Ayasuluk Tepesi: Tarihin derinliklerine bir yolculuk
Efes'ten günümüze uzanan Ayasuluk Tepesi, tarih boyunca birçok isimle anılmış ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Arzawa-Mira Krallığı döneminde Apasas olarak bilinen bu bölge, daha sonra Ephesos adıyla anılmıştır. M.S. 7. yüzyıldan sonra Efes halkının bu bölgeye taşınmasıyla St. Jean Bazilikası, Efes'teki eski Piskoposluk Kilisesi'nin yerini almıştır.
Bizans'tan Osmanlı'ya Ayasuluk
Bizans döneminde önemli bir kent ve hac merkezi olan Ayasuluk, 1304 yılında Türklerin eline geçmiştir. Bu dönemde "Ayasuluk" adını alan kent, 1350 yılında Aydınoğulları Beyliği'nin başkenti olmuş ve erken Osmanlı döneminde Batı Anadolu'nun önemli liman kentlerinden biri olarak bilinmiştir.
Ayasuluk Tepesi'ndeki Yapılar
Ayasuluk Tepesi'nin zirvesinde yer alan Ayasuluk/Selçuk Kalesi, iç kale sur duvarlarıyla Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinin izlerini taşır. Kalenin içinde, kapıların yakınlarında beş sarnıç, merkezi kısmın güneyinde tek kubbeli ve minaresi kısmen sağlam kalmış Kale Cami, batıda ise Türk dönemine ait Bey Köşkü ve hamam bulunmaktadır.
St. Jean Bazilikası
Ayasuluk Tepesi'nin güneyinde yer alan St. Jean Bazilikası, İsa'nın İncil yazarı genç havarisi St. Jean adına yapılmış bir anıttır. İlk olarak M.S. 5. yüzyılda ahşap çatılı bir bazilika olarak inşa edilen yapı, M.S. 6. yüzyılda meydana gelen depremler nedeniyle hasar görmüş ve İmparator Iustinianus ile eşi Theodora tarafından haç planlı, üç nefli ve altı kubbeli yeni bir bazilika ile değiştirilmiştir.
Günümüzdeki çalışmalar
2020 yılından itibaren, Ayasuluk Tepesi ve St. Jean Anıtı'ndaki kazı ve onarım çalışmaları, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi bölümünden Dr. Öğr. Üyesi Sinan Mimaroğlu tarafından yürütülmektedir. Bu çalışmalar, tarihi mirasın korunmasına ve ziyaretçilere daha iyi bir deneyim sunulmasına katkıda bulunmaktadır.
Ayasuluk Tepesi, geçmişin derinliklerine açılan bir kapı gibidir. Hem tarihi hem de kültürel zenginlikleriyle bu bölge, ziyaretçilerine unutulmaz bir deneyim sunar. Tarihin izlerini sürerken, Ayasuluk'un tarih boyunca nasıl bir değişim geçirdiğini gözlemleyebilirsiniz.
