Ali Budak- EBSO toplantı salonunda düzenlenen toplantıda konuşan EBSO Başkanı Ender Yorgancılar, EBSO üyesi firmalar arasında yapılan araştırma sonucuna göre ilk 100 içine giren firmaların 83'ünün listeye bu yıl da yer alırken 17 firmanın da ilk kez ilk 100 içine girdiğini söyledi. Listedeki 100 firmadan 75'inin üretim yerinin İzmir olduğunu açıklayan Yorgancılar, ‘Geri kalan 14 firma konsolide; 11'i de Ege bölgesinde üretimlerini yapıyor. Geçen yıla göre 54 firma listedeki sırasını yükselirken 21 firma sırasını aşağıya çekti. 17 firma ise ilk kez listeye girdi. Yine 100 firmanın 66'sı kar, 24'ü ise zarar ettiğini bildirdi’ ifadelerini kullandı.


Kimya sektörü ilk sırada


Ar-Ge çalışması yapan firma sayısının bu yıl 53'e çıkmasının sevinç kaynağı olduğunu belirten Yorgancılar, şöyle konuştu: İlk 100 arasındaki firmaların sektörlere göre dağılımına bakıldığında kimya sektörü yüzde 42,6'lık payla ilk sırada. Gıda sanayi ise 22,2 ile ikinci, demir-çelik ve metal sanayi ise yüzde 10.2 ile üçüncü sırada yer alıyor. Fakat listedeki firmaların çoğu 2016'da yüzde 7'lik bir satış gerilemesi yaşarken pazarda zorlanmaya başladı. Listede Tüpraş'ın 11,5 milyar liralık satışla ilk sırada yer alıyor. Onu da sırasıyla 4 milyar lira ile Tüpraş ve 2.7 milyar TL ile Philsa yer alıyor.  


Yüzde 5 büyümeyle olmaz


2016 yılındaki makro ekonomik göstergelere bakıldığında Türkiye'nin 2.9 büyüdüğünü söyleyerek ekonomik güncel değerlendirmelerde de bulunan Yorgancılar, ‘Bu büyüme oranı AB ülkeleriyle karşılaştırıldığında önemli bir başarı olduğunu vurguladı. Bu büyümenin Türkiye için yeterli değil. Eğer her yıl yüzde 5 büyürsek işsizlik oranını sadece sabit tutarız ve işsizliği azaltamayız. O nedenle her yıl 6 ve üzerinde büyümemiz şart’ ifadelerini kullandı.
 

Borçla büyüyorlar


İlk 100 firmanın 2016 yılında 63 bin 981 kişiye iş imkânı sağladığını aktaran Yorgancılar, şunları söyledi: Yine bu firmaların borçluluk durumuna baktığımızda firmaların finansman ihtiyaçlarını yine borç alarak giderdiğini görüyoruz. Bir firma 100 lira para kazanıyorsa bunun 51 lirasını finansman gideri olarak bankaya ödemek zorunda kalıyor. Bu da firmaları zorluyor. Bankalar kazan-kazanı sadece kazana çevirdi.


Dolar 6 yılda 2 kat arttı


Bir dahaki seçimlerin 2019 yılında yapılacağını ve artık gündemde olması gereken tek konunun sadece ekonomi olması gerekliliğine dikkat çeken Yorgancılar, ‘İstihdam sorununun çözülmesi, yapısal reformların tamamlanması gerek. Ayrıca terör konusu çözüme kavuşturulmalı, kökü kazınmalı. Ekonomik reformlar yapılsın, mesleki eğitimlere ağırlık verilsin. Küresel daralma göz önüne alınmalı ve küresel iş birliklerini geliştirmemiz gerek. Doların da 6 yıllık süreçte yüzde 100 arttığını gözden kaçırmayalım. Bu da enflasyonun 2 kat arttığını gösterir. Yatırım için yurtdışından aldığınız borcu 6 yılda 2 kat daha fazla geriye ödüyorsunuz. Döviz kurlarının da artması bilançoları olumsuz etkiledi’ diye konuştu.  


