Gamze Geçer- Altın fiyatlarının artmasından dolayı piyasaya sokulmak istenen sahte altın miktarında da artış olduğuna dikkati çekerek vatandaşların güvendikleri kuyumculardan alışveriş yapmalarını istedi. Piyasaya sahte altın sunan kişilerin 'dolandırıcılık' yerine 'kalpazanlık' suçundan yargılanmasını arzuladıklarını ifade eden İzmir Kuyumcular Odası Başkanı Turgay Baransel, '5 liraya sahte çeyrek altın satan çeşitli yerler var. Özellikle düğün sezonunda sahte altına her zamankinden daha çok ilgi oluyor. Herkes güvendiği kuyumcudan alışveriş yapsın. Sahte altın bütün ürünlerde ağırlık kazandı. Yalnızca çeyrek altında değil bileziklerde de var' diye konuştu.

 

-Altın almak isteyen yatırımcılara önerileriniz nedir? Sahte altın ayağında neler yapılıyor ve nelere dikkat edilmeli?

Şu ara altın fiyatlarının çok yüksek olmasından dolayı kalpazanlar, sahtekârlar çoğaldı. 5 liraya sahte çeyrek altın satan yerler var. Bu altının sahte olup olmadığını makasla kesmeden anlayamıyoruz. Özellikle düğün sezonunda sahte altına her zamankinden daha çok ilgi oluyor. Herkes güvendiği kuyumcudan alışveriş yapsın. Sahte altın bütün ürünlerde ağırlık kazandı. Yalnızca çeyrek altında değil bileziklerde de var Alışveriş yaptıkları kuyumculardan aldıkları ürünleri mutlaka kartını yazdırarak; güvendikleri, tanıdıkları kuyumculardan alışveriş etsinler. Çünkü şu anda bir Ata Lira dediğimiz yani darphane baskıları, ziynet grubu dediğimiz çeyrek, yarım, tam, beşi bir yerde 1367.52 TL civarında, en büyük paramız ise 200 TL. O 200 TL'yi de basan kalpazanlıktan geliyor, Ata Lira'yı da basan kalpazanlıktan geliyor. Ama Ata Lira'yı piyasaya sürmek daha kolay. Çünkü siz onun sadece Ata Lira olduğunu zannediyorsunuz ama 22 ayar gelmeyebilir, 18 ayar ya da 19 ayar olabilir. Bu konuda çok dikkatli olmalarını öneririm. Bir de vatandaşlarımız artık Reşat yani Osmanlı parasının piyasada olmadığını bilsinler. Tamamen sahteleri piyasada. Halkımız hâlâ, 'ben eski Reşat altını alayım' davasıyla hareket ediyor ama biliyorsunuz artık bunlar basılmıyor. Artık Osmanlı parası kalmadı. Orijinalini bulmak da çok zor. Bir de orijinal de zaten o fiyatlarda olmaz. Bunlara dikkat etmelerinin çok önemli olduğunu düşünüyorum.

-Kuyumcularda şu an işler ve fiyatta taksitlendirme ne durumda?

Şu an itibariyle kuyumcularda işler durgun. 1 çeyrek altın 340 lira gibi bir fiyata yükseldi. Vatandaşın alım gücü yok. Artı olarak kredi kartı taksidi kuyumcularda 4 taksit olduğu için alım gücü düşüyor. Diğer işlemlerde olduğu gibi bizde de 10-12 taksit imkânı olsa satışlar çok fazla olur. Altın fiyatının çok yükselmesinden dolayı bizi tefecilikle suçladılar. Ankara'ya gittik, görüşmeler yaptık. 4 taksit verdiler bize. Ama taksit sayısı artarsa kuyumcuların işi hızlanacaktır. O dönem altın 100 liraydı, şimdi altın çok yükseldi. Düğün ve sünnet sezonu açıldı. Vatandaş taksitle altın almak istiyor. Altın satışında taksit sayısı artarsa bizim de satışımız artar, diğer esnafa hangi taksit oranı uygulanıyorsa biz de onu istiyoruz. Vatandaş taksitle altın almak istiyor. Altın satışında taksit sayısı artarsa bizim de satışımız artar, diğer esnafa hangi taksit oranı uygulanıyorsa biz de onu istiyoruz. Ankara ile görüşüyoruz, inşallah bu taksit sayısı artacak.

Yurt dışından alınan altınlardaki sıkıntı

-Yurt dışından alınan altınların Türkiye'de bozulurken yaşattığı sıkıntılar için nasıl bir değerlendirmede bulunabilirsiniz?

