Lisans tezleri, öğrenim hayatını tamamlamak isteyen öğrencilerin yakından alakadar oldukları tezlerdir. Lisans tezleri, doktora tezleri gibi tezlerin hazırlanma aşamasında dikkat edilmesi gereken unsurlar bulunmaktadır. Tez sadece konu bakımından ele alınmamalı komple bir içerik olarak ele alınmalıdır. Lisans tezlerinde tekniği, zamanlamayı ve sunumu belirlemek hayli önem taşımaktadır. Tüm bu detayların kendi içlerinde uyulması gereken kuralları da mevcuttur.
Lisans Tezlerinde İçerik
Yapılan araştırma aşamasında her ne kadar yapılanlar doğru ve akılda kalıcı gibi görünüyor olsa da durum bundan biraz daha farklılaşabilmektedir. Kurgu açısından eksik kalabilen lisans tezleri için belirli bir yol izlenmeli ve bu yol doğrultusunda yazıya başlanmalıdır.
Tez yazma aşamasında ilk olarak neyin anlatılacağına yönelik olarak karar verilmelidir. Konu belirlemesi yapılmadan önce kurgu düşünülmelidir. Konu ve kurgu birbirleriyle bağlantılı olan kavramlar olmalarıyla birlikte, konu-kurgu uyuşmazlığı vakit kaybına neden olabilmektedir. Araştırma aşaması için tüm konuların tezde yer alması uygun olmayacağından dolayı eleme yapılarak uygun konularla birlikte tez için bir şablon oluşturulur. Her bölüm için alt başlıklar belirlenir. Tezin alt başlıkları oluşturulduğunda, içerik çok daha doğal hale gelir.
İçerik oluşturma aşamasında sorun yaşanmasının en büyük nedeni genellikle ilk sayfadan direkt olarak başlamaktır. Sebep-sonuçlar ile birlikte kronolojik sıralama oluşturma çabası içerisine girmek yerine metne, daha önce yapılmış olan çalışmalardan başlamak daha doğru bir seçim olacaktır. Sonrasında tez konusu ele alan ve teoriyi açıklayan bölüm, deneyler ya da sonuçlar; son olarak da Giriş ile birlikte Varılan Netice bölümleri oluşturulmalıdır.
Lisans tezi yazılırken; araştırma yapmaya neden gerek duyulduğu, tezde ne yapılmasının hedef alındığı ve dünyadaki farklı araştırmacıların bu konu üzerine ne gibi çalışmalar içerisinde bulunduklarına kısa da olsa değinilmelidir. Tez yazan şirketler ile yapılan çalışmalarda bu detaylar göz önünde bulundurulur.
Lisans Tezlerindeki Teknik Kurallar
Normalde kullanılan yazı biçimlerinden daha farklı kurallara uyulması lisans tezleri yazarken dikkat edilmesi gereken teknik kurallardır. Normal hayat içerisinde kullanılandan farklı olmasının sebebi ise, bilimsel içerik oluşturulmasıdır. Bilimsel içerikte şüphe ve anlaşılamama durumu söz konusu değildir.
Lisans tezlerinde eğer kısaltma yapılmış ise, kısaltmalar kullanıldığı yerde açıklamalarıyla birlikte tanımlanmalıdır.
Şekillerde anlatılmaya çalışanlar, okuyucunun yorum yapmasının önüne geçmek adına tüm detaylarıyla birlikte açıklanmalıdır.
Yazıların punto büyüklüğüne dikkat edilmelidir. Başlıklar, alt başlıklar ve açıklamalarda kullanılan puntolar tek boyut olmamalı; birbirlerinden farklılık göstermelidir.
Metinde yer alan aynı kavramlar için sürekli aynı tamlama kullanımından kaçınılmalıdır. Aynı kavramları tekrar kullanmak yerine bir kavramda birleştirme sağlanmalıdır.
Kaynakçada belirtilen kaynakların, hangi formatta olduklarına özen göstermelidir. Kaynakçada yer alanların sonunda nokta olduğundan da emin olunmalıdır.
Tablo, bölüm, referans numaraları ve şekil gibi değerler yazı programına otomatik olarak koydurulmalı olan değerlerdir. Nasıl yapılacağı konusunda yöntem bilinmiyorsa öğrenilmeli ve hiçbir zaman elle yapılmamalıdır.
Lisans Tezlerinde Teslim Tarihini Zamanlamak
Tez yazmaya başlamak adına çokça yapılan hatalardan ilki, sonuçların çıkarılmasını beklemektir. Lisans tezleri yazılırken, her şeyin tam olması ve bir sonuç çıkmasını beklemek gerekliliği yoktur. Tezin sonucuna net olarak varılmadan, tezin yazılmaya başlanması gerekmektedir. Yazım sürecinde, işteki eksik noktaların ortaya çıkabilmektedir.
Lisans tezlerinde yazmaya, sunumdan yaklaşık 3 ay öncesinde başlanmalıdır.
Belirlenen savunma tarihinden yaklaşık 1 ay kadar önce, savunma hazırlıkları yapılmalıdır.
Tez için sonuçların belirlenmesi jüriye teslim edilmeden 2 hafta önce gerçekleştirilmelidir. Zira son ana sıkıştırılan sonuçlar, doğrulama için yeterli veriye sahip olunamayacağından dolayı bir çıkarım elde edilemeyecektir.
Lisans Tezlerinde Sunum
Lisans tezinin tamamlanmasındaki son aşama sunumunun gerçekleştirilmesidir. Sunum 25 dakika süresi boyunca devam edeceğinden dolayı, içi dolu sonuçların belirlenen zamanda verilmesi gerekmektedir. Zamanın dışına çıkmak beraberinde yeterince hazırlanılmadığı yönünde izlenim oluşturacaktır.
Lisans tezi yazılırken dikkat edilmesi gereken bir nokta sunuma yönelik olarak hazırlık yapmaktır. Konunun alt başlıkları için yapılan araştırmalarda elde edilen dikkat çekici noktalar sunumda değerlendirilebilir.
Yazıda anlatılan fikri dışarıya sunumda aktarmak gerekmektedir. Bu nedenle birlikte lisans tezi yazılırken elde edilen sonuçlar karmaşıklıktan olabildiğince uzaklaştırılmalıdır.
Tezin yazım aşamasında olduğu gibi sunumda da karşı tarafa düşünceyi aktarabilmek önem arz etmektedir. Bu noktada sunum gerekli verilerle desteklenebilir.