Tarık Dursun K.'nın, dostlukları 60 yılı aşan arkadaşı
Nedret Gürcan'a 1950'lerde yazdığı mektuptan.
Roman ve öyküleri, araştırma ve denemeleri, gazete yazıları, film senaryoları, radyo ve sahne oyunlarıyla toplumsal yaşamımızda ışık olmuş yazın emekçisi Tarık dursun K.'yı 84 yaşında kaybettik. 26 Mayıs 1931'de İzmir Karşıyaka Bostanlı'da doğan, ilkokulu İzmir ve Ankara'da tamamlayan, ortaokulu dışarıdan sınavlara girerek bitiren Tarık Dursun K., bir süre gazete dağıtıcılığı, seyyar köftecilik, otobüs biletçiliği gibi işlerde de çalışır
Yaşar Kemal, Fikret Otyam derken İzmir Karşıyakalı hemşehrimiz Tarık Dursun K.'yı da aynı günler, aylar içerisinde sonsuzluğa uğurladık ve 12 Ağustos 2015 günü toprağa verdik.
İnkılâp Yayınevi tarafından Tarık Ağabeyi yitirdiğimiz 2015 yılında 2 cilt olarak yayımlanan kitap, "Bir Gün Bir Issız Adaya Düşerseniz" başlığını taşır. Roman ve öyküleri, araştırma ve denemeleri, gazete yazıları, film senaryoları, radyo ve sahne oyunlarıyla toplumsal yaşamımızda ışık olmuş yazın emekçisi Tarık Ağabey, sözünü ettiğim kitabıyla, okuru, Homeros'tan Herodotos'a, Mevlana'dan Yunus Emre'ye, Miguel de Cervantes'ten W. Shakespeare'e, Evliya Çelebi'den Stendhal'a, Balzac'tan Edgar Allen Poe'ya uzanan eşsiz bir yolculuğa çıkartır, ki inanılmaz uzun erimli ve değerli bir çalışmanın ürünüdür.
Şimdi benim sorunum; Tarık Dursun K., Fikret Otyam gibi nice değerin; ürünleriyle çabalarının ve dünya görüşlerinin geleceğe bırakılması konusunda çalışmalar yapılarak kalıcı kılınmaları üzerindeki yetersizliğimize ilişkindir ve yazının sonunda önerim vardır.
Tarık Ağabeye döndüğümüzde ilk dikkati çeken birkaç unsur; onca yoksul bir yaşam içerisinde küçük yaşta yaşama atılmış olmasına karşın gerek gazeteci, gerekse de edebiyatçı kimliğini oluşturan güçlü dil yapısı ve anlatım gücünü oluşturan altyapısının kendi kendisini yetiştirmiş olmasına dayanmasıdır. Evet, ünlü yazarımız Dursun K. ortaokulu dışarıdan bitirmiş bir yazın emekçisidir. Tarık Dursun K., pek çok dile çevrilmiş kitaplarına dayalı saygın ödüllerle taçlandırılmış yazarlığının eşiğinden adımını attığında, edebiyat alanında yerli yabancı, hepsi de ünlü, Hemingway, Saroyan, Sait Faik, Orhan Kemal, Yaşar Kemal ve Kemal Tahir gibi adlar vardır ve bu adları kendisine örnek alır.
Yazmaya ilk şiir ile başladı
Yazmaya ilkin şiirle başlar Tarık Dursun K. ancak kendi anlatımıyla "şiirin belini kıvıramayacağına inandığı için" şiiri bırakır. Bugün bile onun gözünde "şairler büyük adamlardır", çünkü birkaç sözcükle dünyanın başına gelenleri anlatma becerisine sahiptirler.
