En son söyleyeceğimizi en başta söyleyelim. FETÖ gibi bir yapının devletten tasfiyesi elbette gerekli, hayırlı ve önemli. Ancak bir aşama sonrasına da bakmak lazım. Eğer bir gün FETÖ gerçekten tasfiye edilirse, FETÖ'den boşalan kadroların diğer tarikat yapılanmaları tarafından doldurulması durumunda, devlet aynı tehditleri öyle ya da böyle yaşamaya devam edecek. Bu nedenle, demokrasi ve özgürlükler için yapılması gereken en önemli şey laikliğe sarılmak. Laiklik, Türkiye'de devletin bekasının da bir sigortası olarak büyük bir anlam taşıyor.

* * *

Ergun Babahan, kaçtığı Kos Adası'ndan, Kılıçdaroğlu'na yapılan suikast girişimi ile ilgili bir twit atıyor. Diyor ki "faşizme destek veren herkes bedelini ödeyecektir. Buna Kılıçdaroğlu da dahil. Bu henüz başlangıç..." Faşizan yöntemlerle kendinden olmayanlara saldırmak FETÖ'nün genel tavrıydı. Bu sözler o yüzden kimseyi şaşırtmıyor. Ancak kendinden olmayana karşı tahammülsüzlük, baskı eğilimi, takiye, topluluk çıkarları için topluluktan olmayanları feda edebilme düşüncesi sadece FETÖ'ye özgü değil. Bu özellikler, terör örgütlerine ek olarak birçok tarikat yapılanmasına da içkin özellikler değil mi? Bireyin tarikata adanmışlık düzeyini yüksek noktalara taşıyabilen tarikatlar, bu nedenle demokrasi için daha fazla tehlike oluşturuyorlar. Üstelik devleti, grup çıkarlarının grup dışı kitlelere karşı savunulmasında bir aygıta dönüştürmeyi meşru görebiliyorlar. İşte bu nedenle de, laiklik önemli. Laikliği savunmak, Türkiye gibi ülkelerde sadece özgürlük, insan hakları, adaleti savunmak değil, aynı zamanda devletin bekasını savunmak anlamına geliyor.

* * *

AKP'nin sosyolojik kökenlerini ve tarihini dikkate aldığımızda, FETÖ mücadelesinin bu kadrolar tarafından etkin bir biçimde yürütülmesini beklemek mümkün müdür? Tartışılır. Devlet kurumlarında, FETÖ yapılanmasını incelemek ve soruşturmak için oluşturulan komisyonların üyelerinin önemli bir kısmının FETÖ hareketiyle geçmişte ya da halihazırda devam eden gönül bağları olduğu ile ilgili söylentiler havada uçuşuyor. FETÖ'nün bukalemunvari yapısı dikkate alındığında, bu iddialar hiç de yabana atılır gözükmüyor. Bu nedenle mücadelenin, gerçek bir mücadeleye dönüşmesinin önünde önemli engeller olduğu açık. AKP yönetiminin bu engelleri bertaraf edebilmek için oldukça kararlı olması gerekiyor. Kararlı olmanın önkoşulu ve temel göstergesi laikliği ciddiye almak. Laikliğin ciddiye alınması FETÖ benzeri yapıların fırsattan istifade devlette kümelenme süreçlerini önler. Özgürlüğe, insan haklarına, demokrasiye ve adalete ek olarak FETÖ'nün gidip YETÖ'nün ya da ZETÖ'nün gelmemesinin de garantisidir laiklik...