Şefika Bal- Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı, "İŞKUR devreden çıkarılacak, yerine özel istihdam büroları getirilecek. Modern dayıbaşılık sistemi ile 7 bin gün emeklilik sigortası primi nasıl dolacak?" dedi.
Kısmen veya tamamen üretimini durdurmak zorunda kalan işletmelerin işçi çıkarmadan maddi sıkıntılı günlerini atlatması konusunda destek olacak kısa çalışma ödeneğine başvuru yapma şartları kolaylaştı. Bundan böyle 'dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlarda da kısa çalışma ödeneği devreye girebilecek. Yönetmeliğin önceki halinde, genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle bağdaşmadığı halde "nakit darlığı, ödeme güçlüğü, pazar daralması ve stok artışı" gibi sebeplere dayalı olarak kısa çalışma ödeneği talep edildiği tespit edilirse, talep reddediliyordu. Bu hüküm yönetmelikten çıkartıldı. Bu durumda, dışsal etkilerden kaynaklı dönemsel olarak nakit darlığı, ödeme güçlüğü, pazar daralması ve stok artışı yaşanması halinde de kısa çalışma ödeneği başvurusu yapılacak.
DİSK, Ulusal İstihdam Strateji'sine karşı
DİSK Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı, kısa çalışmayı değerlendirdi. Sarı, "Kısa ve dönemli çalışma olarak adlandırılan sistem, 1996 yılında Türkiye tarafından imzalanan Ulusal İstihdam Stratejisi adı altındaki belgeyi imzalamasına dayanmaktadır" diyerek detaylarını anlattı. Memiş Sarı, "Ulusal İstihdam Stratejisi 2001 yılında yavaş yavaş IMF ve emperyalist güçlerin dayatmasıyla ülkemizde hayat bulmaya başlamıştır. Bunun için de çoklu çalışma yöntemleri ve sistemleri var. Örneğin kiralık işçilik, part-time çalışma, dönemsel çalışma, sözleşmeli çalışma, taşeron çalışma gibi. Yani Avrupa ülkelerinin AB için getirmiş olduğu koşullar kapsamında Türkiye'nin bu belgede imzası bulunmaktadır. Tabii dönemsel olarak bunları hayata geçirebilmek için kanunlar değişmektedir. 1475 sayılı yasa lağvedilerek yerine 4857 sayılı iş kanunu getirilmiştir. Getirilen kanunda da kısmi çalışma sistemleri, tam zamanlı çalışma sistemleri madde madde konulmuştur. Sendikamız o günden beri Ulusal İstihdam Stratejisi'ne karşı çıkmaktadır" dedi.
"Yarı zamanlı çalışma denen şey aslında genelde kadınlar üzerinden başlatılarak onların ekonomik özgürlüklerini alarak onları evlerine hapsetmenin bir göstergesi olmuştur" sözlerini kaydeden Sarı, "Dini motiflerle süsleyerek kadını evde çalıştırıyoruz. Yarı zamanlı, yerinde çalışma gibi unsurlar kadınları çalışma hayatından geri tutmuştur. Çünkü millet kültürü biat toplumunu oluşturur. Biat toplumu, az gelişmiş ülkelerde iktidarların devamlılığını sağlaması açısından öncülük oluşturur. Doğal olarak değişkenliği, üretkenliği yaratanlar kadınlarımızdır ve kadınların ekonomik özgürlüklerini alarak onları çalışma hayatının dışına atmak, kadınları erkek egemen toplumlarda olduğu gibi babaya veya eşe bağlı hale getirir" sözlerini kaydetti.
