Gökay Akgün-Kayısı, fındık, üzüm, buğday gibi ürünlerin diğer yatırım araçları gibi borsada işlem görmesini sağlayacak olan Ürün İhtisas Borsası, Bakanlar Kurulu'nda imzaya açıldı. Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Ferdan Çiftçi'ye göre, atılan adım lisanslı depoculuğun devamı açısından olumlu ama işleyişin üretici odaklı yürütülmesi gerekiyor


Çiftçi, ürününü emeğinin karşılığı kadar değerde satamamaktan, tüketici de ürünü pahalıya satın almak zorunda kalmaktan şikayetçi. Tarımın kalkınmasının iki temel unsurunun memnuniyetsizliğine neden olan ise ürünü çiftçiden alıp tüketiciye ulaştıran kötü niyetli aracılar. Mahsul bol olduğunda üreticiden düşük fiyata aldıkları ürünü sağlıksız şekilde depolayıp beklettikten sonra tüketiciye yüksek fiyattan ulaştıran aracılar yüzünden tarım olumsuz etkileniyor. Uzun süredir gündemde olan bu sorunun çözüme kavuşturulması için önemli bir adım atıldı. Bakanlar Kurulu'nda imzaya açılan Üretici İhtisas Borsası ile lisanslı depolarda muhafaza edilen tarım ürünlerini temsil eden elektronik ürün senetlerinin işlem görecek ve uluslararası düzeyde faaliyet gösterecek. Yani kayısı, fındık, buğday, zeytin, üzüm, pamuk tıpkı diğer yatırım araçları gibi borsada işlem görecek, alınıp satılabilecek. Bir süre sonra fındığın prim yaparak kazandırabileceğini düşünen yatırımcı fındık seneti satın alarak borsaya dahil olacak. Merkezi Ankara'da bulunacak olan borsada üreticiler, ürünlerini elektronik senetlerle işleme açabilecek. Bu sistemle Türkiye'nin bazı ürünlerde fiyatı belirleyen ülke olması, üreticinin emeğinin karşılığını alabilmesi ve tüketicinin ürüne gerçek fiyatından ulaşabilmesi hedefleniyor.


Lisanslı depoculuk


TBMM'de konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, 100 milyon dolarlık sermaye ile anonim şirket olarak kurulacak olan Türkiye Ürün İhtisas Borsası AŞ'ye, TOBB, Ticaret Borsaları, TMO, Borsa İstanbul, Takasbank, Merkezi Kayıt Kuruluşu, Ziraat Bankası, Vakıflar Bankası ve Halk Bankası'nın ortak olduğunu söyledi. "Böylece, ülkemizin tarım ürünleri piyasalarının ve sermaye piyasalarının önde gelen kurum ve kuruluşları ile bankaları borsa için güçlerini birleştirdi" diyen Tüfenkci e-senet borsasını "Faaliyete geçmesiyle birlikte elektronik ürün senetlerinin alım ve satımı tamamen elektronik ortamda hızlı ve güvenilir biçimde tek platformda yapılacak. Çok sayıda alıcı ve satıcının bulunduğu gelişmiş tarım ürünleri piyasası oluşacak. Borsanın ve yeni teşvik mekanizmalarının hayata geçmesiyle 2017'de lisanslı depoculuk sisteminin gelişimi hızla devam edecek. Ürün İhtisas Borsası'nın kurulması ile bölgenin tarım ürünlerinde, hatta bazı ürünlerde dünyada fiyat belirleyen merkez olmak istiyoruz" ifadeleriyle açıkladı.
 

'Olumlu bir gelişme ama...'

Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Ferdan Çiftçi, e-senet borsası gelişmesini olumlu buluyor. Çiftçinin ürününün değeri açısından lisanslı depoculuğun bu şekilde devam etmesinin iyi olacağını düşündüğünü belirten Çiftçi, "Lisanslı depoculuk işler hale getirilmediği için depodaki ürün değer olarak işlem görmüyordu. Şimdi bu durum değişecek. Bu açıdan atılan adımın üretici açısından olumlu olduğunu söylemek gerek" dedi. Kurulacak sistemin pek çok artısı olduğunu vurgulayan Ferdan Çiftçi, "Üretici dikkate alınmazsa 'kaş yaparken göz çıkarmış' oluruz. Karaborsanın ortadan kaldırılması ve tefecilerin piyasada rol üstlenmesinin önüne geçilmesi herkesin yararına olur. Borsadaki işleyiş mutlaka üretici odaklı olmalı. Yıllardır ürününü satarken bir türlü emeğinin karşılığını alamayan çiftçiler için bu gidişatın değişmesi buna bağlı. Doğru olan bu sistem, üretici odaklı işleyişle çok daha önemli hale gelecektir. Artık çiftçinin emeği boşa gitmemeli. Tüketici de ürünlere ulaşmak için fahiş fiyatlar ödemek zorunda kalmamalı. Türkiye'de tarımın daha da gelişmesi, üreticinin refaha kavuşması yönünde atılacak adımlara herkes destek verecektir" sözleriyle uyardı.