Hikayeci gücünü besleyen adları ise şöyle sıralar Tarık Dursun K.: Sait Faik, Memduh Şevket Esendal, Sabahattin Ali, Orhan Kemal, Kenan Hulusi, Refik Halit, İlhan Tarus, F. Celalettin, Oktay Akbal, Samim Kocagöz, Fahri Erdinç. Hikaye yazarı olmanın önkoşulu ilkin iyi okur olmaktan geçer ona göre. "Bir ölçüde hikayecilik nüvesi taşıyorsa, su yolunu bulacaktır."
Kitaplarında her sınıftan insanları, özellikle kadınları başarıyla anlatan Tarık Dursun K.'nın; gazetecilik ile edebiyatı, dahası sinema yönetmenliğini birlikte sürdürmesi ayrı bir dikkat edilmesi gereken unsurdur. Attilâ İlhan'ın, "gazete haber dili, edebiyat dilini bozar!" savı doğru olsa da, Tarık Dursun K. açısından yerini bulmamış bir savdır. Döneminin ünlü Akis Dergisi adına Yassıada duruşmalarını izleyen Gazeteci Tarık Dursun K. mesleğe, İzmir'de, 1949 yılında, Anadolu Gazetesi'nde sayfa sekreteri ve sanat sayfası yöneticisi olarak başlar. Besim Akımsar ile Nevzat Kızılcan'ı, gazetecilikte ilk ustaları olarak özellikle belirten Tarık Dursun K. ardından Ankara ve İstanbul'da Kim, Pazar Postası, Son Havadis, Akis, Yeni Ortam, Milliyet, Akşam gazetelerinde çalışır.1960 Askeri Darbesi sonrası Yassıada duruşmalarını Akis Mecmuası adına Metin Toker, Yusuf Ziya Ademhan, Egemen Bostancı ile birlikte izler, yine gazete ve dergilerde sinema eleştirileri yayımlar.
Otobüs biletçiliği de yaptı, seyyar köftecilik de
26 Mayıs 1931 tarihinde İzmir Karşıyaka Bostanlı'da doğan, ilkokulu İzmir ve Ankara'da tamamlayan, ortaokulu dışarıdan sınavlara girerek bitiren (1950) Tarık Dursun K., bir süre gazete dağıtıcılığı, seyyar köftecilik, otobüs biletçiliği, muhasebe yardımcılığı, memurluk gibi işlerde de çalışır.
Sinemaya, Yönetmen Orhan Elmas'ın yanında asistan olarak adım atan ve 1962'de Aramıza Kan Girdi adlı polisiye filmiyle yönetmenliğe başlayan, 8 film yöneten Tarık Dursun K. pek çok sinema filmine senaryolar yazar. Ramazan Gökalp'in Arkın Matbaası'nda basılan Cumhuriyet Ansiklopedisi'nde, kelimesi 7.5 kuruş karşılığı çalışır. 1969'da Kurul Kitabevi'ni açar, Milliyet Yayınları'nı kurarak yönetir. Milliyet yayınları, ilk altı ayında tam bir milyon adet kitap basar (1970- 1973). Cengiz Tuncer ve Nedret Gürcan ile ortaklaşa Kervan Dergisi'ni (Ekim 1951) çıkartır (İzmir'de çıkan dergi 18x25 cm boyutlarında olup, 8 sayı çıkmıştır. Fiyatı 25 kuruştur). Günümüzde Kitaplar adıyla aylık dergi yayımlar (10 sayı, 1973-974). Koza Yayınları'nın kurucularından birisi olur ve yöneticiliğini üstlenir (1975). Koza Yayınları, imece yöntemiyle yaşatılan bir yayınevi özelliğindedir. İlk şiiri 1949'da Kaynak'ta çıkar. Öykülerini 1951'den itibaren Yeditepe, Kaynak, Seçilmiş Hikâyeler, Mavi, Yenilik, Dost, Yelken, Ataç, Yeni Ufuklar, Varlık, Türk Dili, Adam Öykü, Gösteri, Milliyet Sanat dergilerinde yayımlar. Senaryo, çocuk kitapları, öykü, roman gibi farklı türlerdeki ürünleriyle 1950 kuşağının verimli kalemlerinden birisi olarak görülür.
