Gamze Geçer- Hotiç'in konkordato ilan etmesini değerlendiren Ege Ayakkabı Sanayicileri Derneği Başkanı ve İzmir Ticaret Odası 19. Ayakkabı Komite Üyesi Faruk Hanoğlu büyük firmaların AVM çılgınlığında boğulduğunu dile getirdi. Hanoğlu, 'Yerli üretimi yerli tüketici ile buluşturan markalarımız, AVM'lerin zorlu şartlarına zor dayanıyor. Doların yükselişiyle AVM'ler batarak büyük kayıplar yaşatacak' dedi.
Hotiç CEO'su Alihan Hotiç, şirket hakkında bilgi verdikten sonra konkordato kararına ilişkin şunları kaydetmişti, 'Son dönemde piyasalarda yaşanan nakit akışı sıkışıklığı, TL'de yaşanan aşırı değer kaybının piyasa faizlerini öngörülebilir düzeyin çok üzerine çıkarması sebebiyle şirketimiz, kısa vadeli ödemelerde sıkıntı yaşamaya başlamıştır. Bu süreç, ticari faaliyetlerimizi de etkiler hale geldiğinden konkordato ilan ettik.'
İntihar koşulları
Hotiç'in iflas erteleme kararı aldığını, hala şirketin kurtarabilme ihtimalinin olduğuna değinen Hanoğlu şöyle devam etti, 'Ayakkabı sektörünün gelmiş olduğu nokta çok kötü değil. 14-15 yıldır, Türkiye'de AVM çılgınlığı yaşanıyor. İnsanlar marka olabimek için AVM'lere girmek zorunda. Peki bu AVM'lerin dün sayısı 80-100 iken, bugün 508 AVM'nin olması ne kadar doğru? İzmir'de yaşıyorsunuz. Balçova semtinde 5. AVM'ye gerek var mı? Bunu hangi düzenleme hangi kanun ile açıyorsunuz? 1-2 tane varken insanların işi düzgündü. İnsanlar ekmeklerini çıkarmaya çalışıyordu. Bir de marka olunca her açıdan AVM'ye girme durumunda kaldılar. Mesela Bornova'da, Bornova Forum varken yanına Point AVM açılması ne kadar mantıklı? Bunu nasıl serbest bırakıyorlar? Esas bu soruların cevabının bulunması lazım. Tabi ki de Hotiç, İnci, Tanca bunların hepsi güzide kuruluşlar ve doğru yerli markalarımız. Yerli üreticiden alıp yerli halka satmaya çalışan firmalar. Bu firmaları, AVM çılgınlığına boğarsanız, insanları buraya sürüklemiş olursunuz. Bizim bir AVM yönetmeliğimiz yok mu? Suç bence burada asla va asla Hotiç'te değil. Siz bir AVM açtınız. Baktınız ki işler çok güzel, 4. ve 5.'yi de açıyorsunuz. Bunlar serbest piyasa koşulları değil. İntihar koşulları. Bizim devletimiz ve idarecilerimiz ne yapıyorlar?'
'Tatlı su kurnazlığı'
'Bu kadar AVM açılırken esas sıkıntımız nedir?' sorusunun cevabını Hanoğlu şu şekilde yanıtladı, 'Kiralar dolar üzerinden esas sorunumuz da bu. Ben buna anlam veremiyorum. Bana söylenen şey şu, 'Biz bu binayı, dolarla borçlanarak yaptık.' Siz bir alt yapı yapıyorsunuz. Neden bunun borçlanması dolar ile yapılıyor? Çünkü 14-15 yıl önce doların bir ezikliği ve düşüklüğü vardı. Böyle olunca TL değerli idi. O yüzden siz 'tatlı su kurnazlığı' yaptınız. İş yeri sahibinin dolar borcu var diye o yüzden dolar bazında kira vermek zorunda kalıyoruz. Türkiye Cumhuriyeti'nde yaşıyoruz. Bu insanlar kiraları dün 40 bin, 50 bin TL'den ödeme yaparken, bugün dolar bazındaki yükselmeden dolayı 80 bin, 100 bin TL'den ödeme yapıyorlar. Şimdi Hotiç dediğimiz kurumun 150 tane şubesinden bahsediyoruz. Bu insanlar ayakta duramazlar. Eğer acil tedbirler alınmazsa tüm sektörler korkunç zarar görecekler. Bu AVM'ler yarın iş hanı olmaya mahkum kalacaklar. Burada devlet mükemmel bir karar alıp, AVM sayısına bir düzenleme getirerek, ilçeler de en fazla 2 AVM'ye müsade etmeli. Yoksa sonuç hüsran olacak. Ağzımızdan kolayca çıkanlar başımıza gelecekler.
Küçük esnaf krizi kendisi atlatmıştı
Bundan 15 sene önceki krizlerde sokak esnafının söz konusu olduğunu vurgulayan Hanoğlu, 'O yıllarda esnaf bir şekilde eşinden dostundan borç alarak krizi atlattı. Bugün AVM kiraları eşten dosttan borç alınarak kapanacak borçlar değil. Hırsız kadar ev sahibinin de suçu var. Ev sahibi gerekli düzenlemeleri ve tedbirleri almazsa durum çığ gibi büyüyecek. Madem ki kiralar dolar üzerinden, maaşlar da dolar üzerinden olsun. Buradaki 3 ayaklı bir sorun,
1. Ayak, AVM'lerin sayısının bu denli artması, devlet olarak sınır getirilmeli, serbest piyasa koşulları değildir, bu aç gözlülüktür.
2. Ayakta yine devletimize iş düşüyor. Kira oranlarını da TL'ye bağlamaları gerekiyor.
3. Ayakta herhangi bir şekilde anlaşma feshetme durumunda 1 yıllık kira bedeli nakit olarak alındığından, markalar zora düşüyor.
Acilen devlet bazlı el atılması lazım. Eğer el atılmazsa o AVM'ler ile firmalar da kalmayacak. AVM'ler SOS veriyor. AVM firmaları akıllarını başlarına alacaklar. Diğer sektörlerde ciddi zarar görecek' ifadelerini kullandı.
