ÇED İzmir Şubesi yönetim kuruluyla birlikte basın toplantısı düzenleyen Dernek Başkanı Levent Budak, tüm ülkelerde ilaç miadının ilaç üreticilerinin talepleri doğrultusunda, devlet kurumları ve ilgili bakanlıklar tarafından onaylandığını söyledi. Türkiye'de 1980'li yıllara kadar antibiyotik, göz ilaçları, serumlar gibi çok özel ilaçların haricinde ilaç kutularının üzerinde son kullanma tarihleri bulunmadığına dikkat çeken Budak, daha sonra ilaçların miadlarının önce 5, sonra ise 2 yıla indirildiğini belirtti. Budak, "Sürekli olarak ilaçta tasarruf yapılması gerektiğini öne süren Hükümet'in giderek kısalan bu sürelere göz yumması çelişki değil mi?" diye sordu.

'40 YIL SONRA BİLE ETKİN'

Budak, gelişmiş ülkelerde ilaç imhalarını çevreye zarar vermeden üretici firmalar yaparken, Türkiye'de yaptırım uygulanmadığı için miadı dolan ilaçların genellikle çöpe atılması nedeniyle çevre ve doğada zarara neden olunduğunu söyledi. ABD'de geçen yıllarda ilaçların son kullanma tarihlerinin tüketicileri ve ülkeleri yanılttığı iddiasıyla ilaç üreticisi firmalar aleyhine kamu davası açıldığına dikkat çeken Budak FDA (Food Drug Admistration) tarafından yüzden fazla ilaçta yapılan araştırma sonucunda, reçeteli ve reçetesiz satılan bu ilaçlardan yüzde 90'ının son kullanma tarihlerinden 15 hatta 40 yıl sonra bile etkin, güvenilir ve stabil olduklarının ortaya çıktığını açıkladı.

ABD'DE BÜYÜK TASARRUF

Budak, Türkiye'de de satılan idrar yolları hastalıklarında kullanılan siprofloksasin (geniş spektrumlu antibiyotik) ilgili araştırmada son kullanma tarihi 2 yılla sınırlı olan ilacın etkinliğinin 8 yıl daha uzatılabileceğinin ortaya çıktığını belirtti. Budak, ABD ordusundaki ilaç stokları üzerinde yapılan çalışmada, 1997'de testler için harcanan 172 bin dolara karşın 23 milyon dolarlık, 1998'de ise harcanan 260 bin dolara karşın 40 milyon dolarlık tasarruf ile harcanan bir dolara karşın 135 dolarlık tasarrufun ortaya çıktığını söyledi.

Türkiye'de 10 Ekim 2008 tarihinde, Sağlık Bakanlığı yazısıyla domuz gribi tedavisinde kullanılmak üzere üretilen ve o gün itibariyle miadı dolmuş bulunan bir ilacın raf ömrünün pandemik stoklarla sınırlı kalmak kaydıyla 2 yıl daha uzatıldığını belirten Budak, Sağlık Bakanlığı'nı ilaçların miadları konusunda çalışma yapmak üzere göreve davet etti.

TARİH, BİLİMSEL YÖNTEMLE BELİRLENMELİ

Türkiye'de 1 yılda reçeteli ilaçlar için 15 milyar lira ödendiğini belirten Budak, "İlaçların son kullanma tarihleri sadece üretici talebiyle değil bilimsel yöntemlerle belirlenmeli. Mevcut Eczacılık Fakülteleri, akademisyenler ve araştırma birimleriyle işbirliği yapılmalı. Devletin ve vatandaşın zararı önlenmeli" dedi.