Ali Budak- TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu, Alsancak’ta bulunan ve özelleştirilmesi planlanan Tarihi Elektrik Fabrikası önünde basın açıklaması yaptı. CHP İzmir Milletvekilleri Murat Bakan, Musa Çam, Zeynep Altıok, Kamil Okyay Sındır, Özcan Purçu ve Tacettin Bayır’ın da hazır bulunduğu açıklamada, Türkiye’nin en zor yıllarında kıt kaynaklarla kamulaştırılan Tarihi Elektrik Fabrikası’nın özelleştirme adı altında haraç-mezat satılmaya çalışıldığına vurgu yapılarak, İzmirlilerin buna izin vermeyeceği belirtildi.


Hiçbir kuruma bilgi verilmedi

TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu adına açıklamalarda bulunan Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Şebnem Seçkin Uğurlu,  Tarihi Elektrik Fabrikası’nın, İzmir’in yanı sıra Türkiye’nin sanayileşme tarihinin kilometre taşlarından biri olduğuna vurgu yaparak, ‘Bildiğiniz gibi, İzmir’in kalbinde Alsancak’ta yer alan tarihi Elektrik Fabrikası’nın arazisiyle birlikte satılması için Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından ilana çıkıldı. Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.’nin (ADÜAŞ) diğer taşınmazları ile birlikte verilen ilanda; taşınmazın satış yöntemi uygulanmak suretiyle 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde özelleştirileceği duyuruldu. Duyuruldu diyoruz ama metninden ilanın, tarihi Elektrik Fabrikası için verildiği anlamak neredeyse imkânsızdı. İzmir Büyükşehir Belediyesi başta olmak üzere, kentteki hiçbir kurum, kuruluş, Oda, dernek bilgilendirilmeden verilen bu ilanda sıradan bir araziden bahsedercesine yalnızca 10.720 m² yüzölçümlü taşınmaz ve üzerindeki yapılar ibaresi yer aldı. Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.’nin diğer mülkleri içinde bir satır olarak yer verilen ibarenin, tarihi Elektrik Fabrikası’nı kastettiğini ancak dikkatli gözler fark edilebilirdi. İlanın eki olarak sadece İnternet üzerinden erişilebilen tanıtım dokümanı incelendiğinde 10.720 m² yüzölçümlü taşınmaz ve üzerindeki yapılar ibaresi ile tanıtılan taşınmazın, tarihi Elektrik Fabrikası olduğu ortaya çıktı’ dedi.



Yapı, kültür varlığı tescilli

Arazi ile ilgili olarak, ‘parsel ile ilgili devam eden herhangi bir dava mevcut değildir’ ifadeleri kullanıldığını belirten Uğurlu, sözlerini şöyle sürdürdü: Oysa arazisi için satılmak istenilen Elektrik Fabrikası, İzmir 1 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 8 Ocak 1998 tarihli kararıyla Korunması Gerekli Kültür Varlığı olarak tescillenmiştir. Tapu kaydına da yansıyan bu tescile ilişkin kurul kararında yapının özellikleri nedeniyle tarihi belge niteliği taşıdığı ve gelecek kuşaklara iletilmesi gerektiği belirtmiştir. Tanıtım dokümanı ekine konun tapuda da yer alan ve yapı ile ilgili sıradan bir detaymış gibi gözden uzak tutulan bu gerçek, “metruk ve harap” olarak nitelendirilen yapının bu şekilde satışına engeldir. İlanda belirtildiği gibi Elektrik Fabrikası, Devlet İhale Kanunu’nun kısıtlamalarına tabi olmadan, arazisi için satılmak istenmektedir. Ayrıca ilanda ADÜAŞ ihaleyi yapıp yapmamakta, dilediğine yapmakta serbesttir ibarelerinin yer alması dikkat çekicidir.


Kent imar planına da ters

Elektrik Fabrikası’nın, yanı başında restore edilerek kültür merkezi olarak kullanılan tarihi Havagazı Fabrikası ile birlikte kentin sanayileşme tarihinde önemli yeri olan anıt niteliğindeki yapılardan biri olduğunu söyleyen Uğurlu, ‘Ayrıca, elektrik fabrikasının da içinde yer aldığı 550 hektarlık alana ilişkin İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan uluslararası fikir yarışması ile ilk temelleri atılan İzmir Yeni Kent Merkezi İmar Planlarına yönelik oluşturulan yarışma şartnamesinde, Kültür ve Tabiat Varlıkları Yasası kapsamında Erken Cumhuriyet Dönemi sanayi yapıları ve endüstri alanları olan Havagazı Fabrikası, Elektrik Fabrikaları, Sümerbank Fabrikası, Şark Sanayi, DDY Alsancak Garı binası ve eklentileri vb. kültür mirası olarak tescilli yapıların ve alanların korunması, mimari kimliklerine ve özelliklerine uygun olarak yeniden işlevlendirilmeleri de önerilmiştir. Jürinin değerlendirme raporunda da ‘Binalarla değil, kamu mekânları açısından kimlik ve koruma sorunu’ başlıkları tariflenerek 550 hektarlık bu alandaki koruma ve kamu kullanımı konusu vurgulanmıştır. Elektrik fabrikasının kamusal kimliğinin yok edilmesine neden olacak özelleştirme kararıyla, İzmir Yeni Kent Merkezi İmar Planlarının temel ilkeleri tamamen yok edilmektedir’ diye konuştu.


‘Satılmasına izin vermeyeceğiz’

Ülkenin en zor yıllarında kıt kaynaklarla kamulaştırılmış bu tarihi değerin özelleştirme adı altında haraç-mezat satılmasına İzmirliler olarak izin veremeyeceklerini dile getiren Uğurlu, sözlerini şöyle tamamladı: Mimarlar Odası ve Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şubelerimizin konuya ilişkin açıklamaları, uyarılarının ardından İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İzmir milletvekilleri de açıklamalar yaparak, Elektrik Fabrikası’nın tapusunun yeniden İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne devrilmesine ilişkin çağrılar gerçekleştirdi. Kentin, İzmirlinin bu ortak sesini, hep birlikte büyütelim; tarihi değerimizin kültürel yaşama katkı sağlayacak şekilde teknoloji müzesi ve eğitim merkezine dönüştürülmesi çağrımızı tekrarlıyoruz. Korunması Gerekli Kültür Varlığı, niteliğindeki Elektrik Fabrikası’nın ‘özelleştirme’ adı altında zamanla yok edilerek, arazisinin ticari olarak yapılaşmaya açılmasına karşı hep birlikte mücadele edelim.