FATİH ÖZKILINÇ- İzmir Ticaret Odası(İZTO) İş Geliştirme Müdürlüğü tarafından "İzmir'de Yükselen Trend: Konut Piyasası" başlıklı bir rapor hazırlandı. Söz konusu raporda İzmir'de konut piyasasının son yıllarda ciddi bir atılım gösterdiği belirtilerek Türkiye ortalamasının üzerinde büyüyerek bir takım göstergelerde İstanbul ve Ankara'yı da geride bıraktığı ifade edildi. Raporda konut fiyat endeksi ve konut satışları göstergelerinin yanı sıra ulusal ve uluslararası raporlarda da İzmir'de konut piyasasının ve gayrimenkul sektörünün gelişimine yer verilerek dünya çapında bir büyüme yaşandığına dikkat çekildi.
İzmir ekonomisinin Türkiye ekonomisinden 2019 yılı itibariyle yüzde 6,1 pay alırken gayrimenkul faaliyetlerinin ise İzmir ortalamasının üzerinde pay aldığı belirtildi. Buna göre gayrimenkul faaliyetlerinin 2019 yılı itibariyle İzmir GSYH'sinden yüzde 7,3 pay alıyor. İzmir'in iktisadi faaliyetlere göre ülke GSYİH'sından aldığı paylara göre ise Türkiye'deki gayrimenkul faaliyetlerinin yüzde 6,8'i İzmir'den sağlanıyor. Gayrimenkul faaliyetleri alanında İzmir ekonomisi GSYH hesaplamalarında ilk beş kentten dördünü oluşturan İstanbul, Ankara, Bursa ve Kocaeli'den kent ekonomisine katkısı baz alındığında daha çok pay aldığı belirtildi.
Pandemide takipteki konut kredisi tutarları düştü
İzmir'de konut satışlarının 2020 yılı içerisinde yukarı doğru ciddi bir atak yaptığı görülürken kamu bankalarının liderlik ettiği ve düşük faiz oranlarını içeren kredi dönemi, ihtiyaç dışı alınan ve stok amacıyla tutulan konut alımlarına neden oldu. İzmir'deki konut kredisi tutarları pandemi öncesi ve pandemi süreci dikkate alınarak incelendiğinde ise Aralık 2020 itibariyle zirvenin yakalandığı, 2021 yılı ile birlikte cazip faiz oranlarının olmamasıyla birlikte durağanlaşma sürecine girildiği görüldü. İzmir'de takipteki konut kredileri, 2019 Aralık'tan bugüne tutar bazında gerilemeye devam ederken en fazla konut kredisi kullanan beş ildeki vatandaşlar, Türkiye'deki toplam konut kredisinin yüzde 55,8'ini İstanbul, Ankara ve İzmir'de ise yüzde 50'ye yakın oranda kullanıldı. İzmir'in 2020 yılı içerisindeki konut satış miktarı tıpkı Türkiye'de olduğu gibi yüzde 100'ün üzerinde artış gösterirken İzmir en büyük aylık satış rakamlarını sırasıyla 2020 Temmuz'da 15 bin 614, 2019 Aralık'ta 12 bin 284 ve 2020 Haziran'da 11 bin 690 oldu. Geçen yılın Temmuz ayı ile bu yılın Ocak ayı arasında ise kentte konut satışlarında bir azalış olduğu görüldü. Söz konusu dönemde konut satışlarının 6 ay öncesine göre ciddi bir ivme kaybettiği belirtilirken ancak bu durumun sadece İzmir'e özgü olmadığı, ülke genelinde de benzer gerilemenin yaşandığı belirtildi. Ocak ayı sonrasında canlanan İzmir konut satış verilerine göre ise Mart 2021'de 6 bin 636 satış ile yeni zirvenin yakaladığı ancak Mayıs 2021'de Mayıs 2020'den sonra en düşük rakam olan 3 bin 298 satış ile en düşük rakama ulaşıldığı ifade edildi.
Konut satışları yüzde 7 arttı
Geçen yılın mayıs ile bu yılın aynı dönemi arasında konut satışlarının kentte yüzde 7 arttığı belirtilerek İzmir'de konut satış fiyatları genel olarak, Türkiye ortalamasındaki seyre benzer bir seyir izlediği görüldü. İzmir'de 2016-2020 yılları arasında Türkiye geneline göre İzmir'de daha fazla konutun satışı görülürken aynı dönemde İzmir, Ankara ile birlikte Türkiye ortalamasının ve İstanbul'un üzerinde yer aldığı görüldü.
İzmir konut stokunda üçüncü
Satılmayı bekleyen konut adedi açısından liderliği 269 bin adetle İstanbul başı çekerken, İstanbul'u, 139 binle Ankara ve 85 bin adetle İzmir izlemektedir. İzmir'de ortalama fiyat 475 bin 875 TL, pazarlama süresi 66 gün olarak Endeksa tarafından hesaplanırken toplamda kentte 40 milyar 449 milyon 375 bin TL(4 milyar 649 milyon 353 bin 45 dolar)'lik konut stokunun olduğu görüldü.
İzmir metrekarede ikinci
İstanbul, Ankara ve İzmir'in konut fiyat endekslerindeki gelişmeler değerlendirildiğinde ise 2021 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre, sırasıyla 1,5, 1,5 ve 1,4 oranlarında artış gözlemlendi. Endeks değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre, İstanbul, Ankara ve İzmir'de sırasıyla yüzde 28,6, 29,8 ve 34,3 oranlarında artış gösterdi. İzmir'de yeni konutlar için fiyat endeksi 179,7, yeni olmayanlar konutlar için fiyat endeksi ise 180,0 oldu. Verilere göre Türkiye genelinde metrekare başına düşen ortalama fiyat 4 bin 225,5 TL olmuştur. Bu rakam İstanbul'da 6 bin 520,9 TL, İzmir'de 5 bin 109,2 TL ve Ankara'da 3 bin 142,8 TL olarak gerçekleşmiştir.
Fiyat artışlarında İzmir birinci
İstanbul'da 2011-2016 yılları arasında konut fiyatlarında yaşanan hızlı fiyat artışları, 2016 Mart-2020 arasında liderliği İzmir'e devrettiği görülürken son beş yılda fiyat artışları konusunda Türkiye genelinin üstünde seyrettiği gibi, İstanbul ve Ankara'nın da üstünde fiyat artışları yaşandığı ifade edildi. 2020 yılsonu itibariyle, son bir yıllık konut fiyat endeksi değişimlerine bakıldığında Türkiye genelinde yüzde 30,3, İzmir'de yüzde 30,2, İstanbul'da ise yüzde 27,9'luk bir artış gerçekleşti.
İstanbullu şirketler fiyatları yükseltiyor
Türkiye genelinde ve başta İstanbul'da iş yapan büyük inşaat şirketlerinin İzmir'de AVM, iş merkezi ve konut yapması ve bu durumun İzmir fiyatlarının geçmiş yıllara göre artmasını da tetikledi. İzmir'de hem sahil şeridinde, hem de yeni kent merkezinde konut inşaatlarının sayısının çoğalması ve arsa fiyatlarının yükselmesi gayrimenkul piyasasının hareketlendiğini gösterdi.
