Ali Budak- Ege İhracatçılar Birliği Zeytin ve Zeytinyağı üretimi ve rekolte beklentisi rakamlarını açıklayan Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Davut Er, dünya ve Türkiye’de  2016-2017 sezonunda gerçekleşen zeytin ve zeytinyağı üretimi ve ihracatı rakamları ile yeni sezonda beklenen üretim ve ihracat hacmi hakkında konuştu.
Uluslararası Zeytin Konseyi’nin (UZK) son verilerine göre, geçtiğimiz 2016-2017 sezonunda dünyada 2 milyon 536 bin ton zeytinyağı üretildiğini söyleyen Er, bu rakamlara göre üretimin önceki sezona göre yüzde 20 azaldığını söyledi.

2023 hedefi 650 bin ton

Türkiye’nin 2023 yılı için zeytinyağı üretim hedefinin 650 bin ton olduğunu belirten Er, “Sofralık zeytin üretimi hedefimiz 1 milyon 200 bin ton, ihracat hedefinin ise 3,8 milyar dolar. Bu hedefe varma yolunda 2017 2018 ürün yılında gerçekleşmesini beklediğimiz rekolte önemli bir mihenk taşı olacaktır. Bu sezonda rekolte beklentimi 280 bin ton civarı zeytinyağı rekoltesi ile 450 bin ton düzeyinde sofralık zeytin rekoltesine sahip olacağımızı tahmin ediyoruz” dedi.

Zeytin dikimi kontrolsüz yapıldı

Üretimin artırılması için zeytin fidanı dikimi konusunda hükümetin desteği olduğunu belirten Er, ‘Ama bazı alanlarda kontrolsüz dikildi. Gemlik yöresinin zeytini hızlı yetiştiği için en çok o dikildi. Ama yüksek bölgelerde daha verimli. Alçak bölgelere dikilenlerde verim alınamadı. Bölgeye adapte olmuş zeytinler dikilmelidir. Zeytin ağacı sulak yere dikilmez en kurak bölgelere dikilmelidir. Aslında ülkemizde yetişen zeytin çeşitliliği çok iyi. Nizip Kilis yağlık türü var. Akhisarda domat zeytini oluyor sofralık yapılır. Aydın’da memecik zeytini var, ister sofralık ister yağlık yaparsın.  Dedelerimiz hangi türün nereye uygun olduğunu belirlemiş. Türlere göre uygun bölgelere dikilmelidir. Zeytin Enstitüsü’nde zeytin fidanı ile ilgili araştırmalar devam ediyor. Eskiden daha çiftçi almadan kuruyan fidanlar vardı. Zeytin Enstitüsü’nde hastalıktan ari fidanlar geliştirdiler, mavi sertifikalı fidanlardan her isteyen üreticimiz alabiliyor’ diye konuştu.

Üreticiye zeytinde 50 kuruş yağda ise 2,5 lira destek

Ekonomi Bakanlığı’nın zeytin ve zeytinyağı ihracatına verdiği desteğin yeterli olmadığını belirten Er, şöyle devam etti: Devletimizce zeytin ve zeytinyağı ihracatına sağlanan destekler iki katına çıkartılıp, zeytin üreticimize 50 kuruş, zeytinyağı üreticimize ise 2,5 lira prim verilmeli.  Üretim maliyetlerindeki dezavantajlar da ortadan kaldırılırsa rekolte artışı ile birlikte kutulu zeytinyağı ihracatımız toplam ihracatımızdaki payı artar. Bu sayede üreticimiz emeğinin karşılığını alabilir. Bu sözünü ettiğim şartlar sağlanana kadar ambalajlı olarak ihraç edemediğimiz, iç piyasada da tüketemediğimiz ürünler dökme olarak ihraç edilmek durumunda olacak. Ekonomik mantık bu şartlar altında bunu gerektiriyor. Geçtiğimiz sezon gerçekleştirdiğimiz 44 bin 500 tonluk zeytinyağı ihracatımızın üçte ikisine karşılık gelen 29 bin 500 tonunu dökme ihracat olarak başta İspanya, İtalya ve ABD'ye gerçekleştirdik. ABD bile son yıllarda, İtalya, İspanya, Yunanistan ve Türkiye’den ithal ettiği zeytinyağlarının yüzde 70’ini dökme olarak ithal etme yoluna gitmeye başladı. Ayrıca ABD’de giderek artan organik zeytinyağı talebinden faydalanabilmemiz için, organik zeytinyağına 20 puan ilave destek sağlanmalı.

En faydalı yağ, zeytinyağı

Dünyada insan sağlığına en faydalı yağın zeytinyağı olduğunu ve sağlık iksiri olarak tanımlandığını söyleyen Er, sözlerini şöyle tamamladı: 2014 yılı itibariyle 176 milyon ton düzeyinde olan dünya bitkisel yağ üretiminde zeytinyağı yüzde 2 düzeyinde pay sahibidir. Palm yağı, soya yağı, kolza yağı, ayçiçek yağı, mısırözü yağı gibi yağlar rafine yağlar olduğu için insan sağlığı açısından naturel sızma zeytinyağı ile kıyas kabul edilemez. Buna karşın ülkemizde kişi başına zeytinyağı tüketimi 2 litrenin altında. Tüketim hedefimiz ise 5 litrenin üzerine çıkmak. Ancak bu hedef uzun zaman alacak. Bu hedefe ulaşmak için zeytinyağındaki KDV oranının yüzde 8’den yüzde 1’e çekilmesi gerekiyor. Bu faydalı iksirden herkesin yararlanması gerekir. Nasıl ilaç konusunda destek sağlanıyorsa bu sağlıklı üründen herkesin faydalanması için destek şart. Fiyatlar arz talep dengesine göre belirleniyor. Bizim buna müdahale şansımız yok. Ancak KDV düzenlemesi ile fiyat biraz aşağıya çekilebilir.