Önerim
İzmir Gazeteciler Cemiyeti Onur Üyesi Tarık Dursun K. ile birlikte yine ondan birkaç gün önce yitirdiğimiz gazeteci ustamız Fikret Otyam'ın izine sahip çıkma ve değerlerini gelecek kuşaklara bırakarak kalıcı kılma adına, yine Cemiyet'in 70. yıldönümünü kutlayacağı 2016'da, İzmir'de etkinlikler proğramlanması son derece yerinde olacaktır.
Evet Sevgili Tarık Ağabey, sizlerin bir bir sonsuzluğa gidişinizle geride kalan bizler kendimizi "ıssız adaya düşmüş" olarak duyumsuyoruz. Şimdi ellerimizde tuttuğumuz kitaplarınızdır. Her şey için yürekten teşekkür ediyoruz.
Tarık Dursun K.'nın yapıtları
Şiir: Devrialem (1951- Cengiz Tuncer ile ortaklaşa).
Öykü: Hasangiller (1955), Vezir Düşü (1957), İnsan Kurdu (1959), Güzel Avrat Otu (1960), Sevmek Diye Bir Şey (1965), Yabanın Adamları (1966), 36 Kısım Tekmili Birden (1970), Bağrıyanık Ömer ile Güzel Zeynep (1972), Bahriyeli Çocuk (1976), İmbatla Dol Kalbim (1982), Ona Sevdiğimi Söyle (1984), Ömrüm, Ömrüm... (1987), Aşk, Allahaısmarladık (1993), Yaz Öpüşleri (1996), Dulevi (2003), Hepsi Hikâye (2006).
Roman: Rızabey Ailevi (1957), Denizin Kanı (1968), Kurşun Ata Ata Biter (1983), Ağaçlar Gibi Ayakta (1990), Alo, Harika Hanım Nasılsınız?.
Deneme-Anı- Mektup: Edebiyat Üstüne Narin (1983), Gavur İzmir Güzel İzmir (1994), Ben Unutmadan (1994), Geçti Akşam Suları, Ben Unutmadan 2 (1997), Gönderdiğin Mektubu Aldım 1999, Kitaplara Giden Tren (2201), O Şehir Senin Bu Şehir Benim, Turne Anıları (2002), Dünya Düzdür 2003, Atım Kaçtı Ben Vuruldum (2004), Kokulu Kentler (2007), Kaş Kaş Üstüne Taş Taş Üstüne (2008).
Çocuk Kitabı: Hoşçakal Küçük (1978), Otobüsüm Kalkıyor (1990), Benim Dedem Bir Tane (1998), Güzel Uykular Alara: Çocuklara Her Gece Bir Masal (2001 Derleme).
Oyun: Molla Kendini Kolla (1969).
Seçki: Çağdaş Amerikan Şiirleri Antolojisi (Özdemir Nutku ile ortaklaşa)
Sinema ve televizyona uyarlanan yapıtları
Sinemaya uyarlananlar: İnsan Kurdu adlı öyküsü (Kara Gün adıyla Yön. Bilge Olgaç, 1971), Kurşun Ata Ata Biter adlı romanı (Yön. Ümit Elçi, 1985), Bağrıyanık Ömer ile Güzel Zeynep öyküsü (Yön. Yücel Çakmaklı, 1979), Denizin Kanı romanı (Yücel Çakmaklı, 1980).
Televizyona uyarlanan: Alçaktan Uçan Güvercin (Yön. Ünal Küpeli, 1983).
Yönettiği sinema filmleri
1. Aramıza Kan Girdi, (1962). Polisiye. Sen. Cengiz Tuncer. Oyn. Ahmet Mekin, Semra Sar, Kenan Pars, Hayati Hamzaoğlu, Atıf Kaptan, Aysel Tanju.
