Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (EHKİB), son bir yıllık dönemde 1 milyar 249 milyon 292 bin dolarlık ihracat rakamıyla 10 yıl sonra Ege İhracatçı Birlikleri bünyesinde en çok ihracat yapan birlik oldu. Birlik Başkanı Emre Kızılgüneşler, başarının sürmesi için kalifiye eleman ihtiyacının karşılanması ve devlet desteğinin şart olduğunu söyledi.

Gerçekleştirilen bu başarının gurur verici olduğunu ifade eden EHKİB Yönetim Kurulu Başkanı Emre Kızılgüneşler ile sektörün bu büyüme hızını devam ettirmesi için bundan sonraki süreçte yapılması gerekenleri değerlendirdi.
En son 2005'te en çok ihracat yapan birlik olduklarını söyleyen EHKİB Yönetim Kurulu Başkanı Emre Kızılgüneşler, on yıl sonraki bu başarıyı sektörde yaratılan cari fazlaya dikkat çekerek açıkladı. Hazır giyim sektörünün İzmir genelinde yüzde 90 yerli malı kullanarak yarattığı artı değere vurgu yapan Kızılgüneşler sözlerini şöyle devam ettirdi: 'Yerli mal kullanarak yapılan üretim süreci hem firmalar hem de Türkiye için çok ciddi bir katma değer yarattı. Bu süreci devam ettirmek için kalifiye elaman sorununun çözülmesi ve devletin üretici firmaları çeşitli noktalarda desteklemesi gerekir. Türkiye'nin üretimi önceleyerek yeni bir sanayi açılımı gerçekleştirmesi gerekiyor. Bu yeni duruma Almanya ve Çin'i örnek gösterebiliriz. Bu süreçte sanayi-üretim işbirliğini arttırıp, üretimin temel alınması gerekiyor. '

İzmir'in hazır giyim sektöründe bulunduğu durum hakkında bilgi verir misiniz?

Türkiye'de İzmir 2'nci büyük üretici bölge. Alanda İstanbul'dan sonra geliyoruz. Yıllık 1.35 milyar dolar ihracat ile şu anda İzmir bölgesinde ihracat lideri konumundadır.

2015 yılı ihracat raporuyla üye olduğunuz Ege İhracatçılar Birliği'nin içerisinde en çok ihracat yapan birlik oldunuz. Bu konuda neler söylemek istersiniz?

İhracat rakamlarında birinci olmak tabii ki gurur verici ama bizim asıl gurur duyduğumuz konu ülkemizde yarattığımız katma değer. Ege'de hazır giyim sektöründe yarattığımız bu katma değer Türkiye açısından da son derece önem taşıyor. Önümüzdeki yıllarda bu ihracatı sürekli arttırarak katma değer yaratmayı devam ettirmek istiyoruz. Şunu da özellikle belirtmek isterim ki, Ege'de hazır giyim ihracatı yaklaşık 1.2 milyar dolar cari fazla veriyor. Bizce asıl önemli konu budur.

Yerli malı kullanıyoruz

Cari fazla konusundan biraz daha bahseder misiniz? Ege'nin ekonomiye sağladığı bu katkıyla ithalatın çok az olduğu ve bu durumunda ülke ekonomisine artı değer kattığını söyleyebilir miyiz?

Konfeksiyon sektörünün ithalatı çok az. Bu durumda dışarıdan hammadde almadığınızı gösterir. İzmir genelinde yüzde 90 yerli malları kullanılarak üretim yapılıyor. Bu hem diğer kolları da beslerken hazır giyim sektörünün de minimum ithalatla üretim yapmasını sağlıyor. Bu şekilde ekonomiye çok yönlü bir artı değer üretimi sağlanıyor.

Son dönemde hazır giyimde yaşanan olumlu gelişmelerle birlikte Türkiye'nin hazır giyim konusunda dünyadaki ülkeler arasında bir marka olduğunu söyleyebilir misiniz? Bunu arttırmak için başka neler yapılabilir?

Türkiye dünyada hazır giyim konusunda en büyük 7'nci üretici durumunda. Ancak bu durum direkt marka ülke olduğunuz anlamına gelmiyor. Hazır giyim konusunda dünyada iyi bir sıralamaya sahip olmakla beraber marka ülke olmak istiyorsanız yaratılan markaların dünyada söz sahibi olmasıyla mümkün. Bunu arttırmak için firmaların tasarımlarını sürekli geliştirmeleri ve yeniliklerle tüketicilere seslenmeleri gerekiyor. Bunun yanı sıra firmaların büyümesinin önündeki engelleri kaldırmanın da marka olmak için önemli.

Firmaların büyüme konusuna dikkat çektiniz. Bu konuda hazır giyim üreticisi firmalara devletin bir teşviki var mı?

