Simge Özden-Günümüzde atıklar, konteynerlerin sayıları, konumları, doluluk oranları gibi veriler olmadan el yordamıyla belirlenerek toplanıyor. ODTÜ'lü dört genç girişimci EvrekaCore adını verdikleri sistem ile çöp konteynerlerinin içine yerleştirdikleri küçük bir aparat ile tüm atık toplama işlemini çok daha akıllı ve doğa dostu bir hale getirdi.

ODTÜ'lü gençler Umutcan Duman, Berkay Akçora, Mert Barutçu ve Mehmet Pancaroğlu'nun kurduğu ve Evreka ismini verdikleri girişim ile geliştirdikleri EvrekaCore adlı sensörler sayesinde artık çöp konteynerlerinin dolu olup olmadığı önceden öğrenilebilecek. Çöp kamyonları da dolu konteynerlere gidip, boş konteynerlere uğramayacak. Bu şekilde zaman kaybından ve büyük bir masraftan da kaçınılmış olacak. Çöp kutularına konulan sensörler vasıtasıyla konteynere ait doluluk, konum, sıcaklık gibi bilgiler, yazılım ile rotalama ve tahminleme algoritması kullanılarak değerlendiriliyor. Atık toplayan şöförlerin takip etmesi gereken en kısa rotalar günlük ve otomatik olarak belirleniyor ve şoförlere bir tablet aracılığıyla iletiliyor. Bu bütünleşik sistem, atık toplama sistemlerinin maliyetlerinde ve karbondioksit salınımlarında % 45'e kadar azalma sağlıyor. Konak Belediye Başkanı Sema Pekdaş en çok çöp toplayan belediye olduklarını söyleyerek, böyle bir uygulamayı kullanmayı düşünebileceklerini belirtti.

Günde 650 ton çöp topluyoruz

Başkan Pekdaş açıklamasında, 'Konak Belediyesi olarak ilçemizde dar ve merdivenli sokakların fazlalığına rağmen günde yaklaşık 650 ton çöp topluyoruz. Ekiplerimiz günde üç vardiya çalışıyor ve insan ötesi bir emek harcıyor. Söz konusu projeyi haberlerden okudum. Ülkemizin yetiştirdiği başarılı gençlerimizin bu tür fonksiyonel ve çözüm odaklı projeler geliştirmesi gurur verici. Kolaylıkla uygulanabilir bir proje olduğunu düşünüyorum. Bizim gibi çöp toplama işine fazla zaman ve emek harcayan belediyelerin işine yarayacak bir çalışma olacağına inanıyorum. Harcanan zamanın ve emeğin doğru kullanımına, daha iyi bir çalışma programı hazırlanmasına katkı koyabilecek bir proje olarak görüyorum. Girişimci gençlerimizi kutluyorum. Umarım projelerini kısa zaman içinde hayata geçirirler. Proje uygulamaya geçerse çöp toplama hizmeti fazla olan belediyelerin de bu uygulamayı kullanacağına inanıyorum" dedi. 
Türkiye'de yılda 30 milyon ton evsel atık üretiliyor ve sadece bunların toplanması için harcanan para 4,2 milyar TL. Evreka kurucu ortağı Umutcan Duman, Ekim 2015'te ilk yatırımlarını aldıklarını ve uzun vadede Türkiye'den çıkan global bir firma olmak istediklerini belirtti. 

Evreka nedir?

Evreka akıllı atık toplama sistemi, geleneksel atık toplama sistemlerine yenilikçi ve çevreci bir çözüm sunmaktadır. Evreka, kablosuz doluluk algılama sensörleriyle çöp konteynerlerinin doluluk oranını anlık olarak ölçerek, M2M teknolojisi ile bu veriyi bulut sistemine gönderiyor. Topladığı bu verileri işleyerek optimize edilmiş günlük atık toplama rotaları oluşturuyor. Günlük oluşturulan bu rotalar, şoförlerin kolaylıkla kullanabileceği navigasyon sistemlerine iletiliyor. Bu sayede optimize edilmiş rotayı takip eden şoförler sadece gerekli noktaları ziyaret ediyorlar. Böylece, hem zaman ve enerji kaybı önleniyor, hem karbondioksit salınımı azalıyor. Çöp toplama maliyetinde ise % 55'e varan azalma sağlanıyor. 

Sistem nasıl çalışıyor?

Geliştirilen son teknoloji sensör modülleri, çöp konteynerlerinin doluluk oranlarını hassas bir şekilde ölçüyor. Sensör modülleri tarafından alınan veri, bulut sistemine aktarılıyor. Bu veriler sistemde işlenerek saklanıyor. Bu sayede tüm konteynerler anlık olarak takip edilebiliyor. Veriler bu öngörüleme algoritmasında işlenerek çöp kutularının dolum zamanını da tahmin edilebiliyor. Bu sayede, bir sonraki günün rotası önceden oluşturuluyor ve planlamada kolaylık sağlanıyor. Oluşturulan optimize rotalar, araca yerleştirilecek akıllı ekranlar sayesinde araç sürücülerine aktarılıyor. Sistem tarafından toplanmasına karar verilen çöp konteynerleri, yine sistem tarafından oluşturalan optimize rotalar sayesinde en verimli şekilde toplanıyor. Bununla birlikte sistem, hem masaüstü hem de mobil cihazlar üzerinden 7/24 kontrol edilip ölçümlenebiliyor. Sistem, istenilen zaman diliminde kullanıcıya gerekli raporları sunuyor. Bu raporlar; sistemin süreç boyunca nasıl işlediği, maddi harcamalardaki iyileştirme ve azalan zararlı gaz salınımı hakkında detaylı bilgiler veriyor.