Özel markalı ürünlerin dünyada ve Türkiye'deki durumuna yönelik, Özel Markalı Ürünler Tedarikçileri Derneği'nin (PLAT) internet sitesinde yer alan bilgilere göre, dünyada market markalı ürünlerin gelişimi 1980'li yıllarda başlasa da, bu ürünler ilk olarak ABD'de 100 yıl önce Kroger ve A&P adlı zincir bakkallar tarafından kullanılmış. 1980'li yılların başında ise zincir süpermarketler, tüketicilere oldukça avantajlı fiyattan ulusal imalatçı markalara eşit veya yakın ürünler sunmaya başlamış.
Türkiye'de ilk olarak 1957 yılında Migros, Türkiye'deki özel marka uygulamalarına başlamış. Günümüze bakıldığında ise özel etiketli ürünler sektörü, başta Avrupa olmak üzere tüm dünyada hızla büyümesiyle dikkat çekiyor. Dünya genelinde pazar büyüklüğü 250 milyar doları aşan sektörün, Türkiye'deki pazar büyüklüğü ise yaklaşık 2.5 milyar dolar civarında. Market markalarının giderek yaygınlaşması ve popüler hale gelmesinin arkasındaki en önemli faktör ise tüketicilerin fiyatlara karşı duyarlılığı olarak gösteriliyor. Market markalı ürünler, üretici markalara kıyasla yüzde 15 ila 40 oranlarında daha ekonomik olabiliyor.

Cazip alternatif

Özel markalı ürünlere ilgisi giderek artan tüketiciler açısından, aynı kalitedeki bir ürünü, fiyat avantajı ile satın almak cazip bir alternatif olarak öne çıkıyor. Öte yandan, daha ekonomik bir fiyatla alınan ürün, beğeniyi de karşılıyorsa, tüketicilerin bu ürünlere olan ilgisi devam ediyor. Yani özel markalı ürünlerde müşteri sadakati sağlamak bir anlamda daha kolay oluyor. Ayrıca, tüketicinin mağazaya duyduğu güven de özel markalı ürün satışlarında önemli bir rol oynuyor. Perakende uzmanları, mağazaya duyulan güvenin, müşterinin market markalı ürünleri daha çok satın almasını sağlayabildiğine dikkat çekiyor.

Fiyat etkisi

Haziran 2011'de yayınlanan Nielsen Market Markalı Ürünler Raporu'na göre, gıda dışı ürün­lerde marka kararını etkileyen en önemli unsurun fiyat olduğu görülüyor. Tercih yaparken, yüzde 51 oranıyla en etkili unsur fiyat olurken, bunu sırasıyla marka (yüzde 29), ürünün farklı çeşitlerinin olması (yüzde 15), reklam ve tanıtım (yüzde 2) oy oranlarıyla takip ediyor.

Yüzde 65 alıyor

Rapora göre, katılımcılar arasında bilinen market markaları olarak yüzde 53 oranıyla Migros en fazla belirtilen perakende kuruluşu oluyor. Öte yandan, market markası algısı özellikle markete duyulan algıyla paralel olarak gelişebiliyor. Yani katılımcılar, güvendikleri marketin kendi markasındaki ürünleri satın almaya yatkın oluyor. Katılımcılar, ortalama olarak üretici firma ürününü 100 liraya aldıklarında, market markası ürününün 57.23 lira olması gerektiğini düşünüyor. Bu fiyat algısı, İzmir'de 65 TL, Akdeniz'de 76 TL ve İç Anadolu'da ise 61 TL seviyesinde. Market markası alımında katılımcıların yüzde 65i market markası aldığını belirtirken, yüzde 351 ise kullanmadığını belirtiyor. Market markalı ürünlerin, en çok tercih edildikleri ürün segmentleri, pirinç, ayçicek yağı, peynir, süt, şeker, tuvalet kağıdı, kağıt havlu, yoğurt, bakliyat, çay, temizlik ürünleri ve bisküvi olarak gözüküyor.