Ali Budak- Kurban bayramında aktar ve baharatçılarda kimyon, karabiber, kekik, kişniş, pul ve toz biber, isot gibi birçok baharat çeşidinin satışlarında beklenilen hareketlenme yaşanmadı. Kurban Bayramı'nın gelmesi ile satışlarının yükselmesini bekleyen baharatçılar, uzun tatil, baharat ürünlerinin yurtdışından gelen çeşitlerinde kur farkından dolayı fiyatların yükselmesi ve kurban kesiminin azalması nedeniyle umduklarını bulamadı.
Kurban Bayramı'nın gelmesi ile baharat satışlarında da bir hareketlenme yaşandı. Etlerini değerlendirmek ve daha leziz bir hale getirmek isteyen vatandaşların baharat alışverişlerine yoğun ilgi göstermesi beklenirken, baharatçılar bekledikleri satışı yapamadı. Kurban Bayramı, aktar ve baharatçılarda kimyon, karabiber, kekik, kişniş, pul ve toz biber, isot gibi birçok baharat çeşidinin satışlarında hareketlenme bekleniyordu. Ancak baharat ürünlerinin birçok çeşidinin yurtdışından Euro ve Dolar üzerinden geliyor olması ve kur farkı yaşanması fiyatları etkiledi. Tüketiciler, baharatların kilogram fiyatlarının 40-50 lira ve üzerinde olmasından dolayı 50-100 gram baharat almaya başladı.
Baharatçı sıkıntı yaşıyor
10 günlük bayram tatilinin baharat satışlarını etkilediğini, önceki senelerde baharat satışlarının bayramdan bir hafta önceden başladığını, bu yıl ise bayrama iki gün kala satışlarda bir hareketlenme yaşandığını söyleyen Değirmen Baharatları sahibi Abdullah Gökçen, '10 günlük bayram tatili baharat satışlarını etkiledi. Baharatçılar sıkıntı yaşıyor. Ürünler çok pahalılandı, eskisi gibi değil. Kurban Bayramı'nda en çok kimyon, sucuk baharatı, karabiber ve sucuk bağırsağı satıyoruz. Baharat satışları da diğer senelere göre hareketli değil. Baharatların kilogram fiyatları 40-50 lira oldu. Karabiberin kilosu 60 lira. İnsanlar '100 gram baharat ver' dediği zaman 6 lira. 100 gram ondan, 100 gram ondan ver dediği zaman ise 10-15 lira tutuyor. İnsanlar bu sefer alamıyor ve 50 gram ver diyor. Mesela 2 liralık karabiber isteyenler var. Ürünler yurtdışından Dolar ve Euro üzerinden geliyor. Kur farkı fiyatları etkiliyor. Bu ürünler sonuçta tahıl ürünü. Mesela tarçın 15 liradan 30 liraya çıkabiliyor. Tahıl ürünü olduğu için birden bire yok olabiliyor. Bu ürünler tropikal ülkelerde yetişiyor, oralardan geliyor. Bizim ülkemizde ise sadece kimyon yetişiyor' dedi.
Kalitesiz mal geliyor
Fiyatların yüksek olması nedeniyle yurtdışından kalitesiz ürünlerin gelmeye başladığını belirten Gökçen, şöyle devam etti: Fiyatlar yüksek olduğu için ithalatçılar orada en ucuz, en kalitesiz malı getirmeye çalışıyor. İnsanlarımız da yenmemesi gereken baharatları tüketiyor. Biz mesela 60 liraya tarçın satıyoruz ama normalde 30 liraya bulunabiliyor. Bu konuda vatandaşlarımız dikkatli olsunlar. Kaliteli mal lezzetinden anlaşılır. Karanfili ağzınıza attığınızda yağının acılığı dilinizi uyuşturmuyorsa zaten almayın. Çünkü o mal kalitesizdir. İnsanlarımız alışveriş yaptığı yere çok dikkat etmeli. Çoğunluk 'Baharatı nasıl daha ucuza satabilirim' derdine düştü. İnsanlarımız az yesin ama kaliteli ürün tercih etsin.
'Baharat artık lüks oldu'
Avrupa'da 1800'lü yıllarda zenginlerin baharat tükettiğini dile getiren Gökçen, 'Şimdi bizde de öyle olmaya başladı. Karabiber, tarçın 60 lira, kuşüzümü 30 lira oldu. Bir iki yıl önceye kadar 12 liraya satıyorduk. Baharat artık lüks oldu. Toplamını düşündüğümüzde önceki senelerde insanlar 100 lira harcarken bugün 300-400 lira harcıyor. İlk başta göze batmıyor belki ama toplamda düşünüldüğünde senelik baharat gideri 100 liradan 300 liraya çıktı. Bu ciddi bir artıştır. İnsanımız bu artışı kaldıramadığı için baharatta da kalite giderek düşüyor. İyi bir baharat yemeyen iyi baharatı bilmez. O nedenle 10 yıl öncesiyle bugünü kıyasladığımızda gittikçe kalite düşüyor. Daha ucuz fiyat için kaliteyi düşürüyorlar ama fiyat da istenilen ölçüde düşmüyor' şeklinde konuştu.
'Baharatta hile çok'
Marketlerde satılan baharat ile baharatçıda satılan baharatın bir olamayacağına dikkat çeken Gökçen, şöyle konuştu: Mesela kimyonda çok hile yapılıyor. Kimyonun içine biraz zerdeçal atıp, renk veriyorlar. Kimyonun aslında kendi rengi yeşildir. Kimyonu eleyip içindeki samanı, çöpü zayıf taneleri alıp öğütüyorlar içine de biraz zerdeçal karıştırıp onu kimyon diye satıyorlar. Biz ise tane kimyonu alıp öğüterek satıyoruz, rengi de yeşil oluyor. Kekik mesela içine farklı bitkiler koyuyorlar. Sağlığa zararlı değil ama kekik değil. İyi kekik hafif çeker, özgül ağırlığı daha az. Ama içine zeytin yaprağı koyarsan özgül ağırlığı artıyor. Her şeyin hilesi var ve bu hileleri örnek vererek bitiremeyiz.
