Galericiler Esnaf Odası Başkanı Zafer Dursun, merdiven altı araç satışları yapanlarının sayısının artmasına ilişkin “Bu kişiler vergi vermiyor, stopaj vermiyor, personel maaşı ve kira vermiyor. Vergiden muaf alım-satımı yapıyor” dedi.
Otomotiv piyasasındaki yüksek artış alıcı ve galeri esnafını birbirinden uzaklaştırdı. TÜİK’e (Türkiye İstatistik Kurumu) göre enflasyonun oranı yüzde 68,50 iken uzman ekonomistlerin bir araya gelerek oluşturduğu ENAG’ın ortaya koyduğu enflasyon oranı yüzde 124,63 oldu. Enflasyon verdiği dengesizlikle otomotiv piyasasındaki sık değişim merdiven altı araç alım satımı yapanların sayısının artmasını sağlarken galeri esnafına ise darbe indirdi.
Dursun, merdiven altı ismiyle bilinen kayıt dışı galericilerin diğer galeri esnafının belini büktüğüne işaret ederek “Pandemi döneminde araç satımı hızla yükselince bu da ‘araç terörü’ dediğimiz merdiven altı veya kayıt dışı galericilerin sayısının artmasına yol açtı. Bu insanlar vergi vermiyor, stopaj ödemiyor, personel maaşı ve kira masrafını karşılamıyor. Vergiden muaf alım-satımı yapıyorlar” dedi.
Enflasyon her sektörde yara
“Galeri esnafının yaşadığı çile sayılacak kadar değil” diyen Dursun, “Ülkemizde galerici sayısı yaklaşık 100 bindir. Pandemi dönemindeki satışla bu sayı 1 milyonu geçti. Sokaktaki her 10 kişiden 4’ü galerici. Esnafımız ise kötü senaryoya maruz kaldı ve kamuoyunda bunlara ‘tefeci, karaborsacı, galericiler yapıyor bunları, fiyat artışı bunlardan ötürü yükseliyor’ dediler. 1 milyon kişinin yaptığı bu iş yüzünden galeri esnafı ise ‘günah keçisi oldu” dedi.
Başkan Dursun, “Yaptığımız her türlü hesaplamada yüksek maliyetli kazançlar elde etmedik. Piyasanın kötü zamanlarında araç satamayan esnaf varken dükkânı kapatanlar da oldu. Çünkü yerine yeni araç koyamadılar. Ticaretin durmaması için alıp satmak da gerekiyor. Şu anda otomobil piyasası büyük krizin içinde. 2 milyonluk arabası olanlar 500 bin liraya araç alıyor ve 1 milyon 500 lirayla da banka banka gezip faize kovalıyor. Faizler yüksek oldukça her sektör bu yarayı üzerinde taşır. Ekonomik durumun ve enflasyonun verdiği etkilere baktığımızda ise 2024’ü çöpe attık. 2025’ten ise pek de umutlu değiliz. Çünkü ekonomistlerin de dediği gibi faiz düşüşlerini beklemiyoruz” diye ekledi.
‘Yarını göremiyoruz’
İkinci el araç piyasasına değinen Dursun, “1 milyon liralık aracın altındakilerin satışlarında hareketlilik var ama çok yüksek değil. 1 milyonun liranın üzerindeki araçlar durma noktasında. Benim bir arkadaşımın dükkanında 9 aydır araçlar duruyor. Esnafımız yarını göremiyor. Bu yüzde 25 bir düşüş değil. Modellere göre değişen bir orandır. Özellikle tercih edilen modeller için sadece ufak destek sağlanıyor. Favori araç markalarında yüksek arz talep olduğundan ufak destek sağlanabiliyor. Bu da 1 milyonluk araç için 400 bin lira düşüş demektir” dedi.
Dursun, son zamanlarda kayıt dışı araç alım-satım yapan galericilerden dolayı ‘araç terörü’nün önünün açıldığına dikkat çekerek “Kayıt dışı çalışanlar hiçbir şey vermiyor. Vergi yok, personel gideri yok, başka bir ödeme yok. Ama galeri esnafı, stopaj ödüyor, personel gideri ödüyor, maaş ödüyor. Kayıt dışı iş yapanların oranı yüzde 20’Lere düşse de yok değil. Bunu önlemek gerekiyor” dedi.
Başkan Dursun, bazı vatandaşların galeri esnafı gibi alım-satım yapmasının bir koyundan iki post çıkarılmasına piyasanın dengesinin bozulduğuna isyan ederek “Bir vatandaşla sohbet ediyordum. Dedim ki, biri 1 kilogram altın getirdiğinde, hemen kuyumcu dükkanı mı açacaksınız? Bana kırıldı. Elinizin altındaki altınları kuyumcuya götürüp bozdurursunuz. Arabayı da aynı şekilde profesyonel bir galeri esnafına götürüp bozdurmalısınız. Neden bir koyundan iki post çıkarıyorsunuz? Binadan kazandın, araç konusunda da bırakalım da bu işi bilenler kazansın. Bu da vergisiz kazancın önünü açıyor” dedi.
Dursun, bayram boyunca ve sonrasında galeri esnafının telefonun çalmadığına değinerek “Bayram biteli 20 gün oldu. Ve telefonu çalmayan esnaf var. Önümüzde yine bayram var. Bayramdan sonra okular kapanacak ve tatile gitmek isteyenler araç satın alırdı. Şimdi ise durum tersine döndü. Arabasını satıp elektrikli bisiklet alıyorlar” dedi.
Bir TC ile 3 araba satışı
Galericiler Esnaf Odası Başkanı Dursun, “Bakanlığı çok sıkıştırdık. Sadece bir TC kimlik numarasıyla bir yılda 3 arabadan fazlası satılmaya kalktığınızda kontrole takılıyor ve cezası var. Bu konuda çalışma başlatıldı. Bu cezaların artmasını istiyoruz. Bazılarına usulsüz cezalar yazılmış olsa da bunun önüne geçilmesi gerekiyor” dedi.
