Tsunami; okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan, deprem, göktaşı düşmesi, deniz altındaki nükleer patlamalar, volkan patlaması ve bunlara bağlı taban çökmesi, zemin kaymaları gibi tektonik olaylar sonucu denize geçen enerji nedeniyle oluşan uzun periyotlu deniz dalgasını temsil eder, diyor Vikipedi. 2008'de Myanmar da tsunami nedeniyle büyük yıkıma uğramış, 85 bin kişi ölmüş, 54 bin kişi kaybolmuştu. Türkiye'de Ege Denizi'nde Muğla açıklarında 6.3 büyüklüğünde bir depremle bir de küçük çaplı ama korkutucu bir tsunami olayı yaşamıştık Bodrum'da 2017'de. Benim ve birçoğumuzun en çok hatırladığı (1986) bu tür felaketlerden Çernobil nükleer santral patlaması, Japonya'da tsunamiden sonra Fukuşima faciası. Burada 18 bin 500 kişi hayatını kaybetti. Felaket sonrası da 3500'den fazla hastalık ve de intihar nedeniyle hayatını kaybederken, 2553 kişi de resmi olarak hâlâ kayıp. Felaket nedeniyle 450 binden fazla kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı. 123 binden fazla kişi de evlerinden uzakta yaşamak zorunda.
***
Dünyaya genel baktığımız zaman yer altından yer üstüne doluşan felaketler zinciri görüyoruz. Kimi doğal, kimi doğalı tetikleyen insan elleri. Derler ki ABD ve AB "Across the Pond" (suyun iki yanı). Okyanusun her tarafına dağılan bu eller bir taş atınca tsunamiler başlıyor. Gerek bilim adına (!) CERN gibi Fransa'nın yürüttüğü, gerek siyasetler arası ABD üstünlüğünü, doları gücünde tutmak, Rusya bu gücün bileğini büküp Glasnost'un rövanşına almak, Çin aradan fırlamak için. İrdelerseniz AB bitik, ABD yitik. Dolar hegemonyasını kırmak, coğrafyayı değiştirmek için kıran kırana.
***
Türkiye'mizin jeolojik- jeopolitik konumu nedeniyle bu kargaşanın dışında kalma şansı yok.
Özellikle "Dünyada barış, yurtta barış" gücünü yitiriyorken, Atatürk ve Cumhuriyet soluyorken. Ayakkabı teki, makarna, kömür ve darma duman olduğumuz eğitim-sağlık, adalet, CHP'nin çöküşü, partilerin yitişi. Önlenemeyen yolsuzluklar, cinayetler, kadın çocuk tacizleri-cinayetleri, çöken ekonomi, oğluna pantolon alamadığı için kendini asan baba, sözün bittiği yer. Tsunami kapıda...
