Uzun yıllar önceydi. Sevgili oğlum lisede. O zamanlar İzmir'in en güzide okullarından biri BAL(Bornova Anadolu Lisesi)'da okuyor. Çalışkan bir öğrenciydi. Alsancak'ta gözbebeğimiz Gazi İlkokulu'nu bitirdikleri zaman değerli sınıf öğretmenleri Süheyla Poyraz sayesinde sınıfın neredeyse tamamı BAL'ı kazanmıştı. Ancak o yıl fark ettiğimiz bir gevşeme sorunu yaşamaya başladık. O zaman bunun nedenleri hakkında hiçbir fikrimiz yoktu. Doğal olarak nasıl motive edeceğimizi düşündük. Havuç olarak bir ödül vermeye karar verdik. O yıl eşim Chicago Northwestern Üniversiteye konferans vermeye davet edilmişti, New York'ta dünya kongresi vardı. Biz de oğlumuza iki dönem takdir/teşekkür getirirse bizimle Amerika'ya geleceğini söyledik. İlk dönem nasıl çalıştığını izledik, ikinci dönem başarılarının devamıyla o yıl takdirnamelerle kapandı. Biz de sözümüzü tuttuk.
***
Daha sonraları oğlum o yılı anlattı. O yıl BAL'da öğretmenlerin yerleri değiştirilmiş, puan sistemine uyulmayıp diğer okullardan öğretmenler kaydırılmış ve okulda mescit açılmıştı. Oğlum aynen şunu söyledi "Bana sunduğunuz ödül çok güzeldi, ya bizlere söylendiği gibi muntazam mescide gider, ibadet edersem Allah'ın inayetiyle bütün notlarım 10 olacaktı ki çok cazipti, hiç zorlanmayacak yırtınmayacaktım veya çok çalışıp notlarımı yükseltecektim. Ben ikinci yolu seçtim, sizlere dürüstçe layık olmak istedim, çok ama çok çalıştım ve de bu olayı bilmenizi istedim." Oğlumuzu ödülle motive edelim derken, neler olabileceğini düşünerek donduk kaldık.
***
Bu nedenle geçtiğimi yıllarda elime aldığım bir kitabı sizlerle paylaşmak istiyorum adı 'Beni Ödülle Cezalandırma', yazarı Dr. Özgür Bolat, kendisi eğitim bilimci. Boğaziçi Üniversitesi eğitim fakültesinden mezun olduktan sonra Türk Eğitim Vakfı ve Fullbright bursuyla Harvard Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde yüksek lisansını yapmış. Doktora derecesini Cambridge'de yaptıktan sonra MIT liderlik merkezinde araştırmacı olarak çalışmış. Uluslararası bir konferansta 'En iyi genç araştırmacı' ödülünü almış. Kitabında 'Çocuk eğitiminde doğru bildiğimiz yanlışları' anlatıyor. Soruyor?
Ödül niye motivasyonu düşürür?
Ödülle değerler neden öğretilmez?
Ödül yaratıcılığı neden olumsuz etkiler?
Ödül yapay sevginin bir göstergesi midir?
Ödülle büyüyen çocukları nasıl tehlikeler bekler?
Mutlu ve başarılı bir çocuk nasıl yetiştirilir?
Yeni anne ve babalar için çok değerli rehber niteliğinde bir kitap. Bu kitap her ailenin kitaplığının bir demirbaşı olmalı.
***
Son sözü 'onuçta ne olursa olsun, çocuğun mayası iyi olsun. Koşulsuz sevginizle bunu sağlayın yeter, gerisi teferruat'. Halil Cibran'ın 'Ermiş' adlı kitabında 'çocuklar üzerine söylediği sözler rehberiniz olsun'. Çocuklarınız, sizin çocuklarınız değil, onlar kendi yollarını izleyen hayatın oğulları ve kızları...
