PELİN ATMACA- Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı “Günlük Kovid-19 Tablosu” verilerine göre Türkiye’de günlük vaka sayıları 14 bini aştı. Son günlerdeki vaka artışını ve aşı karşıtlığının halkı ne denli büyük bir tehlikeye sürüklediğini Ege Üniversitesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ramazan İnci Haberekspres'e değerlendirdi. Türkiye'de şuan kullanılan BioNtech ve Sinovac aşıları hakkında bilinmeyenleri anlatan Prof. Dr. İnci, özellikle kronik hastalığı olup aşı olmaktan korkan kesim için yanlış bilinen doğruları aktarıp herkesin aşı olması gerektiği konusunda çağrıda bulundu

 


Aşılama süresinin azaltılması Delta dolaşım zincirini kırmak amaçlı


Enfeksiyonu geçiren hastalar için aşılama süreci neden 3 aya indirildi? Eldeki aşı tedarikinin azlığı yüzünden mi 6 aydı yoksa yeni varyantla birlikte 3 ayda yeni aşılamaya ihtiyaç mı duyuldu? Yani başından beri normal süre aslında 3 ay mı olmalıydı?

-Covid-19 geçiren hastaların aşılanma süresi bu yılın başlarında 6 ay kadardı. Son alınan karara göre 3 aya indirildi. Hatta Covid-19 geçiren bir kişi ilk doz aşılanmış muamelesi ile 3.doz aşıdan muaf tutuldu. Sürelere takılmamalı fazla. Henüz bir buçuk yıl gibi bir süre geçti Covid-19 ile tanışmamız. Aşıda faz uygulamalarının üzerinden ise bir yıl bile geçmedi. Dünya Sağlık örgütü mRNA temelli ( BioNTech, Moderna) aşılara acil kullanım izni verdi. Aşıların etkinliğinin kontrolü vücutta virüse karşı oluşan nötralize edici antikor  virüs savaşçısı molekül) düzeyleri ile ilgili. Bu konuda bilimsel çalışmalar yeni yeni yayınlanıyor. Aşılarının koruyuculuk süresinin ( Yani vücudumuzdaki antikorların etkinlik düzeyi ve süresi ) 6-9 ay olarak bildirildi. Ancak şimdilerde 12 aya kadar uzun olduğu konusunda bildirimler var. Sonuç itibariyle aşılama süresinin azaltılması tamamen virüs (Delta) dolaşım zincirini kırmak amaçlı bir uygulama diye düşünüyorum.
Bildiğimiz şey: Virüs ne kadar aramızda çok dolaşırsa mutant/ varyanta uğrama olasalığı yüksektir. Her mutan/varyantın aşı direnci oluşturma olasılığı vardır. Şu anda iki doz mRNA temelli aşılar delta varyantına karşı etkili olduğu bilimsel olarak kanıtlanmış. Havadan bulaşan virüs önlemleri ile birlikte.

Aşı enfeksiyonu aktifleştirmez

Temmuz ayında aşılama sırası gelmiş Covid-19  geçiren bir hasta 3 ay önce hastalığı geçirmişse ve bazı hastaların 50-60 gün pozitif kaldığını, negatif sonucuna nerdeyse bir ay önce ulaştığını düşünürsek sırt ağrısı vs semptomları daha uzun süre sürecek. Dolayısıyla bu ay içerisinde aşı olması özellikle BioNtech'te hastalık negatife döndüğü halde durumunu ağırlaştırır ona yeniden Covid-19 geçirtir mi bu ihtimal var mı?

Aşılar canlı virüs içermezler. Bu hem Sinovac dedğimiz klasik yöntemlerle geliştirlmiş aşıda hem de mRNA temelli dediğimiz (BioNTech,Moderna ) aşılarda. Dolayısı ile aşılanan bir kişide aşıya bağlı Covid olmaz.

İki doz Sinovac bile olsanız 3. Doz mutlaka BioNtech öneriliyor

İkinci sorumdaki hasta grubu Sinovac olmalı sonucuna varırsak Sinovac yeni varyanttan korumuyor denildi, dolayısıyla yeniden ve daha ağır hastalık geçirme durumları oluşur diye düşünüyorum. O yüzden Sinovac ihtimalini varyant nedeniyle eleyip BioNtech için birkaç ay daha mı beklemeliler? Yoksa üçüncü aylarında tek doz BioNtech olabilirler mi?

İki doz aşılama esastır. Son yapılan açıklamada Covid-19 geçirenler de 3 ay sonra artık BioNtech aşısı olabilecekler.

Siroz şeker hastalığı vs kronik ağır hastalar iki doz Sinovac ardından üçüncü dozda mutlaka bir BioNtech olmalılar mı?

Kronik hastalığı olan herkes ve iki doz Sinovac bile olsalar 3. Doz BioNtech öneriliyor.


Pıhtılaşma yapan aşı BioNtech değil Astra Zenaca

En çok merak edilen soru kan pıhtılaşma bozukluğu olup Covid-19 atlatan hastalardan geliyor. Pıhtılaşma bozukluğu var Covid-19 geçirmiş hastalık boyunca kan inceltici iğne kullanmış. 3. Ayı doldurmuş ve yeni varyanttan korunmak için BioNtech olmak istiyor. Kan sulandırıcılarına devam etmesi halinde BioNtech olması onlar için sıkıntı yaratır mı? Tek doz BioNtech doktor kontrolunde verilen kan sulandırıcı eşliğinde onların durumunu ağırlaştirir mı?


