Pelin ATMACA- Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, askeri zekası ve vizyoner kişiliğiyle dünyada saygı gören bir liderdi. 10 Kasım 1938 yılında İstanbul Dolmabahçe Sarayı'nda hayata gözlerini yummasının ardından yabancı siyasilerin hakkında söyledikleri, yabancı medyanın yaptığı haberler tarihteki yerini aldı. Dünyaca ünlü Time dergisi, İstiklal Mücadelesi'ndeki başarısından dolayı Cumhuriyet'in kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk'ü iki gün üst üste kapağa taşıdı. 1919'da başlattığı Kurtuluş Savaşı ile coğrafyanın dengesini değiştiren ulu önder Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938 saat 09.05'te Dolmabahçe Sarayı'nda hayata veda etti. 16 Kasım 1938'de cenazesi, Dolmabahçe Sarayı büyük tören salonunda katafalka yerleştirildi. Vatandaşlar, 3 gün boyunca gözyaşlarıyla katafalkın önünden geçerek ilke ve inkilâplarının koruyucusu olacağına dair söz verdikleri Atatürk'e son görevlerini yerine getirdi. Atatürk'ün cenaze namazı, Dolmabahçe Sarayı'nın Muayede Salonu'nda Yaltkaya tarafından kıldırıldı. Cenazesi, Yavuz Zırhlısı ile İzmit'e, oradan da yurt içi gezilerinde kullandığı trenle Ankara'ya götürüldü. 20 Kasım 1938'de Mustafa Kemal Atatürk'ün trenle Ankara'ya nakledilen cenazesi garda 12 general tarafından top arabasına konuldu. 101 pare top atışından sonra oluşturulan kortej eşliğinde TBMM'ye götürülerek katafalka yerleştirildi. 21 Kasım 1938'de Mustafa Kemal Atatürk'ün cenazesi, Etnografya Müzesi'ndeki geçici kabrine defnedildi. 4 Kasım 1953'da dönemin Başbakan'ı Adnan Menderes, TBMM Başkanı Refik Koraltan, Cumhurbaşkanı Genel Sekreteri Nurullah Tolon'un gözetiminde Etnografya Müzesi'ndeki geçici kabrinden çıkarıldı. 10 Kasım 1953'de Mustafa Kemal Atatürk'ün cenazesi, dönemin CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, Atatürk'ün kız kardeşi Makbule Atadan ile askeriye, devlet erkanı ve vatandaşların katıldığı törenle Anıtkabir'e defnedildi. Ölümünün ardından yasa boğulan Türk Milleti'nin yanı sıra dünya liderleri ve basını da Atatürk için saygı ve üzüntü dolu bir matem sürecine girdi. Birçok dünya lideri Atatürk hakkında başsağlığı mesajları paylaştı. Öyle ki günlerce dünya basınının gündeminden düşmeyen Ulu Önder, dünya liderlerinin de derin hürmetiyle uğurlandı.
Dünya liderlerinin Ulu Önder'in acı kaybının ardından hakkındaki sözlerinden başlıcaları şu şekilde oldu;
* ABD Başkanı Franklin D. ROOSVELT
"Benim üzüntüm iki türlüdür; önce böyle büyük bir adamın kaybından dolayı bütün dünya gibi üzgünüm. İkinci üzüntüm ise, bu adamla tanışmak hususundaki şiddetli arzumun gerçekleşmesine artık imkân kalmamış olmasıdır. Beyaz Saray'daki görevim tamamlanınca ilk yapmak istediğim şey, zamanımızın bu en dikkate değer şahsiyetini ülkesinde ziyaret etmekti. Kader buna izin vermedi. Bu çapta insanlar dünyaya sık gelmezler."
* İngiltere Başbakanı Winston CHURCHILL
"Savaşta Türkiye'yi kurtaran, savaştan sonra da Türk Ulusu'nu yeniden dirilten Atatürk'ün ölümü, yalnız yurdu için değil, Avrupa için de en büyük kayıptır. Her sınıftan kişinin O'nun ardından döktükleri içten gözyaşları bu büyük kahramana ve modern Türkiye'nin Ata'sına layık bir tezahürden başka bir şey değildir.
* Fransa Cumhurbaşkanı Albert LEBRUN
"Akıllı ve barışçı yöntemlerle gerçekleştirdiği eseri halkların tarihinde izlerini bırakacaktır."
* Yunanistan Başbakanı Ioannis METAKSAS
"Atatürk yalnız Türk tarihinin büyük bir siması değil, aynı zamanda bir büyük barış adamıdır. O'nun yeni Türkiye'yi yaratan eseri, yüzyıllara intikal eden bir anıt olarak kalacaktır."
* Rus İhtilali Lideri, V. İliç LENIN
"Paşa, size nasıl hayran olmayayım? Ben Fransa'da laik bir hükümet kurmuştum. Bu hükümeti Papa'nın Paris'teki temsilcisinin yardımı ile papazlar devirdi. Sizse bir Halifeyi kovdunuz ve gerçek anlamıyla laik bir devlet kurdunuz. Siz, bu taassup içinde laikliği bu topluma nasıl kabul ettirdiniz? Dehanızın büyük eseri laik bir Türkiye yaratmak olmuştur."
