Türkiye’deki yarım milyon üniversite mezunu işsizden biriyseniz, geçen aralıkta yapılan Kamu Personel Seçme Sınavı’nda (KPSS) 100 üzerinden en az 70 puan aldıysanız, devlet güvencesi ile işe yerleşmek gibi bir hedefiniz varsa Hakkâri’ye ambar memuru olarak atanma şansını yakalayabilirsiniz. Bilgisayar sertifikanız varsa, ya da E sınıfı ehliyet sahibi iseniz tabii sekreter ya da şoför olarak atanma fırsatını da bulabiliyorsunuz. 2 Şubat’ta sona eren ve önümüzdeki günlerce açıklanacak, 4 binin üzerindeki üniversite mezunu kadrosu için kaç kişinin başvurduğu şimdiden bilinmezken, üniversite mezunu işsizler ordusu her geçen gün çığ gibi büyüyor. Gençlerin iş bulma umudu ise neredeyse yok.
Türkiye’deki mevcut eğitim sistemi “işsiz üniversite mezunları” üretiyor. Türkiye’de 81 ilde toplam 157 üniversite bulunuyor. İstihdam olanakları ve Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu meslekler dikkate alınmadan plansızca açılan üniversitelerden her yıl yaklaşık olarak 700 bin öğrenci mezun oluyor. Mezun olan öğrencilerin yüzde 40’a yakını ise işsiz kalıyor.
Kalifiye eleman olmak yetmiyor
DİSK’e bağlı Genç-Sen’e göre gençlerin işsizliğini 4 yıl ötelemek adına her ilde ardı ardına üniversiteler açılıyor. AKP hükümeti tarafından iş bulamamak neredeyse gençlerin beceriksizliği gibi gösteriliyor. Kalifiye eleman olmak, mesleğinde yeterlilik, dil bilmek de çoğu zaman iş bulmaya yetmiyor. Tıpkı Sinan Özbolat gibi tarih bölümü ve yüksek lisans diploması sahibi olmak, İngilizce, Arapça ve Osmanlıca biliyor olmak bile işe yerleşmesi için yeterli gelmeyebiliyor. Bu vasıflara sahipseniz öğretmen olarak atanamıyorsunuz, temizlik işçisi içinse deneyimsiz sayılıyorsunuz. Ama devlet iş yaratamadığı Sinan’a üniversite döneminde aldığı öğrenim kredisi için icra gönderebiliyor.
Ne iş olsa yaparım diyen üniversite mezunları da her geçen gün artıyor. 2 yıl önce eğitim fakültesinden mezun olan ve öğretmenlik hayalini kuran Vedat Tokmak atanamadığı için ağabeyinin kahvesinde çaycılık, İbrahim Kıraç ise günde 15-20 TL’ye anket yaparak ayakta kalma mücadelesi veren yarım milyon üniversite mezunu işsizden sadece ikisi.
CV sayısı milyonları aştı
TÜİK’in rakamlarına göre geçen yıl haziran döneminde işgücüne katılan yükseköğretim mezunu nüfusta 412 bin kişi işiz kaldı. Online iş bulma sitesi yenibiriş.com’a kayıtlı olan 11 milyon 500 bin CV’nin ise yüzde yüzde 30.5’i lisans, yüzde 18.11’i yüksekokul ve yüzde 0.23 doktora mezunlarına ait. Kariyer.net sitesine de 2010’da aylık ortalama 3 milyon 800 bin iş başvurusu oldu. Bu başvuruların yaklaşık yüzde 51’i üniversite mezunları tarafından yapıldı. Şu anda kariyer.net’teki 12 milyon 500 bin özgeçmişin yüzde 40’ına denk gelen 5 milyon adedi yine üniversite mezunlarına ait.
Mezunların yüzde 40’ı atıl
Türkiye’de yaklaşık 12 milyon çalışma çağında genç nüfus var. Bunların 4 milyona yakını çalışıyor. 4 milyonu öğrenimine devam ediyor. 4 milyon genç ise ne eğitimde ne de öğretimde yer alıyor. Türkiye’deki her 100 gencin 35’i atıl durumda. 3 milyon genç kız ise evde oturuyor. Genç atıllık oranında rekor, yüzde 53 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde.
Güneydoğu’da 800 bin civarında genç atıl durumda. Oran üniversite mezunu gençlerde yüzde 40. (Cumhuriyet)
