Mozart Etkisi

Neden anlattım bunca bilgiyi? Mozart ve klasik müzik sevdamı paylaşmak için mi? Kısmen :) Malum insan beyni hala büyük bir muamma. %10'unu kullanabildiğimiz gizemli bir organ. Öğrenme, davranış, hafıza, uyku, unutkanlık, Alzheimer ve daha nice başlığın altı tam dolu değil. Ne, nasıl oluyor ve neden netleşmedi. Merakla araştırıyor bilim insanları. Örneğin bitkilerin neden sabahları açıp boylarının uzadığına dair bir araştırmada sebebin sabah erken saatlerinde kuşların ötmesi olabileceğinden yola çıkarak; bitkilere farklı tarzda müzik dinletmişler. Buna benzer şekilde ineklerin süt verimini, tavukların yumurta sayısının artışını inceleyen araştırmalar da var. Sonuçları benzer şekilde klasik müziği birinci yapıyor. Ama klasik müzik içinde de Mozart'ın yeri ve besteleri ayrı bir konumda.

1993'te Nature dergisinde yayınlanan Rauscher ve arkadaşlarının yaptığı bir araştırma müthiş ilgi görmüştü. Kaliforniya Üniversitesi'nde 36 üniversite öğrencisine Mozart'ın 2 piyano için bestelenen Re majör piyano sonatını (K.448) 10 dakika dinletirler. Sonra  Stanford-Binet Zeka Testinde uzaysal zamansal (spasyaltemporal) yeteneklerde (kağıt katlama ve kesme becerileri) 8-9 puan artış tespit edilir. Bu müziğin beynin uzaysal işlev performansını arttırdığını söylerler. 1998'de Alzheimer hastalarına Mozart dinletilince uzaysal-zamansal muhakemenin güçlendiğini görürler. Epilepsi hastaları üzerinde de denenir, K.448 dinleyenlerde epilepsi (sara) nöbetlerinde azalma görülür.
2001'de  Psychological Science dergisinde yayınlanan bir araştırmada 24 öğrenci  K.448 dinleyince uzaysal yeteneklerde (PF&C kağıt katlama-kesme) ve ruh hali  (POMS arousal score) testlerinde yüksek skorlar aldığı yazar.

1991'de Fransız araştırmacı Dr Alfred A. Tomatis "Pourquoi Mozart?" yani "Neden Mozart" kitabında Mozart Etkisi (Mozart Effect) diye tanımlar. Aslında bu etki zekayı direk olarak artırması değil, işitme ve uzaysal becerilerde artıştır. Zaten klasik müzik genel anlamda ruhu dinlendirdiği için ruh halinde iyilik, huzur duyma olur. Fakat Mozart'ın söz konusu olan bu eseri incelendiğinde frekansının yüksek olduğu saptanmıştır. Biz biliyoruz ki uykuda beyin dalgalarımız en düşük frekansta iken öğrenme ve dikkat halinde frekansı artar. Belki tüm olay bununla ilgili!

Netlik kazanmasa da Mozart Etkisi gazete ve dergilerde çok yeraldı. Magazinsel bir hal aldı, bebeklerin zekası artar mı, gebe kadın karnına teyp dayayıp bebeğe müzik mi dinletsin, sınavlardan önce K.448 dinlenirse daha mı başarılı olur gibi sorular belirdi. Cevabını vereyim. Bebeklerin ihtiyacı olan CD dinleyip bakıcı elinde büyütülmek değil. Huzurlu ortamda, sevgi ve ilgiyle büyümeleri zaten zihinsel-bedensel-ruhsal gelişimleri için yeterli. Kaliteli uyku, dengeli beslenme ve düzenli fiziksel egzersiz yapmak sağlık kadar beynimiz için ve öğrenmek için şart. Elbet müzik ruhun gıdası, klasik müzik çocuğa daha parlak zeka sağladığı ispatlanmadıysa da, duygusal gelişimini zenginleştirir.

Sağlıkla kalın