2. Petrol Ofisi için uzun metrajlı belgesel çalışma.
3. Korkusuz Kabadayı (1963). Sen. Cengiz Tuncer. Oyn. Eşref Kolçak, Çolpan İlhan, Sadri Alışık. (Vurdulu kırdılı cinayet konulu bir film.)
4. Cehennem Arkadaşları (1964). Sen. Tarık Dursun K. Oyn. Sezer Sezin, Cüneyt Arkın, Hayati Hamzaoğlu, Pervin Par.
5. Kelebekler Çift Uçar (1964). Oyn. Ahmet Mekin, Sadri Alışık, Sevdağ Ferdağ, Ayla Kaya, Hayri Caner. (Sinema ve tiyatroda ikizler üzerine konu ele alınmıştır. Bu filmin konusu Orhan Hançerlioğlu tarafından yazılmış olup 2 ayrı ikiz vardır. Tarık Dursun K. İle birlikte Memduh Ün, Ertem Göreç, Orhan Elmas ne denli kafa patlatsalar da filmin içinden çıkamazlar. "Sonunda kör topal çektik" diyor Tarık Dursun K.)
6. Ağaçlar Gibi Ayakta ( 1990). Oyn. Mücap Ofluoğlu, Arsen Gürzap. (Tiyatrocuları sinema oyuncusu yapma çabasına dayalı bir çalışmaydı, diye anlatıyor Tarık Dursun K.)
7. Yaralı Kartal (1965). Sen. Tarık Dursun K. Oyn. Yılmaz Güney, Pervin Par, Muhterem Nur, Hayati Hamzaoğlu, Reha Yurdakul, Meral Sayın, Danyal Topatan, Süheyl Eğriboz, Sezihe Güler. (Film Buca'da çekilmiştir.)
8. Ben Bir Kanun Kaçağıyım. (15 gün çalıştığı bu filmi anlaşmazlık nedeniyle yarıda bırakmıştır. Filmi, Orhan Elmas tamamlamıştır.)
Yönetmen Yardımcılığı yaptığı filmler
Ölüm Dönemeci (1959), Kalpaklılar (1959), Aşk Hüzünleri (1960), Dokuz Dağın Efesi (1960), Aşkın Dünü, Bugünü, Yarını (1966).
Senaryolarını yazdığı sinema filmleri
Düşman Yolları Kesti (1959), Aydedeye Gidiyoruz (1964), Yaralı Kartal (1965), Tersine Akan Nehir (1966), Aşkın Dünü, Bugünü, Yarını (1966), Devlerin İntikamı (1967), Kızgın Toprak (1973), Kuma (1974), Kartal Yuvası (1974), Ana Kurban Can Kurban (1975), İnsan Kurdu (1977), Aliş ile Zeynep (1984), Kurşun Ata Ata Biter (1985), Saide (1986), Kopuk Dünyalar (1992), Yalancı (1993), Yer Çekimli Aşklar (1995).
Aldığı ödüller
Gazetecilik Dalında:
Haritada Beş Nokta, (1960).
Bizimkisi Zor Zanaat – Röportaj Ödülü, (1989)
Edebiyat Dalında:
Güzel Avrat Otu- TDK Öykü Ödülü, 1961
Yabanın Adamları- Sait Faik Hikâye Armağanı, 1967
Ona Sevdiğimi Söyle- Sait Faik Hikâye Armağanı, 1985
Kurşun Ata Ata Biter- Orhan Kemal Roman Armağanı, 1984
Ömrüm, Ömrüm- Türkiye İş Bankası Büyük Edebiyat Ödülü, 1987
Ağaçlar Gibi Ayakta, Yunus Nadi Yayımlanmış Roman Armağanı, 1991
Hepsi Hikâye, Sedat Simavi Edebiyat Ödülü, 2006
