Gıda ve Tarım Bakanı Mehmet Mehdi Eker ile Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı’ya birer soru önergesi veren Susam, kaçakçılığın Türkiye’nin dünya liderliğini hedeflediği ve stratejik sektör olarak gördüğü zeytin ve zeytinyağına büyük zarar verdiğini söyledi.
Son bir ay içerisinde zeytinyağı fiyatlarında hızlı bir düşüş yaşandığını ifade eden Susam, “Sektör temsilcileri Suriye’den kaçak yollarla getirilen ve çok ucuza piyasaya sürülen zeytinyağının bunda etkisi olduğu görüşündedir. Hasadın büyük ölçüde başlamadığı bugünlerde ülkeye yaklaşık 8 bin ton zeytinyağının sokulduğu iddia ediliyor. Kaçak yağın küçük partiler halinde kamyonetlerle sınırı geçirildiği; Türkiye’de çeşitli fabrikalara üreticiler adına makbuz kesilerek sisteme dahil edildiği öne sürülüyor. Neticede yağ fiyatları ham rafinelik zeytinyağında 3,5 liraya, sızma fiyatlarının ise 4,5 liraya kadar düşmüştür” diye konuştu.
Üretim gücünü yitiriyor
Böyle bir kaçakçılığın yasadışı kazanç elde etmenin çok ötesinde olduğunu ifade eden Susam, “Ülkenin stratejik ürün ve stratejik sektör olarak gördüğü; dünya liderliğini hedeflediği zeytin ve zeytinyağı sektörüne büyük darbe indirmektedir. Bu fiyat, 2002 yılında TARİŞ’in yağ alım fiyatının da altındadır. 2002’den bu yana mazot 1 lira 10 kuruştan 4 liraya, gübre 160 liradan 780 liraya yükseldiği bu ortamda bu fiyat üreticinin yıllık masrafını bile çıkartmayacaktır. AB ülkeleri zeytinyağı üreticisini korumak ve geliştirmek adına litre başına 1,3 dolar civarında teşvik verilirken; gerek sürekli artan girdi maliyetlerine karşın fiyatın sabit kalması nedeniyle üretim gücünü her geçen gün yitirmektedir” dedi.
Devletin koruyucu anlayışı gerekli
Zeytinyağının köylüden çıkış fiyatıyla, raflarda perakende fiyatı arasında çok önemli farklılıklar olduğunun da altını çizen Susam, “Elbette aracılar, sıkımevleri ve dağıtıcıların da sektörün parçası olarak belirli ölçüde kazanç elde etmesi gerekmektedir. Ancak üreticinin paraya en fazla ihtiyacı olduğu dönemde fiyatları aşağı çeken bu türde spekülasyonlara izin verilirse, üreticinin bir yıllık alın teri üç-beş liraya kapatılmak istenir. Üreticiyi spekülatörlerin eline bırakmamak için devletin koruyucu anlayışına ve desteğine ihtiyaç bulunmaktadır. Devletin verdiği desteklerin ve ürün fiyatların dipte olduğu bu dönemde, kaçak zeytinyağının fiyatları daha da düşürmesi, üreticiye büyük zarar verecektir” diye konuştu.