Pıhtılaşma ve kalp damar sistemi ile ilgili sorunlar BioNtech ile ilgili değil. İngiltere’de uygulanan Astra Zenaca firmasının aşısı ile ilgili. Türkiye’de uygulanan BioNTech aşısının kalp ve kalp zarı ile ilgili bir kompliksayonu bildirilmiş ancak milyonda bir. Kan sulandırıcı kullananlar ve kalp damar sistemi hastalığı olanlar yine de trakipte olduğu hekime danışarak aşı olmaları tavsiye olunur.

Sinovac yabana atılacak bir aşı değil


Yeni normal ile birlikte halkın rehavetle maskesiz gezdiğini görüyoruz. Yoğun turist akınını gözlemlediğimiz şu günlerde Rus varyantından kaçış olmadığını bu nedenle BioNTech'e yönlenmek isteyen insanlar adına bir çıkar yol bulabilmeyi amaçladık. Sizin düşünceleriniz nelerdir? Covid geçiren insanlar soru işaretleri ile dolu. Kesinlikle biontechBioNtech olamaz dediğiniz bir grup varsa hastalık geçirenler arasında Sinovac da bu varyanttan onları koruyacak mıdır?


Türkiye gibi Sinovac aşısını ilk başta tercih eden Şili bilimsel bir rapor yayınladı henüz. Biz de ise yayın tekeli Bakanlıkta. Henüz bir bildirim yok. Verileri bilmek mücadele için yol gösterici. Bu konuda Sağlık Yetkililerinden Bilim Kurulu Bildirisi değil Bilim kanıt için Bilimsel yayın talep ediyoruz.
Şili Sinovac çalışması raporuna  göre;
10 milyon kişiyi kapsayan çalışma; Kovid bulaşmasını yüzde 64, Hastaneye yatışı yüzde 87, Yoğun Bakım yatışını yüzde 90 Kovid ölümlerini yüzde 88 önlediği bildirildi. Sinovac da yabana atılacak bir aşı değil. Etkinlik ve koruyuculuk için mRNA temelli aşılar esastır. BioNTech aşı için alerjik reaksiyon dışında olunmasında bir sakınca bildirilmemiştir.

Türk usulü uygulama: 3. doz aşı

Neden 3. Doz aşılama sadece Türkiye’de başladı?

Dünyadaki uygulamalara baktığımızda, 3. doz aşı ilk. Türkiye’de. Uygulama olumlu elbette. Uygulamanın bir çok nedeni olabilir: Türkiye’de sağlık çalışanları ve 65 yaş üstü kişilere inaktif aşı uygulaması. İnaktif aşılarının( Sinovac) koruyucu etkinliğinin düşük ve  süresinin kısa olması. İnaktif aşı uygulamasının üstünden 6 aydan uzun sürenin geçmesi. mRNA temelli aşıların ( BioNTech, Moderna..) Türkiye’ye sağlanmış olması; mRNA temelli aşıların koruyucu etkinliğinin yüksek olması,
Ve en önemlisi de DELTA VİRÜS korkusu.
mRNA temelli aşıların mutant ve varyantlara karşı etkinliği. Yapılan çalışmalarda; 2 doz bioNTech etkinliği: yüzde 90’ larda.

Bu aşamaya nasıl geldik? Bulaşma zinciri kırıldı mı? Bulaş azaldı mı?

Hayır . Resmi bildirime göre: 5 bin üzeri olgu, 50 kişi vefat günlük! Şimdiki sağlık politikası aşılama hızı ve sayısını artırmak. Böylece aşı hedefine ulaşmış illeri maviye boyamak. Haritaya baktığımızda tek bir il mavi boyalı. Öteki iller: Kırmızı, turuncu ne yazık ki!

Kovid’e karşı aşı kalkanı

Sağlık Bakanlığı’nın COVİD-19 bilgilendirmesine göre; aşılamada 1. doz Türkiye ortalaması yüzde 60; 2. doz ortalaması ise yüzde 26 oranında. Bu sayılar aşılama hedef kitlesine göre. 1.,2 ve 3. doz toplamına baktığımızda ise yaklaşık 55 milyon birinci doz: yaklaşık 37 milyon, ikinci doz: yaklaşık 17 milyon üçüncü doz ise: yaklaşık 1 milyonun üstünde. Aşılama hızı ve sayısı çok önemli elbet. Hem bulaşmayı azaltmak; hem de aşılanmamış kişilere ulaşmak için. Doğal yoldan kitlesel bağışıklık seçenek olmamalı, sürü bağışıklığı dediğimiz olay ancak aşılama ile normal. Özellikle adolesan döneminden itibaren aşılama önerilir. Bunun örneği Amerika Birleşik Devletleri. 12 yaş üstü herkesi aşıya davet ediyor. Eğitimin ve gençliğin geleceği için.

Covid-19'a tutulmak şakaya gelmez

1 Haziran 2021: Kısıtlamaların esnetilmesi için ışık yandı. Ve Haziran ortası: Kısıtlamalara paydos! Böylece top yekün Covid-19’a karşı seferberlik sona erdi. Kısıtlamaların kaldırılması toplumsal mücadeleyi bireyselliğe indirdi! Herkes kendi virüsünden sorumlu. Hastalıktan korunmak kişiselliğe indirgendi. Onca tanıtım ve çağrıya karşın aşılanma da bireysel tercihe bağlı. Bir yerde papatya falı tutmak gibi bazıların zihinlerde; aşı teretdütcüleri, aşı karşıtlarının sesi gür. Olumsuz propagandanın etkisinde kalanlar… Aşılanayım, aşılanmayım… Oysa Covid-19’a tutulmak şakaya gelmez.