Yurt dışı patentli malların ülkemizde satışıyla ilgili sıkıntı yaşanıyor. Yurt dışından bir yüzük aldınız. Bunu nerede bozduracaksınız? Kuyumcu bakıyor, temiz mal. Parasını müşteriye ödüyor, satmak için vitrine koyuyor. Ama marka, 'Sen benim malımı satamazsın' diyor. Polisle kuyumcuları basarak, yanlarında avukatla 'tazminat davası açacağız' diyorlar. Esnafın elindeki malı alıyorlar. Bu Türkiye ve İzmir esnafı için iyi değil. Altın dünyanın her yerinde geçerli bir maden. Biz bunu ucuza veya pahalıya almıyoruz. O günkü fiyat neyse ondan alıyoruz. Gelip kuyumcuya bozduruyor, karşılığında esnafımızın kötü durumlara düşmemesi lazım. Aldığı ürünün bedelini ödemiş. Üç esnafımız karakollara gidip ifade verdi, dükkânından malları alındı. Vatandaş bu altını kime bozduracak? Vitrinde kilo kilo bilezik yok. İzmir genelinde buldukları en fazla 10 tanedir. İnceliyorlar, hemen mahkemeden takip çıkarıyorlar. Mahkemelere başvurduk. Girişimler yapıyoruz. Odamızın avukatı devreye girdi. Çok büyük ceza veriyorlar. Altın dünyanın her yerinde o günkü fiyatlara göre alınıp satılan bir madendir, vatandaşların yurt dışından aldıkları ve daha sonra kendilerine sattıkları patentli ürünlerle ilgili üyelerimiz bahsettiğim sıkıntıyı çok fazla yaşıyor. Özellikle çocuk takılarına yönelik patentli ürün firmalarının avukatlarının ürünleri polis eşliğinde toplatmalarının mağduriyet yaratıyor.

-Bankaların 'yastık altındaki altını getirin çağrısı' sektörü nasıl etkiliyor?

Bankaların yastık altında tutulan altınların bankaya yatırılmasına yönelik kampanyaları, sektörü çok etkilemiyor. İnsanımız, kuyumcusuna gidiyor, güveniyor. Altın alım satımları arasında, bankalarda büyük fark oluyor. Bence bu konuda bankalara pek güvenilmemesi gerekiyor. Kuyumcudan aldığını koluna taksın, kasada saklasın, değeri gelince de o anki değerinden satsın.

-Altın fiyatları yükselmesine rağmen altına yatırım ne durumda? Farklı alanlara yatırım söz konusu mu?

Ülkede artan enflasyon ve değersizleşen paranın yanında bir de vatandaşın alım gücünün düşmesi ve altın fiyatlarındaki yükseliş, altın satışları durma noktasına getirdi. Altına yatırım da azalıyor. Büyük yatırımcılar artık altın yerine, kripto para birimi bitcoine yatırım yapıyor, derken kuyumcular da dükkânlarını kapatıp müteahhit oluyor. Altın fiyatlarının yükselmesi ve vatandaşın alım gücünün düşmesiyle birlikte altın satışlarında büyük bir durgunluk yaşanıyor. Şu an piyasada ciddi bir durgunluk söz konusu.Yılbaşından ciddi beklentimiz vardı. Ancak olmadı. Altın fiyatlarının yükselmesi, milletin alım gücünün olmaması ve altında kredi kartıyla taksit sayısının 4'ten fazla olmaması gibi nedenler de baya etkiledi. Millet 4'e böldürüp bir bilezik alamıyor. Taksit sayısının düşük olmasından dolayı insanlar alışveriş yapamıyor. Aldıkları altına taksit yapması için bankaya gidiyor ve taksit sayısının artmasını bekliyor. Esnafın satışları çok kötü. İnanılmaz durdu. Bir çeyrek altın oldu 340 lira. Adam onu bile taksitle almaya çalışıyor. Çeyreği geçtik hatta yarım gramlık altınlar bile satmıyor. Vatandaş şu an yatırım yapamıyor. Çünkü vatandaşın cebinde para yok. Altının sürekli bulunan bir maden olmasına rağmen fiyatlarının bu kadar yüksek olmasını anlayamıyorum. Altın, yok olmayan bir maden. Herkesin kasaları altın dolmaya başladı. Siyasi ve ekonomik nedenlerle fiyatlar durmadan yükseliyor. Şimdi bir de bitcoin diye bir şey çıktı. O çıkınca altına rağbet de düştü. Artık büyük parası olanlar yatırım için kripto para birimi bitcoine yönleniyor. Eskiden parası olan altına yatırırdı. Ancak değişen dünyada altına yatırım azalmaya başladı. İnsanlar önceden bankalardan paralarını çekip, altına yatırıyordu. En azından kenarda altını olsun istiyordu. Ama altına gösterilen değer de artık önemini yitirdi. Artık yeni yatırım aracı kripto para bitcoin oldu. Ama buna da güven yok. Ne olacak ve böyle nereye kadar devam edecek bilemiyoruz.

