Gökay Akgün-Sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olması amacıyla kurulan Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) yılbaşı itibarıyla zorunlu olarak katılanların neredeyse yarısı sistemden ayrıldı. Yıllardır sigortacılık yapan Mert Korur, 'BES emeklilikte refah sorununu çözmez, insanlar bilinçlendikçe cayanların sayısı artacak' diyor
27 Ekim 2003 tarihinde kurulan BES, vatandaşların refah seviyesinin emeklilik dönemlerinde düşmemesini ve fonlarla Türkiye ekonomisine katkı sağlamayı amaçlıyor. Yapılan düzenlemeyle 2017 yılbaşından itibaren 45 yaşını doldurmamış ve ücret karşılığı çalışanların otomatik olarak sisteme dahil edilmesi sağlandı. Uygulama, bin ve üstü çalışanı olan şirketlerden başladı. Kamu çalışanları da nisan ayında zorunlu olarak BES kapsamına girecek. Sisteme dahil edilen çalışanların 2 ay içinde istediği takdirde cayma hakkı bulunuyor. Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) Başkanı Celal Kışmir, bir açıklama yaparak sisteme girenlerin 1 milyon 750 bin kişiyi bulduğunu ve şimdiye kadar 690 bin çalışanın cayma hakkını kullandığını duyurdu. Sistemde yer almak istemeyenlerin oranının yüzde 40-50'lere ulaşabileceğini düşündüklerini ifade eden Kışmir, durumu 'İstatistiki olarak böyle bakılsa da rakamları incelediğimizde cayan 690 binin yaklaşık 150 bini daha önce mevcut sistemin içinde olanlar ya da işveren katkılı olarak sistemin içinde olanlardan oluşuyor. Onları arındırdığınız zaman 150 bin daha aşağı çekiyorsunuz buradaki rakam 550 bin civarına geliyor, bu da yaklaşık yüzde 30 cayma oranı demek' sözleriyle tarif etti.
Uzun yıllardır İzmir'de sigortacılık hizmeti veren Korurlar Sigorta'nın sahibi Mert Korur'a göre çalışanların BES'ten cayması şaşılacak bir şey değil. Maaşlarından aylık 100 lira kesinti yapılan insanların bu parayla emekli olduklarında yine refaha kavuşamayacağını savunan Korur, 'BES'le fon oluşturma projesi için geç kalındı. Asıl sorun yeterince planlı olmamamız' dedi.
Geçmiş hükümetlerin seçim kazanmak için çıkardığı erken emeklilik yasalarının Türkiye'nin sırtında kambur olduğunu kaydeden Korur, 'Ancak ne yazık ki Türkiye'de daha 50 yaşına gelmeden emeklilik hakkı elde eden binlerce kişi var. Devlet, tüm bu insanlar yaşadığı müddetçe onlara emeklilik maaşı ödemek zorunda. Haliyle geç kalınmış olsa da bir fon oluşturuldu ve insanlar buna mecburi olarak dahil edildi. Ancak BES, emeklilik döneminde insanların refah içinde yaşamasını sağlayamaz. Maaşından aylık 100 lira kesinti yapılan biri, emekli olduğunda ödenen prim değerinde geri dönüş alacak. Elbette birikim yapılması iyidir ama asgari ücret zaten 1400 lira. Bu paraya çalışan kişinin maaşından kesilen 100 lira ciddi bir rakam. Haliyle çalışanların büyük çoğunluğu zorunlu olarak dahil edildikleri bu sistemden caymak istediklerini belirtti' dedi.
Sistemi tanımayanlar, kalıyor
BES'ten geri dönenlerin sayısının çok daha artacağını vurgulayan Korur, konuya ilişkin görüşlerini 'Ayrılma süreci devam ettiği için tam sayı vermek mümkün değil. Ben, bu sürenin sonunda şu anda konuşulan 690 binin üzerine binlerin daha ekleneceğini düşünüyorum. Geçim sıkıntısı yaşayan insanlar, emeklilikte refaha kavuşamayacakları bir sisteme aylık gelirlerinden 100 lira vermezler. Bilinçli çalışanlar zaten ayrılmak istediklerini beyan ettiler. Bilinç arttıkça caymaların da artacağını düşünüyorum. Bana göre sistemde kalanlar, sistemin nasıl işlediğini tam olarak kavrayamamış çalışanlar olacak' sözleriyle tamamladı.
Uygulamaya göre, ödenen katkı paylarının sistemden çıkmak istediğini beyan eden çalşanlara 10 iş günü içinde iade edilmesi gerekiyor. Çalışanların prime esas kazançlarından yüzde 3 kesinti yapılan sistemde, yüzde 25 devlet katkısının yanı sıra bin lira tutarında da teşvik sağlanıyor.
