Ali Budak- Hükümet, sanayiyi geliştirmek ve sanayiciyi üretiminde desteklemek için 'Sanayinin TOKİ'si' olması doğrultusunda Sanayi Gayrimenkul Yatırım Anonim Şirketi (SAGYAŞ)'ı kurdu. Ülkede yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle sanayici de, sanayinin gelişmesi ve ekonomide yeni bir dönem açmak için ortaya konan devlet yapımı 'anahtar teslim fabrika' için kurulan SAGYAŞ'ın sürece dahil olmasını bekliyor. Sanayiciler, hükümetin 2015 yılında oluşturduğu Sanayi Gayrimenkul Yatırım Anonim Şirketi (SAGYAŞ), TOKİ mantığıyla çalışacak ve sanayicinin kira öder gibi fabrika sahibi olmasını sağlayacaktı. Bu sayede yatırımını da asıl olan üretimine çevirecekti. Ancak süreç başlamadı. Sanayici de bir an önce sürecin başlamasını talep ediyor.

 

Dev bütçe beklentisi

Türkiye, ekonomisinde yeni bir dönem açmak için ortaya konan devlet yapımı 'anahtar teslim fabrika' vaadinde hala yürütme yönetmelikleri çıkarılmadı. 2015 yılında ortaya konulan SAGYAŞ ile başta KOBİ'ler olmak üzere binlerce girişimciye Toplu Konut İdaresi (TOKİ) mantığında fabrika yapılacaktı. SAGYAŞ, yüksek imar yetkileri ve olağanüstü bir bütçeye sahip olacaktı. Tıpkı TOKİ gibi hem belediyelerden hem de OSB yönetimlerinden bağımsız olarak faaliyet gösterecek olan SAGYAŞ, acil kamulaştırma yetkisine de sahip olacaktı. Bu sayede de yatırımlarda bürokratik engellerin ve OSB içinde oluşan rant gruplarının önüne geçmek hedefleniyordu. SAGYAŞ dilerse sıfırdan OSB kurabileceği gibi hali hazırdaki OSB'lere de ortak olarak onların altyapısını güçlendirme görevi üstlenecekti. SAGYAŞ'ın yüzde 100 sermayesi Hazine Müsteşarlığı'na ait olacaktı. SAGYAŞ'tan fabrika sahibi olmak isteyen işadamlarına 3 yıl geri ödemesiz, 20 veya 30 yıllık vadelerde ödeme seçenekleri sunulması bekleniyordu. Sanayici kira öder gibi fabrika sahibi olacaktı.

İlk talibi benim

SAGYAŞ'ın 2015'te kurulduğun ancak hala yürütme yönetmeliklerinin çıkarılmadığını hatırlatan EBSO Meclis Üyesi Enver Olgunsoy, 'Baktığımızda şu anda TOKİ'nin daire yapımında stok fazlası olduğunu görüyoruz. Ülkede ciddi bir ev stoku oluştu. Artık sanayiciye dönük bu çalışma başlatılabilir. Sanayici için fabrika yapımı ciddi bir maliyet oluşturuyor. Sanayici fabrika yapacağım diye bütün sermayesini tüketiyor ve sonrasında da fabrikanın içine dolduracak makine için ciddi bir likitideye ihtiyaç duyuyor. SAGYAŞ için şimdi tam devreye girme zamanı. Özellikle İzmir'de parsel sıkıntısı olmayan ve yatırım bekleyen OSB'lerde bu yapılabilir. Bu hem OSB'nin gelişmesini hem de sanayinin gelişmesine katkı sağlar. Bir yerde OSB'lere teşvik de olur. Örneğin, Kınık OSB içinde bu başlatılabilir. Hatta Kınık OSB'de ilk talibi de olurum. Hem de sürece öncülük etmiş olurum' dedi.

Yönetmelikler çıkmadı

Bu sürecin 2015'te başladığını ve SAGYAŞ'ın kurulduğunu ve bunu isteyenin de hükümet olduğunu belirten Olgunsoy, 'Ancak yürütme yönetmelikleri çıkarılmadı. Bir de o dönem de TOKİ'nin hem ekonomik hem de önceliği konut olduğu için bu alana yatırım gerçekleşmedi. Şu anda ise tam bunun zamanı. Şu anda ekonomideki sıkıntıları da üretim önceliğiyle giderebiliriz. Sanayici yatırım yapmak istiyor ancak likitidesi bunu engelliyor. Ancak bu sorun çözülürse, sanayici de bütün enerjisiyle üretime odaklanabilir. Bu sanayiyi de hareketlendirir. Ortada kanun var ve kurum oluşturulmuş ama devamı gelmemiş. Demek ki böyle bir şey isteniyor. Biz de bu sürecin devamını istiyoruz' diye konuştu.  

Bir an önce gerçekleştirilmeli

SAGYAŞ aracılığıyla sanayiciye fabrika yapılması konusunu daha önce de söylediğini belirten EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, 'Bunu daha önce de söyledim. Bir an önce bu konuda gerekli çalışmaların yapılması gerektiğini ve sanayiciye bu noktada destek olunması gerektiğini söyledik. Ancak şu andaki sanayi bakanının bu konuya nasıl yaklaşacağını bilemiyorum. Bunu da göreceğiz' ifadelerini kullandı.

Sanayicinin işi kolaylaşır

Sanayicinin arsa alıp, fabrika yapmasının elindeki bütün sermayeyi götürdüğüne dikkat çeken Çiğli Atatürk OSB Yönetim Kurulu Başkanı Hilmi Uğurtaş, şöyle konuştu: 'Bu da üretim için yatırım yapmasını güçleştiriyor. Zaten bu süreçte böyle ortaya çıkmıştı. SAGYAŞ kurulmuş ve özellikle parsel olan ve yatırım yapılamayan OSB'lerde fabrika kurulması ve sanayi üretiminin arttırılması hedefleniyordu. Bu çıkış yolu çok mantıklıydı ancak devamı gelmedi. Zamanında ilk olarak EBSO bunu dillendirdi. Ancak ellerinde talep ne kadar vardı bilemiyorum. Ancak bu şekilde bir yol da açılabilir. Sanayici de bunun yararlı olduğunu gördüğü için sürecin peşinden gelir. Bu şekilde bir çözüm üretilirse sanayicinin işi daha kolay olur. Bizim OSB'de bu mümkün değil çünkü elimizde parsel yok. Ama Tire, Aliağa, Kınık ve Bergama gibi OSB'lerde yani parseli olan bölgelerde bu gerçekleştirilebilir. Sanayici yeni bir yatırım yapmak istediğinde önce arsa alacak ve sonrasında da üzerine inşaat yapacak. Bu da kaynaklarını ve sermayesini tüketmesi demek. Böyle bir durum da ise SAGYAŞ eğer binayı yapar ve sanayiciye kiralarsa sanayicinin işi kolaylaşır.'
 
 

Sanayicinin talebi var ama gündemde yok

Şu an için gündemlerinde böyle bir proje olmadığını bildiğini ancak bu süreci desteklediklerini belirten Kınık OSB Yönetim Kurulu Başkanı Ufuk Akgün, 'Bu konu daha önce de gündeme gelmişti. Sanayicinin bu yönde her zaman talebi var ama ülkenin gündeminde bu yok. Böyle bir şey gündeme gelirse tabi ki destekleriz. Çünkü sanayici için de bu çok önemli. Bu sayede öz sermayesini sadece yatırım alanına ayırır. Sanayici için arsa ve fabrika yapımı ciddi bir maliyet doğuruyor. Bu sayede sanayici üretimine odaklanabilir.'