Burcu Özkan- Ulusal Süt Konseyi (USK)'nin 5 günde neredeyse 3 kez süt fiyatlarında oynama yapması üreticiyi tedirgin etti. İlk duyuruda, masraflar hariç çiğ sütte üreticinin eline geçecek net fiyat 1.70 TL ve yürürlük tarihi 1 Ağustos 2018 olarak açıklanmıştı. Daha sonra masraflar dahil 1.70 TL ve yürürlük tarihini de 15 Ağustos olarak netleştirmişti. Şimdi de karar değiştirerek 1.70 liralık çiğ süt fiyatından geri adım attı.
Türkiye'deki süt krizinin nedeni nedir? Bu sorunun yanıtı için İzmir Ticaret Odası(İTO) Süt Grubu Komite Başkanı Halil Koyuncuoğlu ve İzmir Ticaret Borsası (İTB) Süt Ürünleri Toptan Ticareti Meslek Komitesi Başkanı Cemal İdacı ile görüştük.
Süt mamülleri gıda ve hayvancılık sanayi ve ticaret limited şirketi sahibi ve İTO Süt Grubu Komite Başkanı Halil Koyuncuoğlu, yaşanan bu karar değişikliklerini üretici, imalatçı ve tüketici gözünden değerlendirdi. Koyuncuoğlu fiyatın 1.70 olmasının doğru olduğunu ama kararın uygulama tarihinin 9. ayın 1. gününde başlaması gerektiğini belirtti.
Üreticinin bu fiyatlarda sıkıntı çektiğini dile getiren Halil Koyuncuoğlu, "Üretici her açıdan çok tedirgin. Özellikle yem fiyatlarının yüksek olmasından dolayı sıkıntı yaşıyorlar. Şöyle özetlemek gerekirse, üretici ürününü sanayiciye veriyor, sanayicinin işletme maliyetleri yüksek olduğu için karşı taraftan farkını alamıyor. Kurumsal firmalar zaten imalatçıya hiç bir fark vermiyor. Eğer bu imalatçılar yani sanayiciler kurumsal firmalardan bir fiyat farkı alamazsa hepsi kapasiteyi düşürmek zorunda kalacak ki şuanda düşürüyorlar. Sanayici bu durumdayken üretici de inek kesmek zorunda kalıyor. İnek et fiyatında da düşme yaşanıyor. Hal böyle olunca çiftçe hayvanına bakamıyor" dedi.
1.70 iyi bir fiyattı
"1,70 fiyatı iyiydi fakat zamanlaması yanlıştı" diyen Koyuncuoğlu, "Bunun için '1 Eylül'den itibaren bu fiyat' demeleri gerekiyordu. Şimdi geçen ayın 1'i dediler olmadı 15'i dediler zaten önümüz bayram. Bu sefer üreticiler, 'hani 1.80 /90 olacaktı' demeye başladı. 1.70 iyi bir fiyattı. 1.70 üstü fiyatı da zaten vatandaşın alım gücü kaldırmaz" diye konuştu.
Başkan Koyuncuoğlu, "Burada imalatçı da unutulmamalı, imalatçının da bir maliyeti var. Tenekesi, poşeti pahalandı, kömürü pahalandı derken imalatçının da üzerinde çok büyük bir maddi yük var. İmalatçılarda durum böyle olunca başladılar sütleri azaltmaya. Örnek veriyorum; 50 ton süt işleyen bir işletme 35'e düşmeye başladı çünkü satamıyor. Bir de tabi sütten de fark gelirse durum daha vahim hal alır. Zaten bulunduğumuz koşullarda bir işletmeci olarak şunu çok net söyleyebilirim ki, imalatçı son 1 yıldır kazanmadan iş yapıyor" şeklinde konuştu.
Devlet yeme destek versin
Üreticinin mağduriyetinin giderilmesi için, devletin yem giderlerinin ber kısmını karşılamasını isteyen Koyuncuoğlu, "Tek istediğim devletimizin yem fiyatlarında değişikliğe gitmesidir. En azından bir kısmını karşılaması gerekiyor. Yeni tarım bakanımızdan ümitliyiz. Fiyat normal ama yeme destek olunması gerekli. 1.70 fiyatı için söyleyebileceğim en önemli şey şudur, bu fiyatın 1 Eylül'den itibaren başlaması faydalı olacaktır. Yani zamanlama noktası yanlıştı. 1 Ağustos dendi, 15 Ağustos oldu. Şimdi de herkes zamlı bekliyor eline geçecek olan parayı. Karar dogru ama zamanlama yanlış oldu' ifadelerini kullandı.
İTB Süt Ürünleri Toptan Ticareti Meslek Komitesi Başkanı Cemal İdacı ise konu ile ilgili şunları kaydetti: Piyasada süt konusu çok karışmış durumda. Üretici de tüketici de tıkanıyor. Bizim süt fiyatlarımız Avrupa'dan çok yüksek durumda. Ülkedeki ekonomik çalkantılardan sonra doğal olarak girdi fiyatları yükseliyor. Ama aldığımız duyuma göre üreticiye yem konusunda destek verilecek. 2 yıldan beri bunun mücadelesini verdik. Süt veren hayvana yem desteği istedik. Komisyon incelemesinin ardından bayramdan sonra üreticiye yem desteği konusu netleşecektir" dedi.
