Merhabalar. Geçen ay yazımı rahatsızlandığım için yazamadım. Bunu için özür diliyorum. Bu ayki yazımda RDDT’de rasyonelliğin ne anlama geldiğini anlatmak istiyorum. Bunu bana soran ve bu yazıyı yazmama neden olan A.E adlı danışanıma teşekkür etmek isterim.
Aslında soru şuydu: Psikolojide rasyonel olmak ne anlama geliyor? Tam olarak İrrasyonel olmanın tersini anlatıyor. Yani ’Tutarlı bir şekilde mantıklı düşünmek.’ demektir rasyonel düşünmek. Gerçeklerle bağdaşmayan, tutarlı olmayan, mantıklı olmayan, bizi amacımıza ulaştırmayan düşünce rasyonel değildir.
Bunu bir örnek vererek açıklamak istiyorum:
Diyelim ki boşanmak üzeresiniz ve eşinize sürekli olarak geçmişte yaptığı hataları tekrarlayıp duruyorsunuz. Aslında yapılması gereken bundan sonraki süreci irdelemek iken, eşiniz sizi sürekli olarak geçmişe çekiyor. Şimdi düşünülmesi gereken şey nedir? Kendinize haksızlık yapıldığını düşünmeniz ve eşinizin sizi geçmişe çekmesine karşı direnmemeniz halinde başınıza gelecek şey bellidir: Kesin bir çözümsüzlük! Çünkü her iki çift de geçmişe dair kendilerini büyük oranda haklı çıkartabilecek anılara sahiptirler ve şu an bunları tekrar ortaya dökmek tam anlamıyla bir zaman kaybıdır. Geçmişte çözülemeyen ve sizi boşanmanın eşiğine getiren bu sorunu tekrar konuşmak size bir şey sağlamayacaktır. Konuşulması gereken şey, bundan sonra ne yapılabileceği ve çıkacak, tahmin edilebilen veya tahmin edilemeyen şartlara nasıl uyum sağlanabileceğidir. O zaman, geçmişi kontrol etmeye çalışmak gibi irrasyonel bir fikrin peşinden koşmak yerine, gelecekte nasıl biri olabileceğimizi tasarlamak çok daha rasyonel olacaktır.
Zaman zaman bazı çiftlerin geçmişteki sorunları çözemediklerinde bu sorunlar üzerine odaklanıp geleceği adeta kurgulayamadıklarına tanık oluyorum. Danışanı bunu yapmaktan alıkoymak bazen çok zor olabiliyor. Bunun nedeni ise, geçmişi düşünmenin bizim duygularımızı gıdıklaması. Ve daha derinde yatan şey ise karşımızdakinden bir nevi intikam almanın dayanılmaz çekiciliği. Bu hafta birden fazla danışanımla intikam alma konusunda konuşmalarımız oldu. Ben intikamı bir kara deliğe benzetiyorum. Ne yaparsak yapalım, yaptıklarımızı içine çeken ve bizim her zaman başka intikamlar peşinde koşmamıza neden olan bir kara delik. Sevgili okur, intikam almak sadece geçmişte yaptığınız hataları tekrarlamamak, daha iyi yaşamaya çalışmak, eylem yapmak, aktif olmak ve bu hayattan daha fazla zevk almaya çalışmakla olabilir. Yoksa bizi kötü bir duyguya sokan insanlara aynı kötü duyguyu yaşatmaya sadece basitlik diyebiliriz. Bu anlamda affedebilme, geçmişi unutmaya çalışma, geri adım atmak değil; zamanımızı aynı hataları tekrarlayarak harcamamak anlamına gelmelidir.
Kendinize iyi bakın, Covid-19 hala tehlikeli bir evrede ve bu evrenin geçtiğini düşünmek çok büyük bir hata olur.
Sevgiyle kalın…