İki hafta önce komşum beni arayıp 16 yaşındaki oğlu Deren'in okuldan şiddetli karın ağrısıyla geldiğini söyleyip bir uğramamı istedi. Bu benim için komşudan bir limon istemek kadar normal bir durum. Hemen gidip muayene ettim ki %100 uymasa da belirtiler ve bulgular apandisit yönünde olunca hastaneye yönlendirdim. Gece gittikleri hastanede sadece idrar tetkiki ve ayakta direk batın grafi çekip eve yollamışlar. İşin komiği ise yaptıkları açıklama "okullar yeni açıldı, ellerini yıkamamıştır, karın ağrısı bu yüzdendir!" Hiçbir meslektaşıma yakıştıramam ama tıp fakültesini bitirip de "Karın sağ alt kadranda son 24 saat içinde gelişen ve ısrarla devam eden her ağrı aksi ispat edilinceye kadar apandisit şüphesi kabul edilir." gerçeğini bilmiyorlarsa söyleyecek sözüm kalmıyor! Neyse ki komşum beni dinledi ve sabah ilk iş çocuk doktoruna gidip, kan tahlili ve karın ultrasonografisi çektirdiler oğlana. Akşamüstü gelen telefonda "Ahucum birazdan apandisit ameliyatına alacaklar" diyordu annesi.
Belki ilk insanda işe yarayan bir organdı apandis (appendix vermiformis) ama şuan insan bedeninde, karın sağ alt bölümünde kalın bağırsak başlangıcında parmak şeklinde ve yaklaşık 6 ila 9 cm uzunluğunda görevi tam da bilinmeyen bir organ. Bağışıklık sistemiyle ilgili bazı maddeler salgılar ama bedenden çıkartılınca eksikliği hissedilmez.
Apandisit ise apandisin iltihabı demek. Tıpta bir organın adının sonuna 'it' geliyorsa o organda iltihap var demek (tonsilit, bronşit, ...gibi). Apandisin kökünde tıkanıklık oluşunca (dışkı, safra taşı, tümör, barsak kurdu...) bir enfeksiyon ve iltihaplanma meydana gelir. Tüm yaşlarda görülebilmesine karşın en çok 10 ile 30 yaşları arasında görülür.
Hastalarda karın ağrısı son bir veya birkaç gün içinde ortaya çıkar. Göbek çevresinde başlayan ağrı saatler ilerledikçe sağ kasık bölgesine doğru yer değiştirir. Hareket etmek, zıplamak, gülmek ağrıyı arttırır. Derken ağrı sabitleşir ve sürekli hal alır. Ağrı ilerledikçe bulantı ve kusma görülür. Hastaların çoğu aç bile olsa yemek yiyemez çünkü iştahsızlık olur. Ağrıyan yere elinizle basınca ağrı olmasından çok çekince şiddetlenmesi tanıyı güçlendirir. Hastanın şikayetleri, hekimin muayenesi, kan tahlili, ultrasonografi bazen tomografi bile tanıyı netleştiremez. Kesin tanı laparoskopiyle ya da açık ameliyatla olur.
Kendinizde ya da çocuğunuzda göbek çevresinde başlayan bu tarz bir ağrı olursa yemek ve içmeyi kesip (ameliyata girecekseniz 4-6 saat aç olmanız gerekli.), ağrı kesici kullanmadan genel cerrahi uzmanına ya da çocuk için çocuk cerrahisi uzmanına başvurmanız gerekir. Doktora başvurmakta gecikirseniz apandisit patlaması olabilir. Apandisit patlarsa ağrı birkaç saatliğine rahatlar ama sonra ateşle beraber şiddetli ve yaygın ağrı olarak tekrar görülür. Patlayınca iltihap ve dışkılar karın boşluğuna, karın zarı ve iç organların etrafına yayılır ve ölümle bile sonuçlanabilen ciddi bir tablo meydana getirir.
Siz siz olun sağlığınızı riske atmayın. "gazdır", "üşütmüştür", "sabaha geçer" diyerek apandisitinizi patlatmayın.
Sağlıkla kalın.
Not: Derenciğim, tekrar geçmiş olsun.
