Ali Budak- Turizm sektörünün yerinde ihracat yaptığını ve bu nedenle de diğer sektörlere göre çok daha önemli olduğunu belirten Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler, 'Sektörümüz, cari açığın yüzde 25'ini karşılarken ihracatın ise yüzde 21'ini oluşturuyor. Türkiye'ye kazandırdığı döviz ve yarattığı istihdam ile de önem taşıyor. Bu kadar önemli ve milli olan turizm sektörü artık marka değerine de sahip. Sektörün ayakları da yere değiyor. 2016-17 yıllarında en ağır dönemi yaşayan turizm sektörünün bu süreci atlatmasıyla kırılganlık eşiğini geçtiğini ve rakiplerine karşı da güçlü olduğunu gördük. Başka ülkelerin hiçbir zaman yaşamayacağı 15 Temmuz FETÖ darbe girişimi ardından ülkede 35 yıldır devam eden terör olayları, Suriye ve Irak sorunları derken sektör ciddi bir düşüş yaşadı ama bu yaşadıklarına rağmen 2018'de çift haneli büyüdü. Rusya ile yaşadığı uçak krizini de iyi sonuçlandırdı. Sonrasında devlet ve sektör el ele verdi ve düşüşü durdurdu. Bu yaşanılanlara rağmen sektör ne kadar güçlü olduğunu göstermiş oldu' dedi.


'Avrupa'nın vazgeçilmeziyiz'


Erken rezervasyonda yaşanan artışın geçen seneye oranla yüzde 30 artış gösterdiğini belirten İşler, şöyle devam etti: Şu anda Rusya'dan ciddi bir talep var. İngiltere'deki Brexit süreci de lehimize işledi ve müthiş bir talep yaşanıyor. İran ve Ortadoğu pazarının yanında Almanya da ciddi talep gösterdi. Almanya, 2016 yılına kadar birinci sıradayken ciddi düşüş yaşanmış ve Rusya birinciliğe yerleşmişti. İspanya ve Yunanistan'dan almış oldukları pahalı ama hizmet alamamaları yeniden Türkiye'ye dönmelerini sağladı. Ülkemiz kaliteli, daha uygun ve iyi hizmet sunuyor. Bu durum ise Türkiye'nin Avrupa pazarında bir kez daha vazgeçilmez olduğunu gösteriyor. Şu anki erken rezervasyon rakamlarımız da geçen seneye oranla yüzde 30 artmış durumda. Bunlar ise turizmimizi olumlu yönde etkiliyor.
 

'5 milyon Türk erken rezervasyondan yararlanacak'


'2016-17'ye kadar ihmal edilen yerli turist ise artık çok önemli oldu' diyen İşler, '7 milyona yaklaşan rakamıyla da yerli turist pazarı, pazarların içerisinde en önemli konuma geldi. Türkiye olarak krizi aşmada iç pazarı doğru kullandık. Bu yıl için 5 milyon Türk vatandaşının erken rezervasyondan yararlanmasını bekliyoruz' diye konuştu.
Devletin verdiği bazı destekleri bırakmasının sektörü olumsuz etkilediğine vurgu yapan İşler, sözlerini şöyle sürdürdü: Devlet, sektörde çalışanlara verdiği sigorta desteğini kaldırdı. KGF ile yaptığı bazı destekleri de kaldırdı. Kötü yıllarda devlet-sektör el ele vermiş ve bu süreci atlatmıştık. Şimdi ise bütün sorunlar bitmiş gibi devletin her desteği kaldırmasına karşıyız. Bunun yanında bakanımızın daha önce söz verdiği uçak başına verilen 6 bin dolar teşvikin 9 bine çıkarılmasını bekliyoruz. Kredi Garanti Fonu (KGF) desteğini de bekliyoruz. Çünkü bu fon sayesinde küçük ve orta boy firmalar nakit açığını kapatırken, bankalara karşı da güçlü olmasını ağlıyor. Bu da bankaların fahiş fiyatlarda kredi vermesini engelliyor. Bunların yanında turizm için daha çok tanıtım çalışması yapması gerekiyor.
 

