Türkçe'de 'Huzursuz Bacak Sendromu' (HBS), İngilizce'de ise 'Restless Leg' diye tanımladığımız aslında çoğunuzun bildiği bir rahatsızlık. Huzursuz kişilerde görülür sanmayın, nam-ı diğer dinlenemeyen bacaktır. Uykunuzda ya da dinlenirken bacaklarınızda huzursuzluk, rahatsızlık, uyuşma, karıncalanma, hareket ettirme isteği, bacakta gıdıklanma, yanma varsa sizde de HBS olabilir.

Gündüz saatlerindense gece ortaya çıkar, tam dinleneyim dersiniz bacaklarınız sizi rahat bırakmaz! Çünkü oturma ve uzanma gibi inaktif durumlarda ortaya çıkar ya da kötüleşir. Bacaklarda oluşan rahatsız edici his nedeniyle bacaklarınızı hareket ettirme ihtiyacı duyarsınız. Aslında hastaların tam da ifade edemedikleri uyluk, bacak ve ayaklarda, hatta kollarda ürperme, kaşınma, ağrıma, ezilme, yanma, karıncalanmalar başka hastalıklarla, kas krampları ve uyuşmalarla karışabilir.

Kadınlarda olduğu kadar erkekleri de etkiler. Her yaşta olabileceği gibi yaş ilerledikçe HBS şiddeti de artar. Dinlenmede ve uykuda olduğu için zamanla uyku kalitenizi bozar. Gündüz uyuklamalar başlayabilir bu yüzden. Ama öte yandan hasta dinlenmekten, oturmaktan kaçınır hale gelir, hep hareket etsin ki HBS olmasın ister. Çoğu hasta yatmakta ve yatakta uyanık kalmakta güçlük çeker. Uykuda ise bu sefer bacak hareketleri sık olur, uykuda bacak hareketleri sendromu denen başka bir rahatsızlık da görülmeye başlanır. Hastaların %80'inde bu iki hastalık birlikte görülür.

Bacaklarda önemsiz hafif yakınmalardan yaşamdan zevk alamama (anhedoni) hatta depresyona kadar gider bu rahatsızlığın sonu. Hastalığın şiddeti zamanla arttığı gibi, kimi zaman kaybolup yine ortaya da çıkabilir.

'Peki ne oluyor da HBS gelişiyor?' sorusunun cevabı netlik kazanmış değil. Beyinde dopamin seviyesindeki dengesizlikten tutun da stres, hormonal değişiklikler (menapoz, gebelik gibi), genler (ailesel geçiş), diyabet (şeker hastalığı), demir eksikliği anemisine kadar pek çok sebep sayılabilir. Bazı tansiyon ve depresyon ilaçlarının yan etkisi de olabilir huzursuz bacakların nedeni.

Nedeni net olmadı için tanısı da öyle tahlille ya da filmle olmaz. Hikayeden tanıya gidilir yani sizin şu sorulara verdiğiniz evet cevabı önem taşır. İkiden fazla evet cevabınız varsa HBS tanısı alabilirsiniz!

Otururken veya uzanırken bacaklarınızda tanımlayamadığınız kötü bir his oluyor mu?
Bu his nedeniyle bacaklarınızı hareket ettirmek zorunda kalıyor musunuz?
Bacaklarınızı hareket ettirmek bu yakınmalarınızı azaltıyor mu?
Bu yakınmalarınız günün ilerleyen saatlerinde daha fazla mı oluyor?
Gündüz uykunuz gelir mi? Kendinizi uykusuz hisseder misiniz?
Uykuda bacaklarınızı veya kollarınızı ritmik olarak hareket ettirdiğiniz söylenir mi?
Ailenizde huzursuz bacak sendromu tanısı konmuş kimse var mı?

Tanıyı koyduk şimdi sıra tedavide. Eğer altta yatan demir eksikliği, diyabet, kanser gibi hastalıklarsa onları tedavi etmeye çalışmak sorunun köküne gitmek olacaktır. Bazı bulantı ilaçları, depresyon ilaçları, bazı tansiyon ve kalp ilaçları huzursuz bacak sendromunu kötüleştirebilir. Bu durumda doktorunuzla konuşup ilaçlarınızı yeniden düzenlemesini isteyebilirsiniz. Ağrı kesiciler, ılık banyo ve masaj, şikayetleri azaltabilir. Günlük fiziksel aktivite yapmak, örneğin 45 dakikalık orta şiddette yürüyüş hem HBS için hem genel sağlığınız için çok önemli.

Sağlıkla kalın.