Ali Budak- Bakanlıkların afetlere karşı alınacak önlemlere ilişkin bürokratlara yaptırdığı mevzuat çalışması kapsamında, kaçak yapıları yasallaştıracak bir düzenlemenin gündemde olduğu kaydedilmişti. Çalışma kapsamında, ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla 30 Eylül 2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre ve Şehircilik il müdürlüklerine başvurulması gerekecek. Bu başvuru için son tarih 31 Aralık 2018 olarak tarihi belirlenirken, hükümet bu tarihi bir yıl uzatma yetkisine sahip olacak. Bu başvuru sırasında vatandaş, arsa emlak değeri ve yapı maliyetinin toplamı üzerinde yüzde 3 kayıt bedeli ödeyecek. Bunun sonucunda kendisine yapı kayıt belgesi verilecek. Bu belgeyi alan binalar için varsa yıkım kararı duracak. Elektrik, su, doğalgaz bağlanabilecek. Varsa cezaları iptal edilecek.
 

Kaçak yapının artmaması için düzenleme acilen yapılmalı


İmar affıyla ilgili henüz net bir şey olmadığını, affın nasıl ve neleri kapsayacağının da belli olmadığını söyleyen İTO İmar Komisyonu Başkanı Levent Bendeş, 'Anladığım kadarıyla ruhsat verilmeyecek. Bunun yerine bir çeşit belge verilecek. Çünkü hem mevcut yasa hem de AB ile ilgili anlaşma gereği kaçak yapılara ruhsat verilemiyor. Bunun yerine de yapı kimlik belgesi adında belge verilecek. Hükümetin konuyla ilgili nasıl bir yönetmelik ya da kanun çıkaracağını da bilemiyoruz. 1985 yılındaki imar affında vardım. O çalışmaların nasıl ilerlediğini gördüm. O zaman mühendisin bina hakkında belge düzenlediği ve o belgeye göre de binanın bütün bilgileri belediyeye sunuluyordu. Ancak burada nasıl olacağı belirsiz. Elektrik ya da su faturası mı istenecek ya da başka bir belge mi bilinmiyor. Ancak binanın orada olduğunun bir şekilde ispat edilmesi de gerekiyor. Bu çok önemli. Yoksa her yere bina dikilebilir. Bunun önüne geçilemez. Hızla kaçak yapıların artması istenmiyorsa gerekli düzenlemenin bir an önce yapılması ve yayınlanması gerekir. Bu konunun daha fazla yayılmadan yönetmelik acilen çıkarılmalı' diye konuştu.


Kentsel dönüşüm sürecine de zarar verecek


Bu sürecin yasal olarak ilerleyen inşaat sektörünü canlandırmayacağını belirten Bendeş, şöyle devam etti: 'Çünkü ruhsat verilecek algısı kaçak yapıların sayısının artmasını sağlar. Düzensiz yapılaşmaya ve kirlenmeye de neden olur. Bu durumdan usta, kalfa ve malzemeciler yararlanırken mühendis, müteahhit ya da mimar etkilenmez. Belediyeye de yararı olmaz. Çünkü kaçak yapı olduğu için harç getirisi olmayacak. Bu durum şehri kirletmekten ya da düzensiz yapıların artmasından başka bir şeye neden olmaz. Kaçak yapılara af yönetmeliği zaten şu aşamada doğru değil. Böyle bir yönetmelik ya da kanun kentsel dönüşüm sürecine de zarar verir. Çünkü kentsel dönüşüm sürecindeki alanlarda belirlenen binalara elektrik ve su verilmediği için insanlar binaların dönüştürülmesine sorun oluşturmuyordu. Ancak böyle bir durumda kaçak yapıları olanlara elektrik, su verildiğinde kentsel dönüşü istemeyebilir. Çünkü rahatı ve konforu yerinde olacağı için böyle bir ihtiyacı kalmayacak. Bu da kentsel dönüşüm yönetmeliğine ve kentin yenilenmesi için düzenli yapı stoklarının oluşmasına zarar verecek.'
 

Seçim yatırımı


Türkiye'de ve İzmir özelinde kentsel dönüşüm sürecine ciddi bir darbe vuracağına vurgu yapan Bendeş, 'Bu kararın tamamen siyasal olduğunu yani seçime dönük, seçim yatırımı olduğunu düşünüyorum. Çünkü 2004 yılının ekim ayında çıkarılan yönetmeliğe göre, 'kaçak yapı yapan, yaptıran, yapılmasına vesile olan, yapıya elektrik, su bağlanmasını sağlayan kişi/kurum ya da kuruluş kim olursa olsun 1- 5 yıl arası hapis cezasına çarptırılır. Bu hapis cezası da para cezasına dönüştürülemez' diye belirtildi. Yani şu anda kaçak yapıya kesinlikle elektrik ya da su bile bağlayamazsınız. Bu kadar sert yönetmelik çıkarıyorsun ama şimdi af getirdik mi diyeceksiniz? Bunlar çok ciddi tezatlıklardır. Tamamen seçim yatırımı olarak yorumluyorum. Eğer başka bir şey varsa da hükümetin açıklaması gerekir' dedi.
 

Kapsayıcı olacak


Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki'nin çıkaracakları yeni kanunla deprem yönetmeliklerini düzenleyici ve daha da kapsayıcı olacağına işaret ettiğini Müteahhitler Federasyonu Başkanı Necip Nasır, 'Sayın bakanımız kaçak yapılara af gibi biri durumun kesinlikle olmadığını belirtti. Biz de çıkacak bu kanunu bekliyoruz. Zaten kaça yapılara af anlamında bir kanun çıkarsa bu kentsel dönüşümün ilerleyişini olumsuz etkiler. Hatta ciddi zarar verir. Başlı başına da çelişki olur. Bakanımız imar affına kesinlikle karşı olduğunu her fırsatta da dile getiriyor. Bu haberin gerçek olmadığı ve kesinlikle yanlış olduğunu düşünüyorum' dedi.