'Avrupa, Afrin'i olumsuz görmedi'


'2018 yılı turist beklentilerinin 32-34 milyon arasında olmasını bekliyoruz' diyen İşler, 'Bu rakam ise son 4 yılın ortası olacak. Tabii bu rakamlar şu ana kadar her şeyin düzgün gitmesiyle alakalı. Yarın kötü bir durum olursa bu rakamlar da olmaz. Suriye'nin Afrin şehrine yapılan Zeytin Dalı Harekatı ilk başladığında rezervasyonlar yavaşlamıştı. Sonrasında süreç normale döndü. Nedeni ise Avrupa'nın Afrin olayını gündemine almaması. Bu konuyla ilgili negatif haber yapmadıkları gibi hareketi destekleyici açıklamalar da yaptılar. Bu da çok olumlu etkiledi' diye konuştu.

 

ÖTV kaldırılmalı


Özellikle ÖTV zammının sektörü olumsuz etkilediğini ve bu zammın rakipleriyle mücadelesini engellediğini belirten İşler, sözlerini şöyle sürdürdü: Rakiplerimiz İspanya ya da Yunanistan'da ÖTV diye vergi yok. Her şey dahil konseptinde satış yaptığımızdan dolayı maliyetlerimiz artıyor. İstediğimiz fiyattan satamadığımız için de karlılığımız düşüyor. Bu ise piyasaların merdivenaltı alkol üretimine tamah etmesine neden oluyor. Bu maalesef yaşanıyor. Bu da aslında alkollü içeceklerin ÖTV'sinin arttırılarak toplum sağlığının düşünmeye çalışırken merdivenaltı üretimi arttırıyor. Bir yerde kaçak üretime teşvik oluyor. Bu durum ise toplum sağlığına daha çok zarar veriyor. Sektör olarak en azından Kültür ve Turizm Bakanlığı belgeli, istihdam yaratan ve turist getiren tesislere ÖTV indirimi getirilmeli. En azından bu sayede Yunanistan ve İspanya ile yarışabilelim. Aksi halde zaten 2 yıldır ciddi sıkıntılar yaşadık en azından bu yıl kar edelim. Yoksa yine aynı sorunlarla mücadele edeceğiz. Bakanlık onaylı tesislere alkollü içeceklere ÖTV muafiyeti getirilsin. Bu talebi sürekli yeniliyoruz.
 

Booking.com'da sorumlu TURSAB


Booking.com konusunda Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş'un 'Boooking'in kontrollü olması ama kesinlikle kısıtlamanın olmaması lazım' sözüne katıldıklarını söyleyen İşler, 'Her şeyin internet aracılığıyla ilerlediği bir dünyada kalkıp Booking.com'u yasaklıyorum diyemezsiniz. Bu zihniyetle hiçbir yere varılamaz. Bu firma vergi vermiyor diye bu yasak uygulandı. Bu noktada da sapla saman karıştırıldı. Booking.com bu ülkeden para kazanıyor ama vergi vermiyor. Bu firmanın suçu değil. Devletin online satışlarda yasal açıklıklarından dolayı bu sorun yaşanıyor. Böyle bir yasa çıkarılırsa bu yasaya uygun çalışmak isteyen gelir çalışır. Yok, yasaya uymuyorsa da çeker gider. Yasa boşluğunuzdan kaynaklanan sorunu vergisiz çalışıyorlar diye göstermek ise yanlıştır. Bu durumun sorumlusu ise TURSAB'tır. Bu firmalarla kapatmadan önce görüşülmeli ve ona göre işlem başlatılmalıydı' dedi.
 

Firmaya göre karar alınmaz!


'TURSAB seçim öncesi avantaj sağlamak ve Türkiye-Hollanda krizinde hükümete karşı sempatik durmak için bu kararı acelece aldırdı' diyen İşler, 'Bu süreç zaten ülkede hala vergisiz çalışan online firmaların da kapatılmasını öngörüyor. Firmaya göre karar alınamaz. Öncelikle dünyanın geldiği noktada online pazara karşı çıkılamaz ve yasal düzenlemelerin yapılması gerekir. Zaten bu hastalıklı ve sorunlu karar özellikle orta ve küçük ölçekli otelleri olumsuz etkiledi. Her devletin özellikle küçük ve orta esnafı desteklenmesi gerekir. Booking.com'un kapatılması ise bu orta ve küçük esnafın ezilmesine neden oldu. Booking.com orta ve küçük ölçekli esnafa ciddi bir nakit girdi sağlıyordu.