İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi (APİKAM), İzmir’in kurtuluşu etkinlikleri kapsamında '1922 İzmir Yangını Belgeseli'ni ilk kez kamuoyuyla paylaştı. 1922 İzmir yangınına ilişkin yerli ve yabancı kaynaklar ile tanıklar eşliğinde hazırlanan belgesel, Türkiye’de ilk kez gösterildi.

Yaklaşık 2 yıl süren arşiv ve kaynak araştırmaları sonucunda Tahsin İşbilen yönetmenliğinde hazırlanan 51 dakikalık belgesel, 1922 yılının İzmiri’ne dair önemli verileri gözler önüne seriyor. Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi’ndeki gösterime katılan yönetmen Tahsin İşbilen, belgeseli büyük bir titizlikle hazırladıklarını söyleyerek, "Hem bir şeyler söylemeye, hem de yeni düşmanlıklar yaratmamaya gayret ettik" dedi.

APİKAM Müdürü ve belgeselin danışmanı Dr. Oktay Gökdemir, "Yıllarca bir arada kardeşlik içinde yaşayan topluluklar emperyalizmin oyunuyla birbirlerine düştüler. Bunun sonucunda İzmir yandı, kül oldu. Yeni bir barış çağının başlaması gerek. Modern tarih yazımında milliyetçi reflekslerden kurtulup barış ve hoşgörü anlayışında hizmet edilmeli" dedi. Belgeselde konuşan Yunanlı Tarihçi Dr. Stratis Anagnostou, şöyle dedi:

"Yangın, Ermeni ve Rum mahallelerinden başlamış. Bu bilgiden yola çıkarak Yunan tarihçileri, İzmir yangınını Türkler’in çıkardığına inanmaktadır. Aslında bunu ispatlayan herhangi bir belge yok."

Tarihçi Prof. Dr. George Moutafis ise, ikincil kaynaklardan okuduğu için kesin bir yorum yapamayacağını anlatırken, "Örneğin; Housepian, Horton ve diğerleri gibi. Ancak ikna olmadım. Çünkü bu literatürün ardında duran birtakım gizli hikayeler bulunmaktadır" diye konuştu.