'Bürolar, İŞKUR'un yerini alacak'
DİSK Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı, "657 sayılı kanuna kamu performans reformu diyorlar. Hükümetler reform kelimesini ağızlarına aldığında biz işçiler emekçiler biliyoruz ki tehlikeli bir olgu geliyor. Kamu performans reformu dendiğinde bilin ki bunun esnekleştirme, özelleştirme, güvencesizlik olduğunu biliyoruz. Aslında reform bizim tabirimizde işçilerin,emekçilerin, çalışanların sosyal ve adaletli çalışma koşullarının daha da iyileştirilmesi, üretim ilişkileri içerisinde daha iyi şartlar demek" diyerek şunları ekledi: Hükümetlerin bu tür reform çalışmaları, işçilere bir baskı aracı ve çalışma koşullarının daha kötü pozisyonlara getirilmesini ifade eder. Daha büyük tehlike ise dünya üzerinde 5 tane uluslararası kartel kiralık işçilik üzerine çalışıyor. Avrupa'da bu çok yaygın kullanılmakta ve Türkiye'de Ulusal İstihdam Stratejisi'ni imzaladığı için çalışma koşullarının artık kiralık işçiliğe dönüşmesi endişesini taşımıyoruz, çünkü özel istihdam büroları onaylandı. Artık işçi, iş verenleri özel istihdam bürolarıyla bulacak, İŞKUR devreden çıkarılacak. Yıllardır iş bulma umudu olan insanlar İŞKUR'a müracat yapıyor, TÜİK bile işsizlik rakamlarını İŞKUR üzerinden veriyor. Şimdilik kısa çalışma konusunda müfettişlere verilen yetkiler, özel istihdam bürolarına devredilecek. Bölgesel paylar hesaplanacak, hangi güçlerin hangi bürolarda rantlarını kazanacağı belli olacak.
'İşsizlik maaşı, devletin mi işçinin mi?'
"Kişiler İŞKUR'a gider gibi, yumuşatılmış adı Özel İstihdam Bürosu olan kiralık işçi bürolarına gidecek, kayıtlarını yaptıracaklar. Zamanı geldiğinde artık İŞKUR eleman temin etmeyeceği için bu bürolar çalışmaya başlayacak" diyen Sarı, "Dönemsel veya günübirlik özel istihdam bürolarından işçi, iş veren buluşması gerçekleştirilecek. İşçi sadece gidip işini yapan kişi olacak, parayı özel istihdam bürosu alacak. Yani eskiden olan dayıbaşılık sisteminin moderleştirilmesi olacak. Gün başına para verilecek ve sigorta yapılacak. Özel istihdam bürosu da bu işten payını alacak. Denetimsiz insanların elinde bir sistem olacak ve nitelikli çalışma ortadan kaldırılacak. Son dönemlerde işsizlik sigortası fonundaki paraların işçiye değil iş verene devredildiğini görüyoruz. İş verenin ikinci kez elini rahatlatmak adına eleman temin ediliyor. İstihdam yaratıyoruz diyorlar, evet yaratıyorlar ama yaptıkları düzende 1600 liralık maaşın yarısını iş veren veriyor diğer yarısı ise işsizlik fonundan devlet tarafından veriliyor. Bu işsizlik parası kimin? Devletin mi yoksa işsiz kalacağı bir gün kullanması için işçinin mi?" sorularını yöneltti.
Emeklilik prim günü nasıl dolacak?
DİSK Ege Bölge Temsilcisi Sarı, "İşçiye verilmesi gereken paranın iş verene pay aktaran bir sistem haline getirilmesine biz en başından beri karşıyız. Ama maalesef az gelişmiş toplumlarda medya kapitalist güçlerin elinde olduğu için sesimizi duyuramadık. Ancak gün geçtikçe daha kötü ve ağır çalışma koşulları bizi beklemektedir. Kiralık işçiliğe de baktığımızda örneğin bir mühendislik firmasını düşünün. Mühendisler evlerinde oturacak, projeyi evlerinde hazırlayıp gönderecek. Çalıştığı saatler karşısında ücretini alacak. Bu durum asgari ücretin ve ekonomik krizin zaten dip yaptığı bir ülkede insanları açlığa ve yokluğa mahkum etmektedir. Ayrıca 7 bin iş günü prim ödeyip 65 yaşında emekli olacak tüm gençler ayda kısa, yarım çalışmalarla bugünleri nasıl doldurur da emekli olur? O yüzden biz Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu olarak Ulusal İstihdam Projesi'nin hayata geçmemesi için çok çaba harcıyoruz. Emeğin değerli olduğu, hakların olduğu, insanların yan yana adaletli bir ülkede yaşayabilmesi adına herkesi mücadeleye davet ediyorum" diye konuştu.