Dario Moreno sokağından Tarihi Asansöre İzmir

Burcu Özkan- İnsanından kültürüne, kıyı boyunca uzanan çimlerinden havada süzülen güvercinlerine kadar içinde binbir çeşit hikaye barındıran İzmir’in tarih kokan ‘Dario Moreno’ sokağı, bir sanatçının dünyasını yansıtıyor. Şirin kafeleri ve minimalist görünüm yansıtan sanatsal duvar resimleri ile bezenmiş bu sokak, 1907 yılında yapılmış olan Tarihi bir asansöre çıkıyor.

Gerçek adı David Arugete olan Dario Moreno, 1921’de Aydın’da dünyaya geldi. Küçük yaşta babasını kaybederek yetimhanede büyüyen Moreno, zorlu bir hayat geçirdi. Her türlü olanaksızlıklara rağmen sanattan vazgeçmeye Dario, sanata ve gitarına olan düşkünlüğü ile biliniyor. Gitarist, piyanist, sinema oyuncusu ve başarılı bir besteci olarak İzmir’de hayatını sürdürdü. Moreno’nun Yaşadığı sokak ‘Dario Moreno sokağı’ olarak İzmir’de ölümsüzleştirildi.

Türkiye asıllı İzmir sevdalısı, Fransa’da ünlenen şarkıcı İzmir’in yoksul kaldırımlarında büyüdü. Müziğe bu kentte başladı.

30 Kasım 1968’de İstanbul’da vefat ettiğin de, İzmir’e gömülmek için vasiyeti olmasına rağmen annesi tarafından İsrail’e gömüldü.

“Canım İzmir, Deniz ve Mehtap, Şinanay, Kukuruku, Hatıralar Hayal Oldu, Yavaş Yavaş Gel Bana, Oisas” en ünlü şarkıları arasındadır. Hayatını anlatan tek kitabı İzmirli yazar Yaşar Aksoy yazdı.

Moreno sokağı boyunca yer yer gotik kafeler ve rengarek sanatsal köşeleriyle bezenmiş evler görmek mümkün. Sokağı sonunda ise 58 metre yüksekliğinde, 1900’lü yullardan kalma Tarihi Asansör beliriyor. Asansör, Mithatpaşa Caddesi ile tepedeki Halil Rıfat Paşa semti arasındaki yükseklik farkından dolayı, yaşlı, çocuk ve hamilelerin dik merdivenleri tırmanmasının getirdiği zorluğu aşmak için 1907 yilinda Nesim Levi Bayraklıoğlu isimli bir musevi hayırsever tarafindan inşa edildi.

İlk zamanlar el buharı ile çalışan kulenin tuğlaları Marsilya'dan getirildi. Uzun yıllar Nesim Levi'ye, daha sonra Ayla Ökmen'e ait olan kule 1983 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesine Ayla Hanım tarafindan bağışlandı.

Tarihi Asansör, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafindan mimar Zehra Ekinci ve Oktay Ekinci'ye restore ettirilerek İzmir'e yeniden kazandınldı. 1992 yılında hizmete giren tesisin Mithatpaşa'dan Asansör'e gîden yoluna da o sokakti yaşamış olmasından dolayı Dario Moreno Sokağı adı verildi.

Asansör şu an ise İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından kullanılmaktadır. Bu tarihi eser eğlence mekânı olarak kullanılmasının yanı sıra, dinlenme alanı ve kültür yeri olarak da kullanılır. İzmir’e gelenlerin gün batımını bu asansörden mutlaka izlemeleri gerekir. Şehri kuşbakışı izleyerek keyifli saatler geçirebilirsiniz. Bu güzelliği gördükten sonra, tarihi mekândan ayrılmak istemeyeceksiniz.