Evet, bu sektör için önemli. Ancak hazır giyim firmaları için devletin ayrı bir teşviki söz konusu değil. Genelde diğer sektörlere de verilen pazarlama, fuar teşvikleri var. Bu teşviklerle de üretici firmalar direkt hedef kitlesiyle buluşabiliyor. O yüzden bunlar da son derece önemli. Ancak çeşitli konularda verilecek destekler sayesinde sektör daha hızlı gelişip, büyüme hızını arttırabilir.

2018 hedefi 2 milyar $ ihracat

Hazır giyimde 2016 ya da daha uzun vadede hedeflediğiniz ihracat oranı nedir? Son dönemde ekonomide yaşananların hedefinizi etkileyeceğini düşünüyor musunuz?

İzmir Bölgesi'nde hazır giyim sektörünün hedeflediği oran 2018 yılı için 2 milyar dolar. Ancak dünyada yaşanan global ekonomik sıkıntılardan kaynaklanan ve Türkiye'de de bu durumun ciddi hissedilmesi nedeniyle bu hedefe ulaşmanın çok zor olduğunu söyleyebilirim. Tabi bu bizlerin hedefi gerçekleştirmemiz için çalışmamızı engellemeyecektir.

Hazır giyim sektöründe özellikle üretim alanında sorunlarınız neler?

Sektörün en büyük sorunu istihdam üzerindeki yükler. Bunun bir an önce çözüme kavuşturulması gerekiyor. Bunun yanı sıra bütün ihracat dünyası gibi bizim de çok büyük sorunumuz olan kayıt dışı sorunu da sektöre ve firmalara ciddi zararlar veriyor. Üretilen ürünlerin görünür hale gelmesi ve ihraç edilme durumuna gelene kadar ciddi bir emek sürecinden geçiyor. Ancak kayıt dışı çalışanlar sizin bu emeğinizi çok kolay heba edebiliyor. Sektör temsilcilerinin ve devletin bu konuda daha dikkatli ve etkin caydırıcı politikalarla mücadele etmesi gerekiyor.

Sanayi-üretim işbirliğinin gerçekleşmesi ve sektörün üretime dayalı gelişmesi için neler yapılabilir?

Türkiye, bundan sonraki dönemde geçmiş 15 yılda yapılan hizmet sektörü ve sıcak para girişi ile büyüme modelini bırakmalı. Bu sadece zaman kazandırır. Devlet ve özel sektör olarak tüm gücümüzle sanayi sektörlerini desteklemeliyiz. Dünya da bunun örnekleri olarak Almanya ve Çin'i görüyoruz. Bu ülkeler üretimlerini arttırmışlar ve bu özellikleriyle ön plana çıkmışlardır. Sanayiye yönelimin yanında bu sanayi sektörlerinin vergi yüklerinin azaltılması da ikinci bir adım olarak görülmeli. Çok fazla işçi çalıştıran firmanın saha az SGK primi ödemesini ve daha az gelir vergisi ödemesini sağlayıp cari fazlayı yaratan sektörlerin daha fazla desteklenmesi gerekir. Bunun yanı sıra işçi sağlığına tam uyum gösteren firmaların desteklenmesi de sağlanmalı. Türkiye'de ise bunları yapan firmalar bırakın desteklenmeyi ya da ödüllendirilmeyi bir nevi kayıt dışının yarattığı haksızlıkları giderme unsuru olarak cezalandırılmaktadır. Bu durum sektördeki firmalara zarar vermektedir. Aslında benim anlattığım bu durum Türkiye için yeni sanayi açılımı. Bunu sağlayamaz ve sürekli tüketime dayalı ekonomiyi sürdürürsek önümüzdeki yıllarda ciddi sorunlar yaşayabiliriz.

Hizmet sektörüne kaçış var

Türkiye'de çoğu sektörün özellikle üretim sürecinde kalifiye eleman konusunda sorun yaşadığını görüyoruz. Hazır giyim sektöründe bu sorun ne durumdadır?

Kesinlikle yaşıyoruz. Maalesef günümüzde geç toplum üretim yerine daha kolay olan hizmet sektöründe çalışmayı tercih ediyor. Bu da sektörde bizler için ciddi sorun yaratıyor. Kalifiye eleman sorunu ancak sanayi-üretim işbirliği gerçekleşmesi durumunda çözülebilir. Bunu sağlamak içinde kuruluşların bu soruna eğilmesi gerekir. Bunun yanında üniversite mezunlarının işyerlerinde çalışması pozitif ayrımcılık olarak değerlendirilmeli ve işverene olan yükleri belli bir seviyede daha az olmalı. Bu hem insanları üniversite mezunu olmaya itecek hem de işverenin daha yüksek ücretli eleman çalıştırmasını sağlayacak.