8 bin 500 yıllık geçmişi ile önemli medeniyetlere ev sahipliği yapan İzmir’in yerel yönetimi, tarihi mirasın ortaya çıkarılması ve korunması konusundaki örnek çalışmalarını aralıksız sürdürüyor. Bu çalışmaların sonuncusu, Kadifekale’de gerçekleştiriliyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, bölgedeki Antik Roma Tiyatrosu’nun gün yüzüne çıkarılması amacıyla başlattığı kamulaştırmalarda bugüne kadar 7.2 milyon TL’lik bedel ödedi. Kadifekale’de gecekondular arasına sıkışıp kalan tiyatronun çıkarılması için yaklaşık 12 bin 972 metrekarelik alan üzerinde bulunan 164 adet parsel için İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından kamulaştırma kararı alındı. Büyükşehir Belediyesi, bugüne kadar 7 bin metrekarelik alanın tapusunu aldı. Bölgedeki tüm yapıların kamulaştırılmasının ardından yıkım ve Antik Tiyatro’yu gün yüzüne çıkaracak çalışmaların başlatılacağı bildirildi.
Süreç nasıl işledi?
Proje kapsamında öncelikle, arkeolojik yüzey araştırması yapılarak tiyatroya ve sur duvarlarına ait antik arkeolojik mimari kalıntılar ile Antik Tiyatro’nun gerçek yeri tam olarak tespit edildi. İzmir 1 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na sunulan “Antik Tiyatro ve Kadifekale 1.derece arkeolojik sit alanının genişlemesi” önerisi Kurul tarafından kabul edildi ve tiyatro ile Kadifekale’nin 1. derece arkeolojik sit alanı genişledi.
Sit sınırlarının değişmesi sonucunda, Antik Tiyatro alanında bilimsel kazı çalışmalarının yapılabilmesi, Kadifekale ve Antik Tiyatro’nun kente ve kentliye kazandırılması amacıyla imar plan revizyonları yapıldı ve yeni imar planları hazırlandı. Ayrıca bölgede yaşayan vatandaşların bilgilendirilmesi, katılımı ve görüşlerini almak için iki toplantı düzenlendi. 1/1000 ölçekli uygulama amaçlı imar planı, Antik Roma Tiyatro alanı olarak belirlenen alanda kalan zemin ve zemin üstü kamulaştırmaların yapılabilmesi için “7. Beş Yıllık İmar Programı”na dahil edildi. Bu kararın alınması ile birlikte alandaki kamulaştırmaların önü açılmış oldu.
16 bin kişi kapasiteli
Kadifekale’deki antik tiyatro ile ilgili en ayrıntılı bilgi, 1917 – 1918 yıllarında Otto Berg ve Otto Walter’ın araştırmalarında ve araştırmalarına yönelik hazırladıkları plan ve kesitlerde bulunuyor. 16 bin kişi kapasiteli olduğu düşünülen tiyatronun kalıntılarının Roma dönemi özellikleri taşıdığı, pek çok araştırmacının ilettiği de bu bilgiler arasında yer alıyor.
Eski kaynaklarda, Erken Hıristiyanlık yani Roma İmparatorluğu’nun paganizm döneminde İzmirli St. Polikarp’ın bu tiyatroda öldürüldüğü ve tiyatronun tarihin trajik sahnelerine şahitlik ettiği öne sürülüyor.