* Pakistan'nın Kurucusu, Muhammed Ali CINNAH
"Kemal Atatürk, yalnız bu yüzyılın en büyük liderlerinden biri değildir. Biz Pakistan'da O'nu, gelmiş geçmiş bütün çağların en büyük adamlarından biri olarak görüyoruz. O, yalnız sizin ulusunuzun sevgili önderi değildir. Dünyadaki bütün Müslümanlar, gözlerini sevgi ve hayranlık duygularıyla O'na çevirmişlerdir."
Atatürk'ün ölümü dünya basınında da yankılandı. Dünya gazetelerinin 11 Kasım 1938 manşetleri şu şekildeydi;
* Daily Telgraph Gazetesi (İngiltere)
"Kadınlar başka hiçbir ülkede bu kadar hızla ilerlememişlerdir. Bir ulusun bu derece değişmesi, tarihte, gerçekten eşi olmayan bir olaydır."
* Neue Freie Presse Gazetesi (Avusturya)
"Büyük düşüncelerin adamı, bir devlet mimarıydı."
* Beobachter Gazetesi (Almanya)
"Almanya, Türk Milletinin bu ölçülmez derecede büyük ziyanından dolayı acısına samimi olarak katılmaktadır. Atatürk, bütün dünyanın hayran kaldığı bir kalkınma yapan ilk devlet başkanı olmuştur."
* Excelsior Gazetesi (Fransa)
"Atatürk büyük bir şahsiyet, çok büyük bir komutan, politik bir dehadır."
* Pester Llyod Gazetesi (Macaristan)
Dünya, bu savaş ve barış kahramanı büyük adamın ölümü ile yoksul düşmüştür. Gücü, zorlukları yenme kararı ve yiğitliği ile, aman bilmeyen galiplerin uygulamaya kalkıştıkları pranga siyasetini ilk kıran Atatürk'tür.
* Tahran Gazetesi (İran)
"Atatürk gibi dehalar sadece görünüşte ölürler. Oysa, gerçekleştirdikleri eserlerle daima hayattadırlar."
* National Tidence Gazetesi (Danimarka)
"Atatürk, yirminci yüzyılın en büyük mucizesidir."
* Rador Ajansı (Romanya)
"Atatürk'ün ölüm haberi geldiği gün, Romanya'da bütün okullarda dersler tatil edildi.""
* El - Mısri Gazetesi (Mısır)
"Atatürk'ün yaptıkları, insanoğlunun kolay kolay yapabileceği şeylerden değildir. O; büsbütün başka bir insandı."
* Tchang Yang Yee Pan Gazetesi (Çin)
"Eğer tarih bir kalbe sahip olsaydı, Mustafa Kemal'i mutlaka kıskanırdı."
* El - Eyyam Gazetesi (Suriye)
"Atatürk'ün ölümü yalnız Türk Milleti için değil, onun örneğine çok muhtaç olan bütün Doğu milletleri için en büyük kayıptır."
* Athinaika Gazetesi (Yunanistan)
"Bir insana ölümünden sonra bu derece sevgi ve yas gösterileri yapılması milletler tarihinde az görülen şeylerdendir.'"
* An Nahar Gazetesi (Lübnan)
"Dünyanın çok nadir yetiştirdiği dahilerdendir. Dünya tarihinin gidişini değiştirmiştir."
* Slova Gazetesi (Bulgaristan)
"Atatürk; milletin atası, kılıç, fikir, kalp ve irade adamı idi. milletin bu büyük evladı, aynı zamanda yirminci yüzyılın en büyük yurttaşıdır."
* Gazetta Del Popolo Gazetesi (İtalya)
"Atatürk'ün ölümü ile dünya büyük bir liderini kaybetti."
* Ceska Slova Gazetesi (Çekoslavakya)
"Bu derece yüksek hilkatte bir adama sahip olduklarından dolayı, Türklere gıpta ediyoruz."
* Stipsi Gazetesi (Arnavutluk)
"Bu Türk milleti yastadır. Çünkü yeni Türkiye'nin yaratıcısı olan eşsiz şefini kaybetmiştir."
Dünya basınının yanı sıra en acı başlıklar Türk basınının manşetlerinde, 11 Kasım 1938 günü Ata'nın vefatıyla zifiri karanlığa gömüldü.
* Gazeteci Zekeriya Sertel, Tan Gazetesi’nin ilk sayfasında şöyle yazdı: “Ölüm denilen zalim kuvvet içimizden en büyüğümüzü, en çok sevdiğimizi de aldı.” Manşetinde ise 'Babamızı Kaybettik' yazıyordu.
* Ulus Gazetesi o gün “Kurtarıcını ve en büyük evladını kaybettin. Türk milleti sen sağ ol!” manşetiyle çıktı.
* Mustafa Kemal Atatürk’ü bir kahraman olarak adlandıran Son Posta, dünya durdukça O’nun içimizde yaşayacağını söyledi.
* Akşam Gazetesi, Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümünü “Bütün memleket matem içinde. Atatürk bu sabah dokuzu beş geçe gözlerini dünyaya kapadı” diyerek duyurdu.
* Cumhuriyet Gazetesi o gün “Büyük milli matemimiz” manşetini attı.
* Son Telgraf ise şöyle yazdı: “Memleket büyük, hududsuz ve ölçüsüz bir teessür içinde bulunuyor.”
* Yeni Sabah, "Bu milletin ruhunu en iyi Atatürk anladı" dedi.
Bugün Cumhuriyetimizin kurucusu, Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün sonsuzluğa uğurlanışının 83. yılı... Matemimiz ilk günkü gibi... Seni hiçbir zaman unutmayacağız Atam!