Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Dış Ticaret Müsteşarlığında düzenlenen, Libya’daki Türk müteahhitlik firmalarının durumlarının ele alındığı toplantıda, Libya’ya ihracatın Mart ayında yüzde 87, ilk çeyrekte ise yüzde 42 daraldığını söyledi. Ocak ayında Libya’ya yapılan ihracat Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre 146.6 milyon dolarken, olayların ardından Şubat’ta 102.7 milyon dolara, Mart’ta 23.5 milyon dolara kadar geriledi. Böylece ihracattaki kayıp 167 milyon doları aştı.


Rakamlar tahmini

Toplantının açılışında konuşan Bakan Çağlayan, çalışmalarının ana temelini Libya’da faaliyette bulunan müteahhitlik firmalarının maddi zarar ziyanlarının netleştirilmesinin oluşturulduğunu belirtti. Bunun belirlenmesi için durum tespit formlarının çatı kuruluşlar aracılığıyla firmalara gönderildiğini ifade eden Çağlayan, şöyle konuştu:

“31 Mart 2011 saat 18.00 itibarıyla 108 firmamız bildirimde bulundu. Yapılan bildirimlere göre 17.5 milyar dolar tutarında 303 adet projeyle ilgili olarak geri dönüş yapılmıştır. Bu firmalarımızın Libya’daki işveren kuruluşlara verdikleri kesin teminat mektuplarının toplamı 307 milyon dolar. Avans teminat mektupları tutarı 1.2 milyar dolardır. Yine firmalarımızın beyanlarına göre henüz tahsil edilemeyen hak edişlerin toplam tutarı 1.4 milyar dolardır. Ayrıca firmalarımızın çeşitli Libya bankalarında toplam 96.6 milyon dolar nakitleri bulunmaktadır. Firmalarımızın beyan ettikleri makine ekipmanları toplam değeri 893.9 milyon dolardı. Libya’daki fiili durum nedeniyle yerinde tespit yapma imkanı yok. Gerek makine ekipman gerek şantiyelerdeki zarar rakamları büyük bir çoğunlukta şu an için tahmine dayanıyor. Bu konuda bir rakam belirtmenin şu an için çok doğru olmadığını ifade etmek istiyorum. Ancak firmalarımızın bize aktardığı tahmini rakamlar tarafımızdan kayda alınmıştır.”

Çağlayan, Libya’da faaliyette bulunan firmaların kullandıkları kredilerin geri ödemesinde karşılaşabilecekleri sıkıntıların aşılması amacıyla bankalarca kullandırılan kredilerin yeniden yapılandırılmasına ve yeni sözleşme koşullarına bağlanmasına ilişkin olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yürütülen çalışmaların da son aşamaya geldiğini kaydetti.


Vergi ve prim ödemeleri ötelendi

Libya’da iş yapan firmaların çalışanlarının, 506 sayılı Kanun çerçevesinde, SSK prim ödemelerinin 3 ay süre ile ve faizsiz olarak ötelendiğini ifade eden Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Vergi Usul Kanunu’nun ilgili hükümlerinden yararlandırılacak olan firmaların tüm çalışanlarının SSK prim ödemelerinin dondurulması konusunda da çalışmaların devam ettiğini kaydetti. Eximbank tarafından uygulanan ’Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Köprü Kredi Programı’nın son gelişmeler çerçevesinde Libya krizinden etkilenen müteahhit firmaların sorunlarına çözüm olamayacağını, konunun farklı bir programda değerlendirilmesine yönelik çalışmaların devam ettiğini ifade eden Çağlayan, Eximbank’ın müteahhit firmalarımızın finansman sorununu kısa vadede çözmeye yönelik tedbirleri en kısa sürede alacağına inancının tam olduğunu belirtti. Çağlayan Eximbank’ın 2 gün önce köprü kredilerde vadeyi 2 yıla kadar uzatma kararı aldığını hatırlattı. Çağlayan, “Buna ilaveten, Libya’da faaliyette bulunan müteahhitlik firmalarımızın Libya;daki bankalarda bulunan nakitlerinin, Libyalı işveren kuruluşlarından alacakları olan hak edişlerin ve bu kuruluşlara verilen kesin ve avans teminat mektuplarının güvence altına alınması amacıyla ilgili Libya makamları nezdinde girişimde bulunulmasını talep eden yazımız da Dışişleri Bakanlığı’na 1 Nisan 2011 tarihi itibariyle gönderilmiştir” dedi.