Kış mevsimiyle yakılmaya başlanan sobalar özellikle lodoslu havalarda, doğru kullanılmadığı zaman istenmeyen sonuçlara yol açabiliyor. Kömür sobalarında lodosun geri tepmesi nedeniyle dışarı çıkamayan, renksiz, kokusuz ve tatsız olduğu için fark edilmesi güç olan karbonmonoksit, zehirlenmelere neden oluyor. Manisa Şehir Hastanesi Başhekim Yardımcısı Dr. Aytaç Bukıran, kömür sobası kullananları dikkatli olmaları konusunda uyardı. Normalde ortamdaki oksijende karbonmonoksidin vücuttaki dokulara geçtiğine dikkat çeken Dr. Bukıran, "Ancak bu işlemi gerçekleştirebilmeleri için kan içindeki hemoglobine bağlanmaları gerekir. İkisinin bağlanma hızları arasında bir kıyaslama yaparsak karbonmonoksit oksijene göre 200 kat daha hızlı ve güçlü hemoglobine bağlanır. Bu nedenle ortamdaki karbonmonoksit oranı arttığında vücuda giren karbonmonoksit kana daha çabuk geçip oksijenin vücuda girişini engelleyeceğinden, zehirlenmeye yol açar. Sonuç olarak beyin gibi hayati organlar beslenemez ve bu nedenle insanın hayatını tehlikeye girmiş olur. Ortamdaki karbonmonoksit gazı yüksekliğinden ise en çok yaşlılar, çocuklar, sigara içenler, gebeler, kansızlık öyküsü olanlar, kronik akciğer ve kronik kalp hastalığı öyküsü olanlardır" dedi.
'Önlem alınmalı'
Dr. Bukıran, karbonmonoksit zehirlenmelerine maruz kalmamak için soba yakılan odanın sık sık havalandırılmasının şart olduğunu kaydetti. Karbonmonoksitten zehirlenenlerin, durumu nasıl anlayacağını da anlatan Bukıran, şunları söyledi:
Herkeste aynı şikayetler görülmeyebilir. Olayın gelişim şekli, maruz kalma süresi, miktarı, maruz kalan kişinin kronik hastalığının olup olmaması, şikayetlerin şiddeti yönünden önemli faktörlerdir. Örneğin; gebeler, yaşlılar ve çocuklarda gazdan etkilenme daha yüksektir. Vatandaşın şüphe duyması çok önemli. Karbonmonoksit zehirlenmesinin özellikle erken dönemde ortaya çıkan bulantı, kusma, baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik gibi şikayetler gribal bir enfeksiyonda ya da bir besin zehirlenmesi durumunda da ya da basit bir ishal tablosunda da ortaya çıkabilmektedir. Bu şikayetleri yaşayan kişi sobalı evde yaşıyorsa, riskli yaş grubunda ya da kronik hastalığı varsa, riskli iş grubunda çalışıyorsa ve bu saydığım semptomlar ortaya çıkmışsa kişi gazdan zehirlendiğinden şüphelenmeli ve en yakın acile servise başvurmalıdır." Dr. Bukıran, alınması gereken diğer önlemleri ise "Mutlaka baca ve boru temizlikleri zamanında yapılmalı. Yanan sobaya üstten kesinlikle yakıt takviyesi yapılmamalı. Yatmadan önce kesinlikle sobaya yakıt konulmamalı. Lodoslu havalarda, sobalı odada kesinlikle yatılmamalı. Soba yakılan odanın havalandırılmasına dikkat edilmeli" diye sıraladı.
