FATİH ÖZKILINÇ- İzmirli tatlıcılar Ramazan Bayramı’nın tam kapanma dönemine denk gelmesiyle birlikte bu yıl da umduğunu bulamadı. Tatlı ve şekerleme satışlarının giderek azaldığını ifade eden İzmir Şekerciler ve Pastacılar Esnaf Odası Başkanı İhsan Esen, “Eski ramazanlar, eski bayramlar yok. Esnaf olarak geçen seneye göre bu sene daha zor durumdayız. Sokağa çıkma kısıtlamalarının bayramı da kapsaması esnafı gerçekten çıkmaza soktu. Biz bununla ilgili çok mücadele ettik. Bakanlıklara, Cumhurbaşkanlığına yazı yazdık. En azından arefe günü sokağa çıkma yasağı olmasın diye yazı yazdık. Esnafa can suyu olsun diye bunu istedik ama bir sonuç alamadık” dedi.

 

Satışlar düştü, istihdam azaldı


Yüzde 70 oranında satışların azaldığını belirten Esen, “Eskiden insanlar tatlısını, şekerlemesini; tepsilerle, kasalarla alırken şimdi kendine yetecek kadar 500 gram, bir kilogram alıyor. Çünkü; bayramda ev ziyaretleri yok. Bundan dolayı esnaf ciddi bir zarara uğradı. Bu pandemi sürecinde birçok esnafımız kepenk kapattı. Geçen yılın mart ayından bugüne kadar 174 esnafımız kepenk indirmek zorunda kaldı. Bayramdan sonra yasaklar kalkarsa bir hareketlilik olmasını bekliyoruz. Bizim en küçük işletmemizde 7-8 kişi çalışıyor. 40 kişi istihdam eden iş yerlerimizde var. Bu süreçte daha çok orta ve küçük ölçekli işyerleri zarara uğradı. Zarara uğramayan kesimde dükkânı kapatmasa bile istihdamını azalttı. Pandemiden önce 30 kişi çalışan bir iş yerinde istihdam edilen kişi sayısı 10’a düştü. Satışlar azaldığı için istihdam edilen kişi sayısı da azaldı. Şu anda ciddi bir istihdam kaybı yaşıyoruz” diye konuştu.

“Gıda devalüasyonu oldu”


Hammadde fiyatlarındaki artışa da değinen Esen, “Geçen senenin mart ayından bugüne bir gıda devalüasyonu oldu. Yaklaşık yüzde yüzün üzerinde bir  devalüasyon  yaşandı. Ayçiçeği yağı, kuruyemiş, un gibi bütün hammaddelerimize yüzde 20’nin üzerinde zam geldi. Ama biz bu zammı yüzde 10 bile yansıtamadık. Geçen senin fiyatlarıyla ürün satıyoruz. Şekere hele hiç bu gelen zammı yansıtamadık. Çünkü alım gücü yok. Esnafımız işlerini döndürmek için bir şeyler yapmaya çalışıyor. Maliyetine yakın fiyatlara satış yapıyoruz. Hammadde fiyatlarındaki artış bizi olumsuz etkiledi. En büyük sıkıntımız hammaddeden kaynaklı” şeklinde konuştu.

Yeni sisteme yabancı kaldılar


Paket servise sektörün ayak uyduramadığı belirten Esen, “Daha önce bizim sektörümüzde; özellikle pastane, tatlı, şeker, lokum sektöründe evlere paket servislerimiz yoktu. Geçen yılın mart ayında bu pandemi ile tanıştıktan sonra bu sisteme geçmeye çalıştık ama sistem oturmadı. Yüzde 10 gibi bir kesim evlere servis yapabiliyor. Biz bu sisteme yabancıyız, özellikle büyük işletmelerimiz buna ayak uydurdu. Küçük işletmelerimiz ise ‘gel-al’ ile devam etmeye çalışıyor. Bu sisteme ayak uydurmuş olsak bile evlere servis veren firmaların büyük komisyon ücretleriyle karşılaşıyoruz. Yüzde 30’lara varan komisyonlar var. Paket servis yapsak bile yeterli kazanç elde edemiyoruz” ifadelerini kullandı.

İnsanların alım gücü düştü


Geçen yıla göre işletme sayısında ciddi oranda düşüş yaşandığını dile getiren İzmir Şekerciler ve Pastacılar Esnaf Odası Başkanı İhsan Esen, “Geçen seneye göre satışlarımız düştü. Geçen sene insanların en azından kıyıda köşede birazcık da olsa parası vardı. En azından çalışabiliyordu, ama bu süreç uzadıkça insanlar işlerinden olmaya başladı. Elindeki avucundakini harcamaya başladı. İnsanların bu ramazana parası kalmadı. Alım gücü yok artık. Biz de bu süreçte devletimizden ciddi destek göremedik. Kapanan işyerleri ile ilgili bir gelir kaybı desteği aldık. Ayda bin TL toplamda 3 bin TL olmak üzere. Üç ayda 750 TL kira desteği aldık. Toplam 5 bin 250 TL karşılıksız hibe paketinden yararlandık. Bu yapılırken istihdamın korunması istendi, işçi çıkarmaya izin verilmedi. Vergilerde, kiralarda bir indirim söz konusu olmadı. Her şey devam ederken işyerleri kapandı. Bunlardan kaynaklı da ayrı bir sıkıntı yaşadık” diye konuştu.