- Altının fiyatı yükseldikçe kuyumcuların kazancının da arttığı düşünülüyor. Satış yapılan altından kaç TL kazanıyorsunuz?
İnsanların aldığı asgari ücret yükselmediği müddetçe hiçbir şey değişmeyecek. Her şeye zam geliyor. İnsanlar ceplerinde kredi kartı borçlarıyla dolaşıyor. İnsanlar kredi kartlarına yöneltildi ama borçları sürekli arttı. Bu da vatandaşı bankalara teslim etti. Bankalar 100 lirada 3 TL komisyon alıyor. Sattığımız çeyrekten 5 TL kazanıyoruz ama bankalar 3 TL kazanıyor. Çeyrek altın için 340 TL'yi kredi kartından çektiğimiz zaman banka o işlemden 7,5 TL kazanıyor. Ama kuyumcu 7,5 TL kazanmıyor.

Oda WhatsApp grubu kurdu

-Altın güvenilir bir yatırım aracı mıdır?

Altın önemli bir yatırım aracıdır. Cepteki nakit para her zaman harcanabilir. Ama altın, bozdurmadan kenara atılır. Ev ya da araba alırken kullanılır. Değer kaybetmez aksine değer kazanır. Ama milletin alım gücü düştüğü için alamıyor. Örneğin, geçenlerde düğünden çıkmış birinin çeyrek diye getirdiği 150 altının yarısı gram çıktı. O zannediyordu ki çeyrek. Gramın çok bir farkı da yok çeyrekten görüntü olarak. Dünyada altın hala en güvenilir limanlardan. Çünkü en değerli maden. Dünyanın neresine giderseniz gidin, o günün onsuyla çarpılıp alınır. Altın dünyanın her yerinde geçerli bir maden. Dünyanın her yerinde kullanılabilen, geçerli en kıymetli maden olduğu için dünya ekonomisine baktığımız zaman her yönden altın hep en önde gider. Bu sebepten dolayı olası bir krizde, savaşta veya herhangi bir ülke ekonomisinin bozukluğunda altın ön plana çıkıyor. Altın hep kendini koruyor. Yatırım amacı olarak da uzun vadeli yatırımlarda iyi bir yatırımdır. Dünyada kâğıt para açısından ne olacağı hep meçhuldür aslında. Bir gecede bir devlet batıp, parasının hiç değeri olmadığı gözükmektedir. Bu açıdan altın kendini koruduğundan ve son dönemde olan savaşların da etkisinden dolayı artıyor ve kendini revaçta tutuyor. Altın dünyadaki en kıymetli maden ve en güvenilir limandır.

-Kaçak altın konusunda ne düşünüyorsunuz?

Kaçak altın konusunda vatandaşı dikkatli olmaya davet ediyorum. İzmir'e dışarıdan getirilen altın büyük sorun oluyor. Halkımıza sesleniyoruz, bildiğiniz kuyumcudan alışveriş yapın, kartvizitini alın. Artık Osmanlı parası kalmadı. Gerçeği yok, buna inanmayın. Herhangi bir şüphe duyduğunuz da da odamıza gelin veya bizi telefonla arayın.

-Altın piyasasındaki dolandırıcılık olaylarını nasıl takip ediyorsunuz? Oda olarak denetim noktasında neler yapıyorsunuz?

Altın fiyatlarının çok yükselmesinden dolayı piyasada dolandırıcılar arttı. Buna çok dikkat etmek gerekiyor. Oda olarak WhatsApp grubu kurduk. Türkiye'nin neresinde sahte ürün tespit edilirse hemen paylaşıyoruz ve yakalatıyoruz. Yakalananlar, serbest bırakılıyor. Bunların dolandırıcılıktan değil, kalpazanlıktan yargılanması gerekiyor. Bunun önüne geçmeliyiz. İnsanlar bunlara kanmasın. Güvendiği kuyumcudan alışveriş yapsın. Oda olarak vatandaşın yanındayız. Sahte altın bütün ürünlerde ağırlık kazandı. Yalnızca çeyrek altında değil, bileziklerde de var. Sıkı denetliyoruz, takip ediyoruz. Kimin yaptığını, hangi patenti olduğunu hemen buluyoruz. Peşine düşüyoruz. Vatandaş bir bilezik aldığında onun kaç ayar olduğunu bilemez. İmalatlarından vitrine kadar Oda olarak denetime alıyoruz.

