Gamze Geçer-Hazine ve Maliye Bakanlığı yayımladığı tebliğ ile Türkiye'de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedellerin doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya verilmesi zorunluluğunun getirilmesi üzerine değerlendirmede bulunan Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, pire için yorgan yakıldığını belirterek, "Burada bütün olayın özeti ihracatçının önüne taş konması. İhracatçı bunun üstesinden gelir. Hiçbir şekilde sıkıntı yaşamaz. Ama ihracatçının yolunun açılması lazım. Şu an fazlasıyla kredi sıkıntısı da çekiyoruz" dedi.
İhracatçıya, ihracat bedellerini Türkiye'ye getirme zorunluluğu geldi. 6 ay boyunca geçerli olacak uygulama kapsamında, ihracattan sonraki 180 gün içinde, ihracat bedeli Türkiye'ye getirilecek ve en az yüzde 80'i bir bankaya satılacak. Söz konusu düzenleme, 2008'e kadar da uygulamadaydı.
Pire için yorgan yakmak
Eskinazi, bütün yapılanın 10 şubat 2008'in evveline dönmek olduğunu belirterek, "Yani 2008 evveline döndük dersek yalan olmaz. 2008'den 2018'e kadar 10 buçuk senedir ilerlediğimiz, ihracatçıya verilen rahatlığı burada bir tebliğ ile ortadan kaldırdık. Yani bu tebliğ, 2008'in başında çıkan tebliğ ile aynı. Onun için orada ne yapıldıysa ihracatçılar yine aynısını yapacak. Ama bugün şu anda yapılacak olan uygulamaya biz de çok hoş gözle bakmıyoruz. Türkiye'nin şartlarında düşündüğümüz zaman gerekmediği tarafı şu şekilde açıklamak mümkün, şu anda Türkiye'nin tek kurtuluşu ihracatın önüne taş koymamak. Bir de ihracatı ilerletmek. Bu alana daha fazla teşvik gerekiyor. Bu tür engeller çok fazla etkilemiyormuş, başka bir deliği kapatıyor gibi görünse de mutlaka sonunda ihracata engel oluyor. Çünkü olay bu kadar basit değil. Bundan etkilenecek bazı sektörler var. Dövize bu kadar ihtiyacımızın olduğu zamanlarda en sevdiğim atasözümüz, 'Pire için yorgan yakmak'tır. Olay aynen bu söze dönüyor" dedi.
Kredi sıkıntısı yaşanıyor
Ayrıca şu anda İhracatçının krediye ulaşmada da çok zorluk çektiğine dikkat çeken Eskinazi, "Eximbank hariç başka bir bankadan kredi alamıyoruz. Bankalardaki bu son yaşanan olaylar ile mali durumların hali ortada. Hal böyleyken ihracatçı istediği döviz kredisine ulaşamıyor. Ulaşamayınca sıkıntı çekiyor. Malını almak için dövize ihtiyacı var. Bizdeki dövizi bozduracağına bunu normal kendi alımlarında kullanması gerekirken, bozdurduğu zaman otomatik olarak sıkıntıya giriyor. Burada bütün olayın özeti ihracatçının önüne bir taş konması. İhracatçı bunun üstesinden gelir. Hiçbir şekilde sıkıntı yaşamaz. Ama ihracatçının yolunun açılması lazım. Bütün olay bu" ifadelerini kullandı.
Bankaya transfer
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliği Resmi Gazete'de yayımlandı. Tebliğe göre, Türkiye'de yerleşik kişiler tarafından yapılan ihracatın bedelleri, ithalatçının ödemesinin ardından, gecikmeksizin, ihracata aracılık eden bankaya transfer edilecek. Bedellerin yurda getirilme süresi, ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemeyecek. Söz konusu bedellerin en az yüzde 80'inin bir bankaya satılması zorunlu olacak. Yurt dışına müteahhit firmalarca yapılacak ihracat bedelinin de 365 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunlu olacak. İhraç edilen malların bedelinin süresinde yurda getirilerek, bankalara satılmasından ve ihracat hesabının süresinde kapatılmasından ihracatçılar sorumlu olacak. İhracata aracılık eden bankalar da süreci izlemekle yükümlü olacak.
