Simge Özden-Meme kanseri tedavisinin yanı sıra böbrek ve beyin kanseri gibi hastalıklarda tedavi amacıyla kullanılan Afinitor ya da Everolimus isimli ilaca ulaşım konusunda hastalar sıkıntı çekiyor. Ayrıca Sağlık Bakanlığı birden fazla kemoterapi uygulaması alan hastalarda ilacın kullanımına izin vermiyor. İzmir Meme Hastalıkları Derneği üyelerinden Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Aziz Karaoğlu, 'Amerika yiyecek ve ilaç kurumu olan FDA ve Avrupa İlaç Ajansı EMEA 4 yıl önce bu ilacı ileri evredeki meme kanserli hastalarda onayladı. Türkiye'de de kullanılmakta, fakat bu ilaca ulaşmadaki kimi kısıtlılıklar, zaman zaman ilaca erişimde sıkıntı yaratabiliyor' dedi.

Yaklaşık bir ay önce change.org isimli siteden başlatılan 'Afinitor adlı ilaç SGK kapsamına alınsın, kanser hastaları yaşasın!' başlığı altındaki kampanyada meme kanseri hastası Ayla Aktunç, 'Meme kanseri için ileri evrede benim ve birçok hastanın kullandığı ve iyileşme sağlayan 5.500 TL'lik Afinitor adlı ilaç, devletin ödeme listesinden çıkarıldı ve artık SGK kapsamında ödenmiyor. Çok az tedavi seçeneği olan ve bu ilaçlardan fayda gören ben ve benim gibi hastalar için, çok acil olarak bu ilacın ödemeleri tekrar yapılmalı. Her hastanın yeni bir tedaviyi deneme şansı olmalı. Her ay bu ödemeyi yapmak çoğunluğumuz için mümkün değil. Lütfen destek olun, ailece moralimizi bozan, iyi kalma sevincimizi yarıda bırakan bu uygulama kalksın' dedi. İzmir Meme Hastalıkları Derneği (İzmeder) yönetim kurulu üyesi tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Aziz Karaoğlu, böyle bir durumun söz konusu olmadığını, ancak ilaca ulaşımda FDA ve EMEA onaylarında olmayan bazı kısıtlılıkların olduğuna dikkat çekti. Dr. Karaoğlu açıklamasında şu ifadeleri kullandı: 'Piyasa ismi Afinitor olan Everolimus isimli ilacı şu an hormon reseptörü pozitif, HER2 negatif metastatik olgularımızda yani kanserin vücutta başladığı yerden başka bir yere sıçramış halinde, Eksemestan isimli başka bir hap ile beraber kullanıyoruz. Fakat Everolimus (Afinitor)'u Sağlık Bakanlığı ile yapılan bir yazışmayla, hastaya özel endikasyon dışı izinle kullanabiliyoruz. Bu yazışma süreci oldukça yoğun çalışan onkoloji uzmanları için de yük getiriyor. Bu ilacı FDA ve EMEA 2012 Temmuz ayında onayladı. Türkiye'de FDA ve EMEA'dan farklı olarak; östrojen reseptörü pozitifliği % 40'ın üzeri olan ve metastatik dönemde bir sıra kemoterapi kullanımı sonrası onay verilmektedir.  

Bu nedenle bu ilaçtan yararlanamayan hastalar olabiliyor. Öncelikle bakanlığa özel izin yazısı yazıyoruz. Özel izin yazısından sonra onay geldiğinde, hasta herhangi bir para ödemeden ilacı alabiliyor. Bakanlıkla özel bir yazışma süreci geçiyor. Bu da bazen 1 hafta, bazen 15 gün veya daha uzun bir döneme yayılabiliyor. Şu anda ilacın temel problem noktaları bunlar. Meme kanseri hastaları için çok yararlı bir ilaç. Hastalıksız sağ kalımda ve genel sağ kalımda çok belirgin yararı gösterilmiş durumda. İlacın yapılan randomize faz III çalışmasının final analizi yapıldığında da genel sağ kalıma katkısı net olarak gösterildi. Bolero-2 isimli çok merkezli çalışma 720 kişi üzerinde yapılmıştı. Oldukça etkin, bilimsel olarak ilacın faydalarını çok net ortaya koyan bir çalışma olmuştu. Bizim hala bu ilacı endikasyon dışı izinle almamız oldukça can sıkıcı, ama hastalarımız bu ilacı alamıyor değil. İlaç alımı bakanlıkla yazışmalı bürokratik bir süreçten geçiyor. 4 yıldan beri bu ilacın onay almasını ve ilacın daha kolay ve kısıtlılıkların olmadığı bir şekilde erişime açılması dileğimiz. Onkoloji uzmanı reçeteyi yazdığında hastanın eczaneden gidip kolayca ulaşmasını istiyoruz. Sağlık Bakanlığı pek çok ilaçta bunu sağladı. Sağlık Uygulama Tebliği'ndeki (SUT) geri ödemede henüz onay almadığı için bu şekilde kullanıyoruz. Türkiye'de bir ilaç SUT geri ödeme planına girdiğinde hastalar çok daha kolay ilaca ulaşabiliyor.

Birden fazla kemoterapi alanlara yasak

Karaoğlu sözlerine şöyle devam etti: 'İlaçtaki sıkıntılardan bir tanesi de Sağlık Bakanlığı'nın bu ilacın kullanımını sınırlıyor olması. Bir kür kemoterapi uygulaması aldıktan sonra kullanımına izin veriyor, ancak iki sıra, üç sıra değişik ilaçlar kullanmış olan kanser hastalarında izin vermiyor. Bu da başka bir handikap.'