-Esnafın sorunları neler? İzmir'de esnafın sorunlarına çözüm bulmada nasıl bir yol izlenmeli?
Ülke genelinde esnafın pek çok sorunu olduğunu düşünüyorum. Giderlerimiz fazla, gelirimiz az. Esnaf, günü kurtarmaya çalışıyor. Bu sorunları çözmede üst kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşları ön ayak olmalı. Sorunların üstüne gitmeliyiz. İzmir'de 129 tane esnaf odası var. Kentimizde yılda bir kez esnaf başkanları toplantısı oluyor. Bu toplantıda esnafın sorunları gündeme getirilmeli. Ama maalesef toplantıdan bir sonuç alınmıyor. Hiçbir şeyi konuşamıyorsunuz. Esnaf Birliği'nin bu sorunları gündemine alması, üst makamlara taşıması ve çözüm araması gerekiyor. Yılda bir kez yapılan toplantı bu şekilde olmamalı. Sorunlar dile getirilmeli, çözülmeli ve toplantıya sadece başkanlar katılmalı.

Düğünlerde gram altın tercih ediliyor


-Altın fiyatları neden yükseliyor?
 

Altın fiyatları kendini koruduğu müddetçe yükselecektir. Ancak bu tabii ki yok olmayan bir maden, devamlı çıkıyor. Eksilmiyor, fazlalaşıyor. Dünyanın her yerinde maden var. Herhangi bir ülke çıkıp belli bir tonajda 300 ya da 400 ton altın satıyorum derse belki piyasa biraz gevşer ve altın fiyatları ucuzlar. Ama herkesin Merkez bankalarındaki kasalarında altınlar stok olarak duruyor. Bu da ekonomiye kazandırılmadığı için altın fiyatları kendini koruyor. Düşmesini beklemiyoruz. Öte yandan dünyada altın rezervleri açısından Türkiye 11. sırada yer alıyor. Zannedersem 585 ton gibi bir altın rezervimiz gözüküyor. Birinci sırada Amerika sonra da Almanya var. Onlarda daha yüksek. Bu ekonomiye dönmediği sürece, kasalarda kaldığı müddetçe; bunun da karşılığı para olarak basıldığından durum bu şekilde gözüküyor.

-Altın fiyatlarının yükselişi esnafı nasıl etkiliyor?

Altın fiyatları beklenmedik bir şekilde atağa geçti. Esnafımız kan ağlıyor. Dükkanlar bomboş. Bir önlem alınmazsa kan kaybı daha da artacak. Piyasada büyük bir sıkıntı var. Meslektaşlarımız, üyelerimiz, dostlarımız yolumuzu kesip, 'Ne olacak başkan? Ne yapacağız? Evimize nasıl ekmek götüreceğiz?' sorularını soruyor. Biz bu soruları yanıtlamakta zorlanıyoruz. Belirsizlik, piyasaların en büyük düşmanı. Gelecekle ilgili soru işaretleri ne yazık ki tüketicilerin alım durumunu, şevkini, iştahını yok ediyor. Müşteri, 'bekle-gör' yönünde hareket edince ne yazık ki piyasa da kilitleniyor.

-Yaklaşan düğün sezonu ile takı olarak en çok tercih edilen gram altın oldu. Çeyrek altının tercih edilmemesinin en büyük nedeni fiyatı mı?

Düğünlerde çeyrek altına talep olmayışı darphanenin çeyrek altın basımını da olumsuz etkiledi. Bu düşüşün nedenini çeyrek altın fiyatının yükselmesine bağlıyoruz. Bu yıl düğünlere giden vatandaşların takı olarak en çok 22 ayar 1 gram altını tercih ettiklerini gördük. Vatandaş, imkânı doğrultusunda çeyrek altın takmak yerine çeyrek görünümlü kulplu gram altın takmayı tercih etti. Sezonunda işlerde düşüş olan kuyumcu esnaf da çeyrek altın satamadığı için gram altın satışlarından memnun kaldı. Yani gram altın hem vatandaşın yüzünü güldürdü hem de esnafın. Yaz aylarında düğün sezonunda yoğunluk yaşanacağı için vatandaşın gram altın talebinin devam edeceğini düşünüyoruz.

-Suriyelilerin elden çıkarmak istediği altınlarla ilgili son dönemde özellikle Basmane'de çok sayıda dükkân açıldı. Bu durum için neler söyleyeceksiniz?

Kanunun verdiği yetki çerçevesinde açılan dükkânların vergi levhalarını, oda üyeliklerini ve satıp aldıkları vitrindeki malların denetlemesini yapacağız. Basmane'de kendini bilmez dövizciler, bu işi yapmaya başladı. Onları kontrol altına almamız lazım. Sektörü olumsuz etkiliyorlar. Kuyumcuya gelmiyorlar, Arapça yazı asılan bu dükkânlara gidiyorlar çünkü çarşıyı bilmiyorlar. Orada kapkaç gibi bir şey oluyor, o insanlara vurkaç gibi yapıyorlar. Gece 24:00'a kadar kuyumcu dükkânının açık olmaması gerekiyor.