‘Kendi oğluma bile vermem’


Mesleki eğitimin son derece önemli olduğunu fakat Türkiye'de ailelerin mesleki eğitimi hep ikinci planda tuttuğunu kaydeden Yorgancılar, ‘Bu konuda bir örnek vermek istiyorum. Geçtiğimiz gün bana üniversite mezunu biri geldi. Ama masa başı, telefonu, bilgisayarı olan odalı iş istiyor. Ben bu imkanları kendi oğluma bile vermem. Çünkü işi bilmeden sadece üniversite mezunu olarak fark yaratamazsınız. Farkınızı ortaya koyduğunuzda o odayı da hak edersiniz’ dedi.


Zeytinlik alanı tanımı yeniden düzenlensin


Yorgancılar, zeytinlik alanlara 3 kilometre mesafeye kadar sanayi yapılaşmasına izin verilmemesini de şöyle değerlendirdi: Bir dönüm içinde en 30 zeytin ağacı varsa burası zeytinlik diye bir tanım yapılmalı. Yoksa 4 tane zeytin ağacı var diye orası zeytinlik sayılmamalı. Bu ağaçlar oldukça dayanıklı ve kışın aldığı yağmur ürün veriyor. O açıdan kanunda zeytinlik alanların tanımlanması ve 3 kilometrelik sınırın kaldırılması gerek. Tire, Aliağa, Bergama, Ödemiş Organize Sanayi Bölgeleri'nin hepsinin etrafı zeytinlik. Orada zeytinlik var diye yatarım yapılmasına izin vermeyecek miyiz? Bu sınır 500 metreye çekilebilir.


‘Sanayide devrim gerekiyor’


Geçtiğimiz yıl ihracat, sanayi üretim endeksi gibi konularda da düşüşler yaşandığına dikkat çeken Yorgancılar, ‘Yıllar itibariyle büyüme performansına baktığımızda ise 2011 yılında imalat sanayi yüzde 20 civarında büyürken ülke ekonomisi de yüzde 11,1 büyüdü. 2016'da ise imalat sanayi yüzde 3,9 büyürken ülke ekonomisi de 2,9 oldu. Bu yıl ise yüzde 4 veya 4,5 civarında bir ülke büyümesi öngörülüyor. Ama bu rakam 5'in altında olduğu müddetçe başarılı olduğumuzu söylemek zor. O nedenle imalat sanayinde bir devrimin ihtiyaç olduğu açıkça ortada’ dedi.  

‘Şoförler her yıl eğitime alınsın’

Türkiye'de yaşanan trafik kazalarına da değinen Yorgancılar, otobüs şoförlerine yılda bir veya iki kez eğitim verilmesi ayrıca ehliyet sınav siteminin de geliştirilmesi gerektiğine dikkat çekti. Yurtdışında en sağda giden tır veya otobüslerin Türkiye sınırına girmesiyle en sola geçtiğini vurgulayan Yorgancılar, ‘İşte tüm bunların değişmesi için eğitim şart’ dedi. N Ali Budak

DEVLER YİNE LİSTEDE

1- Tüpraş 11 milyar 544 milyon 51 bin TL
2- Petkim 4 milyar 153 milyon 280 bin TL
3- Philsa Philip Morris 2 milyar 772 milyon 231 bin TL
4- İzmir Demir Çelik 1 milyar 798 bin 330 bin TL
5- Abalıoğlu Yem 1 milyar 611 bin 662 bin TL
6- Açıklanmasını istemedi
7- Küçükbay Yağ 945 milyon 938 bin TL
8- İmbat Madencilik 788 milyon 947 bin TL
9- BMC Otomotiv 782 milyon 265 bin TL
10- CMS Jant 691 milyon 99 bin TL