Deniz canlısının fosili yıllardır masasındaydı

Mimar Necati Sayın (59), son günlerde gazete ve internette çıkan fosillerle ilgili haberler üzerine sehpa süsü olarak kullandığı, üzerinde deniz canlıları şeklinde objeler bulunan mermer plakanın fotoğrafını Balıkesir Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Jeoloji Bölümü'nde inceletti. Üniversiteden süs olarak kullandığı mermer plakadaki formatların, nesli 65 milyon yıl önce dinozorlar ile birlikte tükenen Ammonit fosili olduğunu cevabını alan Sayın, şaşırdı.

Sayın, mermer plakayı, 1992-2000 yılları arasında, Balıkesir'in Edremit İlçesi Altınoluk Beldesi'nde kooperatif inşaatı çalışmaları sırasında bir mermercide gördüğünü, o bölümü kestirip kendisine ayırdığını ve uzun yıllar süs eşyası olarak kullandığını söyledi. Sayın, "Altınolukta bir kooperatifin mimari projesini üstlenmiştim. Kullanılacak malzemeleri en ince ayrıntısına kadar inceleyip, en kalitelisini bulunca satın alıyordum. Çalıştığım pek çok inşaat malzemesi satan yerler ve mermerciler vardı. Bir mermer atölyesinde inceleme yaparken, bir parçanın üzerinde deniz canlısına benzeyen bir şekil gördüm ve o bölümü kestirip kendime aldım. Ama hangi tarihte olduğunu ve hangi mermerciden aldığımı hatırlamıyorum. Yıllarca sehpa süsü olarak kullandım. Büroma yüzlerce konuk geldi. Hepsi çok güzel olduğunu söyledi, ancak ne olabileceği hakkında kimsenin bir fikri yoktu. Son günlerde gazetelerde ve internette fosillerle ilgili haberler görünce, sehpa süsü olarak kullandığım mermerdeki şekillerin ne olabileceğini düşündüm.

Balıkesir Üniversitesi'ne telefon ettim. Mühendislik Mimarlık Fakültesi Jeoloji Bölümü'nden Yrd.Doç.Dr. Murat Ali Kılıç ile görüşmemi önerdiler. Kendisiyle görüştüm. Mermerin fotoğrafını istedi. Kısa süre sonra beni bilgilendirdi. Mermer plakadaki formların Ammonit fosili olduğunu ve 65 milyon yıl önce nesillerinin tükendiğini söyledi. Çok şaşırdım. Eğer bilim açısından bir faydası olabilecekse, istedikleri zaman mermer plakayı inceleyebilirler" dedi.

Dinozorlarla birlikte yok oldu

Balıkesir Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Ali Murat Kılıç, mermer plakadaki formların ammonit fosilleri olduğunu vurguladı. Yrd.Doç.Dr. Kılıç, "Siyah Mermer plakada Ammonit fosiller gözlemlenmiştir. Taksonomik sınıflamasını özetle yaparsak, Animalia (Hayvanlar alemi), Dal Mollusca (Yumuşakçalar), Cephalopoda (Kafadan bacaklılar)sınıfı ve alt sınıf Ammonoidea olarak belirtmemiz gerekir. Bu fosil formlar günümüzden 408 milyon yıl önce ortaya çıkmış ve 65 milyon yıl önce dinozorlar ile birlikte soyları tükenmiştir. Birçok kültürün mitolojisinde güç simgesi olarak kabul edilen ammonitler kayaçların yaşlarının belirlenmesinde son derece önemli fosillerdir. Ekonomik değeri yoktur, fakat fosil bilimi açısından çok büyük öneme sahiptirler" dedi.

Ammonitler nedir?

Ammonitler, Jura ve Kretase olarak bilinen dönemlerde yaşamış olan denizel canlılardır. Kretase sonlarına doğru, dinazorlar ile eş zamanlı olarak nesilleri tükenmiştir. Genellikle fosiller olarak bulunurlar, Günümüzden 245 milyon yıl önce denizlerde beliren ve 65 milyon yıl önce yeryüzünden silinen bu hayvanlar salyangoz, istiridye, ahtapot gibi yumuşakçalarla aynı grupta sınıflandırılır.

Ammonitlerden günümüze ulaşan tek iz, kayalarla kaynaşarak fosilleşmiş (taşlaşmış) olan sert kabuklarıdır. Bulunan fosil örneklerden çoğu ancak 3 cm genişliğindedir. Ammonitlerin, Nautilus denen bir deniz canlısına benzediği ileri sürülüyor. Ammonitlerin fosilleşmiş kalıntıları jeologlar açısından çok önemlidir. Jeologlar inceledikleri kayaç katmanlarının yaşını bu kalıntılardan saptayabilir.