanıklardan Kurmaz ise iş güvenliği uzmanı olduğunu, madende vardiya amirliği yaptığını söyledi. Hiyerarşik olarak müdürünün Akın Çelik olduğunu, onun altında da Mehmet Efe'nin bulunduğunu belirten sanık Kurmaz, iş güvenliği uzmanlarının koordinasyonunu yapan amirinin Başmühendis Mehmet Efe olduğunu söyledi. Eksiklikleri emniyet başmühendisi olarak Efe'nin bildiğini, kendilerinin de gördükleri eksiklikleri söylediğini ve bir iki gün içinde taleplerin yerine getirildiğini anlattı.
BİLGİSİ YOKMUŞ, BİR SIKINTI DA GÖRMEMİŞ!
Yasin Kurmaz, gaz ölümleriyle ilgili olarak vardiyasında olanlardan bilgi sahibi olduğunu ifade etti. Mahkeme başkanının, madendeki gaz sensörlerinin yeterli olup olmadığı sorusuna, "Yeterli olduğunu düşünüyorum ancak sıcaklık sensörü hakkında bilgim yok." cevabını verdi.
Mahkeme Başkanı Aytaç Ballı'nın sorularını cevaplayan Kurmaz, ocağın havalandırmasıyla ilgili gördüğü kadarıyla sıkıntı olmadığını, karbonmonoksit maskelerinin bakımının beş altı ayda bir yapıldığını, ocakta kendi vardiyası boyunca hiç genel tatbikat yapılmadığını da anlattı.
Şehit madencinin ağabeyi, sanıkların ifadesine isyan etti
Manisa Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen Soma davası devam ederken, mahkeme salonunun dışına çıkarılan bir şehit madencinin ağabeyi, sanıklara ve avukatlarına tepki gösterdi. ‘Göz göre göre yalan söylüyorlar’ diye bağıran şehit ağabeyini çevresindekiler zor sakinleştirdi.
Akhisar’da görülen Soma davasında ifade veren tutuklu sanıklardan vardiya amiri İsmail Adalı’nın, savunmasını yaptığı sırada maden şehidi Rıdvan Koç’un ağabeyi Yusuf Koç, İsmail Adalı’ya tepki gösterdi. Salonda etrafındakiler tarafından sakinleştirilmeye çalışılan Yusuf Koç, yine çevresindeki şehit aileleri tarafından sakinleştirilmesi için mahkeme salonunun dışına çıkarıldı.
Mahkeme çıkışında kamera önünde verilen ifadelere isyan eden Yusuf Koç, kendini yerlere atarak, “Göz göre göre yalan söylüyorlar. Avukatları da onları savunuyor. Böyle bir şey olabilir mi?” diye bağırdı. Güçlükle zaptedilen Yusuf Koç, gölgelik bir alana götürülerek sakinleştirilmeye çalışıldı.
OĞLUMUN CESEDİNE BASARAK...
Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nde, Soma'daki maden faciasına ilişkin 8'i tutuklu 45 sanıklı davaya devam ediliyor. Davayı takip edilen ve verilen arada gazetecilere açıklamada bulunan maden şehidi Arif Demir'in eşi Ayşegül Demir, tutuklu sanıkların hepsinin, suçu faciada şehit olan iş güvenliği uzmanı mühendis Mehmet Efe'ye attığını söyledi. Efe'nin babası Resul Efe de tutuklu sanıkların, oğlunun cesedine basarak kendilerini aklamaya çalıştığını, bu durumun kendisini çok üzdüğünü kaydetti.
Ayşegül Demir, sanıkların hepsinin, ifadelerinde Mehmet Efe'nin suçlu olduğunu söylediğine dikkat çekti. Ramazan Doğru'nun aldığı maaş 37 bin lirayken 12 bin TL aldığını söylediğini vurgulayan Demir, "Mehmet Efe'nin aldığı parayı çok merak ediyoruz. Keşke onların aldığı parayı Mehmet Efe alsaydı. Adamın söyledikleri, insanın ruhunu sıkıyor. Devlet nerede? Hani arkamızda duran insanlar nerede? Bunlar da suçlu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı da suçlu. Kendisi gelsin, kendi savunmalarını kendileri yapsın. Beş altı tane avukat tutmuşlar kendi paralarıyla, haram paralarıyla. Tuttukları avukatlar da belli. Hepsinin üç tane avukatı var. Biz Allah'a şükür bir avukatımıza güveniyoruz. Avukatlarımızın da savunmalarımızı iyi yapacağına inanıyoruz." dedi.
Demir, şöyle devam etti: "Ölenleri suçlu buldukları için kendilerinde utanma diye bir şey yok. Utanma kapasiteleri de yok. Önlerine bakma kapasitesi zaten yok. Boğazlarından geçen de belli. İnsanların ne yediği de belli. Sadece beslenmişler, kurbanlık dana gibi. İnsanları sinir krizine boğdular içeride. Ölenler suçlanıyor. Zaten İsmail Adalı, işçiyle dalga geçmeden sorumlu. Benim eşime, Arif Demir'e işyerinde terlediği zaman arkasını dönüp de, 'Lan Arif, altına kaçırmışsın.' deyip de dalga geçen bir insan. Söz bana geldiğinde bunları bir bir söyleyeceğim. İşçiyle dalga geçilmez, küfür edilmez. İşçiyi hamal gibi kullandılar. Hakkımızı helâl etmiyoruz."
Faciada şehit olanlardan Mustafa Kaya'nın eşi Naciye Kaya ise şöyle konuştu: "Mehmet Efe ölmeseydi ne yapacaklardı bilmiyorum. Suçu hep ölenlerin üzerine atıyorlar. Başka bir tane sorumlu yok. Dün dinamitçilerle ilgili konuşuldu. Benim eşim de dinamitçiydi. Şimdi hiç kimse suçu kabul etmiyor. Hep ölenleri suçlayıp kendilerini kurtarmaya çalışıyorlar. Mahkeme başkanını tebrik ediyorum, iyi bastırıyor, ne diyeceklerini bilemiyorlar. Benim yargılamadan umudum yok. Ben yıllar önce ağabeyimi kaybettiğimde kaybetmiştim. Ağabeyimin ölümünde de maden sorumluydu. Şu anda yargılanan hiç kimse yok. Şimdi 301 kişi hayatını kaybettiği için belki bir ümit var, oa belki."
Resul Efe de ölen oğlunun suçlu gösterilmesine tepki gösterdi. İsmail Adalı'nın bu şirketin her şeyini bilen kişi olduğunu dile getiren Efe, "Mehmet Efe öldüğü için, olayı kapatmak için, ölünün üzerine basıp olayı örtmek istiyorlar. Baba olarak, suçu benim oğlumun üzerine bırakmak istemelerine üzülüyorum. Arkadaşlarının bu şekilde ithamda bulunmasına ben üzülüyorum. Eğer Mehmet Efe ölmeseydi, herkes eteğini öperdi. Mehmet Efe'nin, aldığı kararların arkasında durduğunu ben çok iyi biliyorum. Dürüst birisiydi. İnandığı davada sonuna kadar giden birisiydi ama şimdi bakıyoruz, mesai arkadaşlarının hepsi onun üzerine basıp bir yerlere varmak istiyorlar ama İş Güvenliği Yasası'nın nelere malolduğunu gözlerimizle gördük. Dandik bir yasa. Yetkileri alınmış, maaşını A.Ş.'den, şirketten alan bir kişi nasıl bağımsız çalışır? Eğer bir noksanı olsa o gün o işte durabilir mi? Ertesi gün kapının önüne koyulur ve sonuçta da çalışmak zorunda. Ölen kişi savunmasız olduğu için suçlamak çok basit. Herkesin yetkisi var burada. Bu ocağı bir kişi yönetmiyor. Herkes suçluyor, kendilerinin suçsuz olduğunu söylüyorlar. Ölünün üzerine basıp kendilerini suçsuz ilan etmek istiyorlar. Oğlumu suçlamaları içimi acıtıyor." dedi.
Faciada oğlu Adem Çetiner'i kaybeden Veli Çetiner ise duygularını söyle dile getirdi: "38 yaşındaki oğlum, evli ve üç çocuk babasıydı. Tutuklu sanıkların hepsi, Mehmet Efe'ye suç atıyorlar. Sıra bize gelince biz de konuşacağız. Sıranın bize gelmesini bekliyoruz. Bunların hepsinin müebbet hapsini bekliyoruz ama zengin, her gün birileri tarafından korunuyor. Olan bizim çocuklarımıza oldu."